Ngà y ấy, bà Chiên mới bước và o tuổi 22, nhưng đã là một trung đội trưởng nữ du kích xã vô cùng gan dạ ở Kiến Xương, tỉnh Thái Bình. Bị địch bắt, tra tấn rất dã man suốt 3 tháng, vẫn dũng cảm chịu đựng, không khai một lời nà o, nên địch phải thả ra. Vừa thoát được vử, tuy mình đầy vết thương, chân đau không đi được, bà vẫn hăng hái hoạt động lại ngay. Riêng trong đợt thi đua từ 19-5 đến 19-12-1951, người con gái anh hùng ấy đã thắng 10 trận, tự tay tước được 15 súng và bắt sống 20 tên giặc (trong đó có 1 tên quan hai Pháp)...
Tại Đại hội thi đua, trước sự chứng kiến của Bác Hồ và các vị lãnh đạo cao cấp, trước 150 tấm gương tiêu biểu của phong trà o thi đua toà n quốc, bà Chiên đã kể lại những trận đánh đầy mưu trí, những đêm đà i đến từng nhà tuyên truyửn, giải thích vử công tác thuế nông nghiệp, vử công tác thương binh, được Đại hội nhiửu lần vỗ tay hoan hô nhiệt liệt. Ngay tại Đại hội, một vị đại biểu đã sáng tác bà i thơ ca ngợi bà :
Thái Bình sinh trưởng chị Chiên
Có công bảo vệ chính quyửn nhân dân
Bị quân giặc bắt một lần
Chúng dọa bắn chết ba lần không khai
Chỉ huy khéo, đánh Tây tà i
Lính xin nộp súng. Quan hai rơi đầu!
Giới báo chí và văn nghệ cũng cho ra đời những bà i viết, những tác phẩm văn học, âm nhạc vử tấm gương anh hùng La Văn Cầu, Trần Đại Nghĩa, Ngô Gia Khảm, Nguyễn Quốc Trị, Hoà ng Hanh.... Họ là những bông hoa rực rỡ đầu tiên của phong trà o thi đua ái quốc trong suốt 60 năm qua, được mọi người yêu mến, kính trọng, học tập.
Hơn 20 năm trước, tôi được quen biết và trở nên người hà ng xóm thân thiết của bà Chiên. Tôi vẫn xưng hô là Cháu của cô Chiên. Với tôi và các cháu con tôi, bà luôn ân cần thăm hửi, chăm sóc như người nhà . Sau nà y, do chuyển nhà , cô cháu ở xa nhau, bà vẫn tìm mọi cách đến thăm, mặc dù tuổi già , sức yếu và đường xa. Nhà tôi ở tầng cao, tôi rất ngại việc bà phải lên xuống vất vả, nhưng không hử tử ra mệt mửi, bà nắm tay tôi bước những bậc thang nhanh thoăn thoắt. Cả gia đình tôi rất vui mỗi lần bà đến thăm, thấy bà lúc nà o cũng vui vẻ, giản dị, ân cần.
Chính vì quan hệ gẫn gũi mà tôi được biết rõ nhiửu chuyện vử cuộc sống riêng của bà trong đời thường. Điửu tôi vui nhất là bà có một người chồng mẫu mực, hết sức yêu thương bà . Đó là Đại tá Quân đội Vũ Anh Tà i. à”ng bà đã gặp nhau lần đầu tại Đại hội thi đua năm 1952. Khi đó, ông Tà i là cán bộ nòng cốt của Đại hội. Quen biết rồi trở thà nh bạn đời từ năm 1957, hai ông bà đã sát cánh bên nhau gần 60 năm qua, lúc gian khổ, thiếu thốn, bệnh tật cũng như khi đã có một đời sống đầy đủ, vui vẻ hơn.
Anh hùng Nguyễn Thị Chiên
Một trong những hạnh phúc lớn nhất của ông bà là từng được Bác Hồ quan tâm, thăm hửi. Biết bà từng bị địch tra tấn dã man, ảnh hưởng rất nhiửu đến sức khửe, nên Bác rất vui khi bà biết tin có thai và sinh được cháu gái. Gặp bà ở đâu Bác cũng hửi thăm cái Tý có ngoan không, bé đã biết là m gì rồi.... Bác căn dặn bà phải chăm lo sức khửe, nâng cao trình độ văn hóa và công tác tiến bộ.
Trò chuyện với tôi, bà cứ rơm rớm mắt mỗi lần kể chuyện vử Bác Hồ, người đã tặng bà khấu súng ngắn tại Đại hội thi đua năm ấy, đã căn dặn tổ chức bố trí cho bà những công tác phù hợp với sức khửe. Bà là người mồ côi cha mẹ sớm, nên với tình cảm bao la của Bác Hồ, bà coi Người như một người ông, người cha kính yêu trong nhà .
Những trận tra tấn dã man của địch 60 năm trước là m bà thường đau đầu, mệt mửi, nhất là mỗi khi trái gió trở trời. Có một dạo bị đau thận rất nặng, bà được coi là bệnh nhân hưởng chế độ tự do, nghĩa là chỉ còn nằm chử chết cho nên được bệnh viện tạo điửu kiện đặc biệt vử ăn uống, thuốc men và người nhà được và o thăm nom, chăm sóc bất cứ lúc nà o.
Sau hai năm như vậy, bà chuyển sang uống thuốc Đông y do cụ lang Lâm cắt cho, được ông Tà i chăm sóc chu đáo, tận tình, bà thoát chết, sức khửe dần dần hồi phục. Rồi bầ xin vử hưu mặc dù chưa đến tuổi, vì bà tự biết tình hình sức khửe và trình độ văn hóa không cho phép tiếp tục đảm nhiệm những trọng trách trong cơ quan.
Vử hưu trong những năm bao cấp, lương không đủ sống, bà phải là m mọi việc như nuôi gà , là m bột sắn, nuôi chó Nhật, nhưng mức sinh hoạt vẫn không được cải thiện là bao. Đó là chưa kể có lần xếp hà ng mua gạo bị kẻ xấu lấy cắp tem phiếu, tiửn bạc, bà phải mua rau muống già vử tuốt cho sạch, thái nhử, phơi khô để nấu cháo ăn trừ bữa! Cũng có thời kử³ bán xổ số, nhưng thu nhập vẫn không được mấy.
Thông cảm với hoà n cảnh khó khăn của gia đình bà , quân đội đã phân phối cho bà một căn hộ rộng chừng 20m2 ở phố Điện Biên Phủ. Căn hộ nà y sát một xí nghiệp, nên rất ồn à o, lại có mùi xăng, rất ảnh hưởng đến sức khửe, nên bà đã chuyển nhượng để mua đất bên Gia Lâm, xây thà nh một ngôi nhà khang trang, có bầu không khí trong là nh, yên tĩnh.
Ngà y mua đất xây nhà , hai ông bà được bạn bè, đồng đội giúp đỡ tận tình. Thêm và o đó, đồng lương quân đội được nâng lên rõ rệt, ông bà có một đời sống ngà y cà ng dễ chịu. Mỗi lần đến thăm bà , bà lại vui vẻ nói với tôi: Bây giử thì sướng rồi cháu ạ, muốn ăn gì, mua gì cũng được!. Nhưng tuổi già , hai ông bà chẳng ăn được mấy, lại do tính tiết kiệm, chịu thương chịu khó, ông bà dà nh dụm giúp đỡ cho con, cho cháu. à”ng bà rất vui vử cậu cháu ngoại đã tròn 20 tuổi đang phấn đấu tốt trong học tập và tu dườ¡ng.
Gọi là nghỉ hưu, nhưng bà vẫn tích cực tham gia nhiửu hoạt động xã hội, như đã hai khóa giữ cương vị ủy viên Ban chấp hà nh Trung ương Hội cựu chiến binh Việt Nam, một khóa là ủy viên Ban chấp hà nh Hội Cựu chiến binh Hà Nội, thường xuyên gặp gỡ, giao lưu với chị em phụ nữ, với thế hệ trẻ và từng tham gia các đoà n đại biểu đi công tác ở nước ngoà i... Bà cũng là thà nh viên tích cực của phong trà o thể dục thể thao, hội người cao tuổi và hoạt động của tổ dân phố.
Nói chuyện với tôi, bà Chiên thường nhắc đến sự hy sinh lớn của đồng bà o, đồng chí vì cuộc sống tốt đẹp hôm nay của tất cả chúng ta. Bà nói: mọi vinh dự mà cuộc đời mang đến cho mình là nhử công ơn của tập thể, của Bác Hồ, của Tổ quốc, cái mà mình đã là m chỉ là những đóng góp nhử nhoi, và mình thật may mắn được nhận các vinh dự ấy. Biết bao đồng bà o, đồng chí đã hy sinh trong thầm lặng, họ cống hiến nhiửu hơn mình rất nhiửu mà không ít người, không ít gia đình còn chịu thiệt thòi, có những người đã mãi mãi ra đi.
Chính vì lẽ đó “ bà Chiên nói, như nhắc nhở tất cả chúng ta “ vì họ, vì cuộc đời nà y, mỗi người cần ghi nhớ một điửu là còn sống, còn là m việc có ích cho xã hội.