Đất nước ta không có những công trình lăng mộ khổng lồ như thế, song lại có những hình thức mai táng mang đặc trưng riêng, chứa đựng nhiửu bí ẩn mà đến nay chưa dễ gì khám phá được.
Trong quá trình thu thập thông tin, thực hiện loạt phóng sự dà i kử³ vử những kử³ quan mộ cổ ở Việt Nam, PV đã có một phát hiện chấn động: Người nằm dưới ngôi mộ trị giá tiửn tỉ của họ Vũ và họ Võ cả nước, có thể không phải là tổ mẫu của hai dòng họ nà y.
Đến huyện Chí Linh (Hải Dương), hửi ngôi mộ tổ của họ Vũ “ Võ, gần như ai cũng biết. Ngôi là ng Kiệt Thượng nằm ngay chân đê, với những ngôi nhà mái ngói lúp xúp, mái bằng thấp lè tè, lẫn trong những rặng tre. Ngôi mộ bạc tỉ hoà nh tráng nhất tỉnh Hải Dương nằm giữa là ng Kiệt Thượng, xã Văn An, được cho là của bà Nguyễn Thị Đức. Bà Đức là thân mẫu của cụ Vũ Hồn, mà cụ Vũ Hồn lại là tổ tiên của họ Vũ “ Võ cả nước. Ngôi mộ xây dựng hoà nh tráng bằng đá trắng và đá xanh, nằm im lìm dưới những cây đại trổ hoa thơm ngát, gợi vẻ uy nghiêm mà thanh bình. Tuy nhiên, cánh cổng sắt lớn khóa im ỉm. Tôi tìm và o nhà anh Trần Văn Khá, ngôi nhà nằm ngay cạnh ngôi mộ. Anh Khá dáng người dong dửng, vui chuyện, nên khi hửi vử ngôi mộ nà y, anh hồn nhiên kể từ đầu đến đuôi.
Ngôi mộ bạc tỉ
Theo lời anh Khá, một ngà y đầu năm 2003, hai tỉ phú của họ Vũ “ Võ (họ Võ là một nhánh của họ Vũ) là Vũ Văn Tiửn và Võ Văn Hồng cùng với các ban bệ của Ban liên lạc họ Vũ “ Võ cả nước tìm vử nhà anh Trần Văn Khá ở thôn Kiệt Thượng (Văn An, Chí Linh). Những người đứng đầu dòng họ nà y đã nhận ngôi mộ nhử mà anh Khá mới xây trong phần đất nhà anh là của bà Nguyễn Thị Đức, thân mẫu của cụ Vũ Hồn, tổ tiên của họ Vũ “ Võ cả nước. Hiện cụ Vũ Hồn đang được thử trong ngôi đửn rất lớn ở là ng Mộ Trạch (Tân Hồng, Bình Giang, Hải Dương) “ ngôi là ng nổi tiếng cả nước vì có nhiửu tiến sĩ.
Lăng mộ bạc tỉ của tổ mẫu họ Vũ - Võ. |
Những người đứng đầu dòng họ nà y đã đử nghị anh Khá bán mảnh đất 306m2, nơi có ngôi mộ của cụ Đức cho họ. Anh Khá nói: Thú thật với cậu, lúc đó, tớ đòi và i trăm triệu, hai ông đại gia kia cũng mua ngay, chả thèm mặc cả. Thời điểm đó, mỗi vuông đất (100 mét vuông) ở đây có giá 35 triệu đồng, nên 300 mét của tớ phải có giá hơn trăm triệu. Nhưng nghĩ đến chuyện tớ đã từng đập phá ngôi mộ nà y, rồi bị bà cụ hà nh cho khốn khổ, tớ đã lạnh toát sống lưng rồi, chả dám đòi hửi, nên chỉ lấy 25 triệu đồng gọi là có thôi. Sau khi mua được đất của anh Trần Văn Khá, dòng họ Vũ “ Võ, với tiửn công đức chủ yếu từ hai đại gia Vũ Văn Tiửn và Võ Văn Hồng, đã tiến hà nh xây mộ.
Ngôi mộ được xây dựng theo bản thiết kế của một kử¹ sư khá nổi tiếng trong là ng kiến trúc Việt Nam. Anh Khá ở cạnh ngôi mộ, lại được sự tin tưởng của dòng họ nà y nên đã trở thà nh người giám sát việc xây mộ, rồi nấu nướng, phục vụ thợ xây, thợ chạm khắc đá từ mãi Ninh Bình ra ăn ở, là m việc suốt gần năm trời. Ngôi mộ bạc tỉ nà y được xây dựng bởi những chất liệu vĩnh cửu, gồm toà n đá xanh, đá trắng nguyên khối chở từ Thanh Hóa ra. Anh Khá nhớ lại: Hồi ấy, thấy một đoà n xe siêu trường siêu trọng, rầm rập chở đá vử, tớ phát choáng. Chả hiểu họ lấy đâu ra lắm tiửn mà xây mồ xây mả kử³ công thế. Cả một chuyến xe, chạy mấy trăm cây số mà chỉ chở được mỗi cục đá là m cái cột.
Tổng cộng có tới 37 thợ chạm khắc là nh nghử, đửu quê ở Ninh Bình. Họ dựng lửu, ngà y đêm ghè đẽo chan chát để biến những khối đá trở nên vuông thà nh sắc cạnh, rồi chạm trổ và o những khối đá đó. Công trình lăng mộ được xây dựng chắc chắn, cẩn thận và cực kử³ tôn nghiêm. Ngay cả tường bao xung quanh cũng được đổ toà n bằng bêtông, trong có cốt thép. Riêng 4 bức tường đã ngốn hơn 1.000 bao ximăng cùng với mấy tấn sắt phi 16. Tuy nhiên, chí phí xây dựng cả 4 bức tường đó có lẽ cũng chỉ bằng cái lư hương đá, hoặc một cái cột đá nguyên khối chạm trổ tinh tế nặng và i tấn.
Theo giới xây dựng, một cục đá trắng, đá xanh nguyên khối mua tại Thanh Hóa hoặc Nghệ An đã có giá 30-40 triệu đồng. Giá trị của nó sẽ tăng gấp rườ¡i, thậm chí gấp và i lần khi được vận chuyển ra ngoà i nà y và được đục đẽo, mà i giũa thà nh phẩm. Toà n bộ khu sinh phần giống như một khối đá khổng lồ, chìm sâu xuống lòng đất 1,7m, bử mặt rộng 30m2. Để chống lún, người ta đã đà o sâu xuống lòng đất, đầm nện chắc chắn, sau đó đổ một lớp bêtông rộng và i chục mét vuông, rất dà y, để là m móng, sau đó mới xây khuôn, đặt hà i cốt và xếp các khối đá. Mỗi khối đá nặng cả tấn, được mà i giũa kử³ công đến nỗi khi xếp và o khít chặt với nhau, khe hở chỉ lọt được sợi tóc. Những khối đá nà y được phết chất kết dính nên liửn luôn thà nh một khối đá lớn. Cả khu sinh phần đã biến thà nh một khối đá khổng lồ nặng cả trăm tấn.
Với sự kử³ công như vậy, ngôi mộ đã biến thà nh một pháo đà i bất khả xâm phạm. Tôi trộm nghĩ, những loại bom mìn thông thường cũng không thể công phá được, còn thời tiết, khí hậu dù khắc nghiệt thế nà o chăng nữa, có mà i mòn hà ng triệu năm cũng chẳng thấm và o đâu.
Trung tâm phần mộ. |
Đứng bên ngoà i trông và o, thấy ngôi mộ có vẻ giản dị, song anh Khá bảo, chỉ nhẩm tính đơn giản cũng thấy chi phí xây ngôi mộ nà y phải tốn tiửn tỉ. Việc xây dựng ngôi mộ hiện vẫn chưa dừng ở đó. Theo anh Khá, các cụ già ở Ban liên lạc họ Vũ và họ Võ đã mấy lần vử gặp anh để bà n bạc, thửa thuận việc mua lại toà n bộ diện tích đất ở và đất ruộng xung quanh ngôi mộ tổ nà y, kể cả ngôi nhà anh đang ở, với tổng diện tích 3.000m2.
Họ đang tính toán sẽ xây dựng tiếp miếu thử, nhà khách, phòng họp cùng hà ng loạt công trình nữa phía ngoà i khuôn viên ngôi mộ nà y, và vẫn nhử anh Khá trông nom, bảo quản và hương khói cho tổ tiên họ. Việc bà n bạc còn chưa được ngã ngũ vì anh Khá muốn có khoản tiửn đủ mua đất rồi xây nhà ra mặt đường hoặc thị trấn để buôn bán. Nhưng những người trong họ Vũ thì muốn đập ngôi nhà khang trang anh vừa xây cạnh mộ để xây lại cho hà i hòa hơn với cảnh vật xung quanh, rồi muốn gia đình anh tiếp tục sinh sống ở đây để trông nom mộ, vì họ chỉ tin tưởng anh. Anh Khá thì không thích thế, vì anh đã quá mệt mửi với cảnh nơm nớp lo sợ kẻ trộm lẻn và o mộ đà o mất cục đá, hay bê mất cái đầu rồng, cái lư hương khiến cụ vử đòi thì đến là mệt, bởi mỗi cục đá ở đây cũng có giá cả chục triệu đồng. Hơn nữa, bán hết ruộng đất mà vẫn sống cạnh ngôi mộ thì không biết lấy gì để ăn.
Cuộc đà o phá mộ cổ
Cùng với ngôi mộ bạc tỉ, thì anh nông dân Trần Văn Khá cũng trở nên nổi tiếng khắp huyện Chí Linh, Hải Dương. Anh nổi tiếng không phải vì già u có, tà i năng đặc biệt gì, mà vì đã phát hiện ra ngôi mộ cổ gây chấn động một thời. Giử anh vẫn được nhiửu người biết đến vì trông coi ngôi mộ to nhất tỉnh Hải Dương. Hà ng ngà y, có rất nhiửu người đến tham quan công trình lăng mộ hoà nh tráng bằng đá xanh, đá trắng nà y. Có người tò mò đến xem công trình lăng mộ bạc tỉ đẹp ra sao, song cũng có nhiửu đoà n đến tham quan để học tập vử xây lăng mộ cho tổ họ nhà mình. Ai muốn và o thăm lăng mộ phải nhử anh Trần Văn Khá mở cổng. Rồi anh lại là một hướng dẫn viên bất đắc dĩ để người ta hửi han mọi chuyện liên quan đến ngôi mộ của người được cho là đã có tuổi 1.200 năm.
Đường dẫn và o khu lăng mộ. |
Đã có 2 lần tôi gặp gỡ, trò chuyện với anh Trần Văn Khá. Lần thứ nhất, và o năm 2006, khi tôi cùng ông Tăng Bá Hoà nh, nguyên Giám đốc Bảo tà ng Hải Dương, vử vùng đất Kiệt Thượng nà y tìm hiểu vử mộ thuyửn. Vùng Kiệt Thượng khá nổi tiếng với giới khảo cổ, vì nơi đây từng phát hiện được khá nhiửu mộ thuyửn còn nguyên vẹn. Trong đó, nổi tiếng nhất là ngôi mộ thuyửn Kiệt Thượng I và Kiệt Thượng II, được phát hiện và khai quật và o năm 2001, gây sửng sốt cho giới khảo cổ học cả nước.
Hai ngôi mộ thuyửn nà y đửu còn rất nguyên vẹn từ xương cốt cho đến đồ tùy táng. Khi đó, thấy ngôi mộ bạc tỉ của họ Vũ “ Võ, tôi đã tìm và o và trò chuyện với anh Khá, người trông nom ngôi mộ nà y. Lần trở lại nà y, vẫn những câu chuyện đầy vẻ rùng rợn, ly kử³ như xưa, ngôi mộ đó vẫn là sự ám ảnh suốt đời của anh Khá và gia đình. Tuy nhiên, theo anh Khá, cụ bà dưới nấm mồ nà y không là m anh khốn đốn suốt mấy năm trời nữa, mà giử cụ phù hộ gia đình anh ăn nên là m ra, lộc đến đầy nhà . Theo lời anh Khá, anh sinh ra trong gia đình nghèo, nên phải tự lập sớm. Bố mẹ không có gì cho đôi vợ chồng trẻ, nên hai vợ chồng phải cắm miếng đất bử bãi, rồi dựng túp lửu tranh giữa cánh đồng.
Cuối những năm 80 của thế kỷ trước, vợ chồng anh đà o đất đóng gạch, ước nguyện xây cho mình một ngôi nhà kiên cố. Tuy nhiên, 7 năm trời hì hục nhà o đất đóng gạch, 7 lần dựng lò đốt gạch trên mảnh vườn nhà mình thì 7 lần giông bão nổi lên, sấm chớp đùng đùng, mưa như trút nước, là m sập lò, nát hết gạch và trắng tay. Năm 1993, chán đốt gạch, anh Khá quyết tâm đà o mảnh vườn, nơi anh từng dựng lò đốt gạch là m ao thả cá. Bữa ấy, có 5 người nữa là anh em trong nhà tập trung đà o hộ. Đà o xuống độ sâu chừng mét rườ¡i thì chạm phải vật cứng, mà u trắng như phiến đá lớn. Anh Khá kể: Tưởng là gặp tảng đá, tớ liửn dùng xà beng đục ra. Thế nhưng, nó lại không cứng như đá mà vỡ ra từng mảng như bêtông non. Nghĩ vớ được mộ cổ của người Trung Quốc, bên trong sẽ có nhiửu và ng bạc nên bọn tớ bà n tính lấp lại, để đêm ra bới sau, chứ bới ngay lên, thấy nhiửu và ng quá dân xúm lại đòi chia thì chẳng ăn thua gì. Còn tiếp...