Mùa xuân và  lễ hội dân gian ở thà nh Thăng Long

Trần Quốc Vượng| 05/01/2009 09:36

NHN - Thà nh Thăng Long xưa, nổi tiếng với những lễ hội xuân như: Hội pháo Аồng Kửµ ở ngoại vi Hà  Nội, trong nội đô có hội gò Аống Аa. Ngà y mồng sáu tháng Giêng thì có tới ba lễ hội lớn cùng diễn ra một ngà y và  cùng có ý nghĩa tưởng niệm lịch sử­ lớn lao: Hội đửn Hạ ở Mê Linh, nơi thử Hai Bà  Trưng và  Thi Sách, Hội đửn Sóc ở Sóc Sơn, nơi ông Gióng trở thà nh Phù Аổng Thiên Vương, Hội đửn Cổ Loa, nơi thử Thục Phán và  Mửµ Châu.

Người ta nhận ra Thu nhử hơi gió heo may cũng như người ta nhận ra Xuân nhử ngọn gió Аông ấm áp còn ba trăm ngà y mỗi năm là  những cơn gió mùa, Nồm, Bắc, Hè, Аông, từ những nẻo xa xôi Nam Bắc đến ngự trị. Xuân Diệu rất tinh ý khi nhận xét rằng thơ hè Việt Nam rất hay từ thời Hồng Аức (thế kỷ 15) còn thu Việt Nam thì phải chử đến cụ Tam Nguyên Yên Аổ thì mới đạt mức cực thịnh, cực tả. Cho hay nhà  thơ cũng bị rà ng buộc bởi hệ sinh thái tự nhiên.

Mùa xuân và  lễ hội dân gian ở thà nh Thăng Long

Khai mạc Lễ hội Gò Аống Аa

Аây là  mùa xuân của đất trời và  nhà  khí tượng học khăng khăng cho rằng cái Tết ta không phải là  một sự kiện đầu năm mà  xảy đến giữa mùa đông lạnh. Thì cũng đúng thôi!

Nhưng nếu văn hóa là  cái tự nhiên được thích nghi và  biến đổi với con người thì, đã từ lâu, nhân dân ta còn có mùa xuân khác, ta cứ gọi là  Xuân văn hóa “ được mở đầu bằng lễ Tết, gọi nôm na là  Tết cả (vì còn nhiửu Tết con, Tết nhử trong năm, như Tết Аoan Ngọ tháng năm, Tết Cơm tháng mười...) còn gọi theo chữ nghĩa là  Tết Nguyên Аán “ buổi sớm đầu tiên của ngà y đầu tiên, tháng đầu tiên của năm mới. Thế cho nên các loại lịch là  các loại thước đo thời gian văn hóa tuy cũng có căn cứ và o tự nhiên nhưng không hoà n toà n đồng nhất với tự nhiên. Lịch gắn với văn minh, văn hóa.

Tết và  các lễ hội dân gian Xuân Thu hai mùa vốn nảy sinh từ nửn văn minh nông nghiệp, văn hóa xóm là ng do những người trồng lúa dựng xây nửn tảng. Là  hai mùa nông nhà n hay đúng hơn: tương đối nông nhà n “ do đó xuân thu là  hai mùa lễ hội. Lễ hội dân gian, đa dạng trong sắc thái biểu hiện, trong đối tượng thử cúng, trong nghi thức lễ tiết, trong không gian văn hóa miếu - đửn “ đình “ chùa “ nghè “ phủ, trong diễn xướng ca múa nhạc “ thể thao và  các trò vui khác, trong thời gian văn hóa Giêng, Hai, Bảy, Tám...

Mùa xuân và  lễ hội dân gian ở thà nh Thăng Long

Múa rồng ở Lễ hội Gò Аống Аa

Nhưng lễ hội mùa xuân, dù là  một nhưng vẫn có hai khía cạnh: Lễ là  phần nghi thức, phần dễ bị những tôn giáo chủ đạo chi phối, như lễ đạo ở đửn miếu, lễ phật ở chùa tháp, lễ nho ở đình là ng, còn hai là  phần hội hè, đình đám, phần tụ họp để thửa mãn nhu cầu cộng cảm của dân gian và  vì vậy chất dân d㝠thế tục vượt trội hơn nhiửu và  thường trà n bử khi những lễ nghi khuôn sáo mà  giáo lý và  nhà  nước quân chủ ngà y xưa thường cố ép buộc và o. Nội dung cơ bản của hội hè là  tụ họp trai gái, hát đối đáp, ví von, đánh đu, hất phết, tung gòn, đấu vật, đua thuyửn... có sự thăng hoa vử tâm linh, sự buông xả vử tình cảm, sự thư giãn vử tinh thần, sự phô diễn vử thể xác.

lễ hội dân gian nà o khi trước cũng đang xen cái Huyửn và  cái Thực, cái Chính thống và  cái Dân gian, cái Gò bó của Lễ và  cái Buông xả của hội hè... Mùa xuân là  mùa hòa hợp: xuân cách mạng hòa điửu với xuân truyửn thống, văn hóa hiện đại hòa hợp với văn hóa dân tộc, văn hóa dân gian.

Bạn sẽ thấy mùa xuân năm nay và  mãi mãi những mùa xuân sau, từ nội đô Аống Аa đến ngoại thà nh hội Gióng cuối xuân là  một chuỗi sinh hoạt lễ hội dân gian xuân văn hóa, mãi mãi tươi vui theo tinh thần nhà  nước và  nhân dân cùng là m, cơ sở và  thà nh phố với trung ương cùng là m. "Sẽ mất dần đi cái mê tín, dị đoan/ Sẽ mất dần đi những nơi ăn chơi tiêu xà i tốn kém" Nhưng còn mãi mãi cái tinh thần hòa hợp cộng đống, cái là nh mạnh tươi vui “ bổ ích của tinh thần cộng sản, đó là  hương hoa của lễ hội mùa xuân.

(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Ra mắt sách “100 năm văn học quốc ngữ xứ Huế (1920 – 2020) - Một góc nhìn”
    Nhà phê bình văn học Phạm Phú Phong cùng các cộng sự giới thiệu và ra mắt sách “100 năm văn học quốc ngữ xứ Huế (1920 – 2020) - Một góc nhìn” tại TP Huế.
  • “Chân mây” - những vẻ đẹp dung dị của cuộc sống
    Nguyễn Linh Khiếu, thời gian qua đã khẳng định là một nhà thơ đương đại khác biệt. Ở văn xuôi, với tùy văn, ông cũng đang từng bước khai mở một con đường riêng. Với ba tập tùy văn “Beijing lá phong vàng” (2018), “Hoa khởi trinh” (2024) và “Chân mây” (2024), Nguyễn Linh Khiếu đã hé lộ cảm quan nhân sinh và cả tình yêu cuộc sống.
  • [Podcast] Thành Cổ Loa – Tòa thành cổ độc đáo lớn nhất Việt Nam
    Di tích quốc gia đặc biệt Cổ Loa không chỉ được biết đến với sự hình thành Nhà nước Âu Lạc (khoảng từ năm 208 - 179 trước Công nguyên) mà còn là nơi hội tụ ba hệ giá trị: Lịch sử - sinh thái - nhân văn đặc sắc, tạo nên những giá trị độc đáo hiếm có: Từ truyền thuyết về một thời kỳ dựng nước sơ khai đến những bằng chứng vật chất về một tòa thành độc đáo, cổ nhất Việt Nam và vùng Đông Nam Á hay cả câu chuyện tình bi ai của đôi trai gái và nỗi niềm day dứt không nguôi của bao bậc hiền minh khi suy tư về phép đối nhân xử thế giữa con người với con người, giữa quốc gia với với quốc gia.
  • Miền Bắc đón không khí lạnh, có nơi dưới 10 độ C
    Dự báo khoảng chiều tối và đêm nay 25/11, không khí lạnh cường độ mạnh bắt đầu ảnh hưởng đến miền Bắc, chiều tối và đêm cùng ngày, Đông Bắc Bộ mưa rải rác.
  • Show diễn chỉ có trong thế vận hội quốc tế “hạ cánh” Phú Quốc cuối năm
    Bản giao hưởng đại dương - Symphony Of The Sea đang khiến hàng nghìn du khách phải trầm trồ trước độ “chịu chi” của Sun Group, khi có tới gần 20 phút trình diễn pháo mỗi tối, từ pháo nước, pháo Jetski và pháo trên “đôi cánh” của những quán quân, á quân flyboard thế giới.
Đừng bỏ lỡ
Mùa xuân và  lễ hội dân gian ở thà nh Thăng Long
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO