Dấu xưa chuyện cũ Thăng Long “ Hà  Nội: Lý Nam Аế xây thà nh Vạn Xuân

PGS. Lê Văn Lan| 28/07/2014 20:37

NHN Online - Lý Nam Аế là  cách gọi tắt của Lý Nam Việt Аế. Аó là  danh hiệu của một người họ lý. Tên thì có ba cách đọc: Bôn, Bí, Phần. Gọi cách nà o cũng được. Vì đửu có nghĩa đẹp ( Bôn là  dũng sĩ, Bí là  rực rỡ, Phần là  to lớn).

Trước kia trong sử­ sách, thông dụng hay dùng là  Lý Bôn. Ngà y nay thường gọi là  Lý Bí. Lý Bí sinh và o năm cuối của thế kỉ thứ V, năm 499 và  trở thà nh anh hùng dân tộc và o giữa thế kỉ VI.

Khởi đầu là  việc dừng cử khởi nghĩa và o năm 52 chống lại nhà  Lương ở phương Bắc sang đô hộ nước Аại Việt. Аó là  cuộc khởi nghĩa toà n dân có rất nhiửu anh tà i, dũng sĩ khắp nơi kéo vử ủng hộ. Văn có Tĩnh Thiửu, Triệu Túc. Võ có Phạm Tu, Lý Phúc Man. Và  nà o là  Lý Hùng, Lý Thiên Bảo, đặc biệt là  Triệu Quang Phục ( chính là  con trai của Triệu Túc, sau nà y sẽ được kế tục Lý Bí trở thà nh thủ lĩnh Triệu Việt Vương).

Cuộc khởi nghĩa thà nh công sau hai năm đánh Nam dẹp Bắc gian khổ, nhưng oanh liệt. Thế là  đầu mùa xuân và o tháng Giêng năm 544, một đại lễ oai hùng đã diễn ra, dẫn theo một loạt sự kiện trọng đại, chưa từng thấy. Аặc biệt đửu là  nhũng miửn trung tâm của đất nước lúc bấy giử. Sau nà y chính là  đất Thăng Long “ Hà  Nội.

Аầu tiên là  lễ đăng quang lên ngôi Hoà ng đế của thủ lĩnh Lý Bí. Аây là  lần đầu tiên một người nước Việt xưng Аế. Trước đây từ Hùng Vương, An Dương Vương, đến Trưng Nữ Vương đửu chỉ là  xưng vương thôi. Thì ai chả biết, Аế hay Vương cũng đửu là  vua cả! Nhưng lại có một thứ luật không thà nh văn lúc bấy giử là : vua trong thiên hạ ai muốn xưng Vương “ thậm chí là  Đại vương cũng được. Nhưng, duy nhất chỉ có một người có quyửn xưng Аế thôi, ấy là  Hoà ng đế nước Trung Hoa ở phương Bắc. Vì thế Lý Bí là  người đầu tiên ở phương Nam  xưng Аế cực kì quan trọng. các danh hiệu Lý Nam Việt Аế tuy chỉ là  danh hiệu, nhưng ý nghĩa lại là : Tôi “ họ Lý ( tên Bí) ở nước Việt, phương Nam, là m Hoà ng Аế là  bình đẳng ( tự giác, tự hà o, tự tôn) dân tộc với Hoà ng Аế phương Bắc.

Vậy là  vị Hoà ng Аế nước Việt phương Nam sau khi đăng quang đã tiếp tục thể hiện tinh thần độc lập, tự cường, bằng việc đặt tên cho nước. Lệnh ban bố Quốc hiệu Vạn Xuân, cũng mang ý nghĩ như danh hiệu Lý Nam Аế. Bởi mùa xuân là  cả vạn mùa xuân. Thế thì sự tươi tốt ấy sẽ trường tồn, vĩnh cử­u.

Có Quốc hiệu đẹp như thế rồi, bây giử đến việc tiếp theo là  đặt tên kinh đô ( thủ đô). Nhưng sử­ cũ chép rõ là : có xây Аà i vạn xuân là m chỗ triửu hội trăm quan. Thế thì cái Аà i vạn xuân nà y cũng chính là  một hình thái kinh đô( thủ đô) rồi. Và  như thế ở đây thêm một điểm giống thời Hùng Vương, tên nước là  Văn Lang. Lý Nam Аế khi lấy tên Vạn Xuân đặt cho cả tên nước lẫn tên kinh đô thì đó chính là  việc kế tục truyửn thống: Аô hiệu cũng là  Quốc hiệu.

Trung tâm hà nh chính, chính trị với Аô hiệu là  Vạn Xuân liửn đấy còn được Lý Nam Аế tạo dựng cho một trung tâm văn hóa nữa “ đó chính là  ngôi chùa Khai Quốc ( mở nước) mang ý nghĩa mở mang đất nước, mở mang đô thà nh Vạn Xuân. Аồng thời, cái tên nà y được mở ra truyửn thống đặt các tên tiếp theo cho ngôi chùa cổ (lâu đời) nhất của Thăng Long “ Hà  Nội từ 1500 năm vử trước, đã thể hiện đầy đủ ý nghĩa và  thà nh phần một đô thị do Lý Nam Аế khai sáng, từ giữa thế kỷ VI để cho Lý Thái Tổ và  chính thức khai sinh và o năm 1010.

(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • "Nhà tôi có treo một lá cờ" - MV mới của Hà Anh Tuấn rợp sắc cờ đỏ, gợi niềm tự hào Việt Nam
    Ca khúc "Nhà tôi có treo một lá cờ" là bài hát trong MV mới của ca sĩ Hà Anh Tuấn. Ca khúc chứa chan tình yêu dành cho Quốc kỳ của người Việt Nam. Đồng thời là lời tri ân đến các thế hệ cha anh đã hy sinh vì độc lập, tự do; đồng thời gửi gắm thông điệp về niềm tự hào và trách nhiệm của thế hệ hôm nay trong hành trình dựng xây đất nước.
  • [Podcast] Cổng trại bảo an binh – Dấu ấn ngày toàn thắng
    Mùa thu năm 1945, Hà Nội rợp cờ đỏ sao vàng, khắp phố phường vạn người như một cùng cất tiếng hô vang “Độc lập – Tự do”, đánh dấu thắng lợi vĩ đại của Cách mạng tháng Tám. Trải qua tám thập kỷ, nhiều di tích từ mùa thu năm ấy vẫn còn hiện hữu giữa đời sống hôm nay, kể lại câu chuyện của một Thủ đô Anh hùng của đất nước Việt Nam anh hùng. Trong dòng chảy ấy, Cổng Trại Bảo An binh chính là dấu tích của cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám năm 1945 - một sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước.
  • "Hạt giống hạnh phúc" - Phim tài liệu đặc biệt về tình hữu nghị Việt Nam và Cuba phát sóng tối 2/9
    Bộ phim tài liệu với tên gọi "Hạt giống hạnh phúc" sẽ được phát sóng vào 20h10 tối 2-9-2025 trên kênh VTV1. Cùng thời điểm này, Truyền hình Quốc gia Cuba - Cubavisión cũng phát sóng bộ phim đặc biệt này, mở ra một dấu mốc hiếm có trong lịch sử hợp tác truyền hình giữa hai nước.
  • [Video] Triển lãm “Mùa Xuân độc lập”: Tôn vinh khát vọng tự do và hòa bình qua lăng kính hội họa
    Với phong cách kết hợp giữa chất liệu sơn mài truyền thống và tư duy tạo hình đương đại, các tác phẩm được trưng bày trong triển lãm “Mùa Xuân độc lập” tại Bảo tàng Hồ Chí Minh nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng 8 thành công và 80 năm Quốc khánh 2/9, mỗi bức tranh của họa sỹ trẻ Chu Nhật Quang mang đến cảm nhận về chiều sâu thẩm mỹ mới mẻ, tôn vinh khát vọng độc lập, tự do và hòa bình của dân tộc Việt Nam.
  • Hà Nội rực rỡ cờ hoa – Tự hào 80 năm mùa Thu cách mạng
    Tháng Tám lịch sử lại về, mang theo ký ức hào hùng của dân tộc. Tròn 80 năm kể từ Cách mạng tháng Tám 1945, Hà Nội hôm nay khoác lên mình chiếc áo rực rỡ trong những ngày chuẩn bị cho Quốc khánh 2/9. Trên từng góc phố, nẻo đường, Thủ đô vừa cổ kính vừa hiện đại như sống lại khí thế mùa Thu cách mạng, đồng thời thể hiện khát vọng vươn lên của đất nước trong kỷ nguyên mới.
  • Kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng, bảo tồn và phát huy giá trị khu di tích chùa Hương
    UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định số 4248/QĐ-UBND ngày 14/8/2025 về kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng, hoàn thiện Đề án đổi mới mô hình tổ chức, phương thức quản lý, bảo tồn, phát huy giá trị khu di tích quốc gia đặc biệt lịch sử và danh lam thắng cảnh quần thể Hương Sơn (chùa Hương), thành phố Hà Nội.
  • Phát triển phường Từ Liêm thành đô thị văn minh tiêu biểu từ giá trị văn hóa truyền thống
    Sáng 19/8, Đảng bộ phường Từ Liêm (Hà Nội) đã long trọng tổ chức Đại hội đại biểu Đảng bộ phường Từ Liêm lần thứ I nhiệm kỳ 2025 - 2030 với tinh thần “Đoàn kết – Dân chủ - Kỷ cương – Đột phá – Phát triển”.
  • Khám phá 54 sắc màu văn hóa trong "Chung một ngôi nhà"
    Nhân kỷ niệm 80 năm Quốc khánh (2/9/1945 – 2/9/2025), Nhà xuất bản Kim Đồng giới thiệu ấn phẩm đặc biệt “Chung một ngôi nhà – Atlas 54 dân tộc Việt Nam” do tác giả Võ Thị Mai Chi biên soạn, họa sĩ Hồ Quốc Cường minh họa. Cuốn sách mang đến cho độc giả cái nhìn sinh động về văn hóa và đời sống tinh thần phong phú của 54 dân tộc, đồng thời là hành trang tinh thần giúp thế hệ trẻ gìn giữ bản sắc, nuôi dưỡng tình yêu quê hương và tự tin hội nhập quốc tế.
  • [Infographic] Lộ trình của các khối diễu binh, diễu hành dịp Quốc khánh 2/9
    Sáng 2/9, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, (Hà Nội) sẽ long trọng diễn ra Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, bắt đầu từ 6h30 và kết thúc lúc 10h. Dự kiến, sau khi đi qua lễ đài tại Quảng trường Ba Đình, các khối diễu binh, diễu hành sẽ chia làm 7 hướng, đi qua các tuyến phố trung tâm Thành phố Hà Nội.
  • Chương trình nghệ thuật đặc biệt Kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh
    Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 2937/QÐ-BVHTTDL phê duyệt Kịch bản “Chương trình nghệ thuật đặc biệt Kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2025)”.
Dấu xưa chuyện cũ Thăng Long “ Hà  Nội: Lý Nam Аế xây thà nh Vạn Xuân
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO