"Đại lễ 1000 mà không cần Tổng đạo diễn là không ổn"
- Hà Nội đang kỷ niệm 999 năm Thăng Long - Hà Nội, đi liửn với đó, người dân nóng lòng được biết công tác chuẩn bị cho Đại lễ 1000 năm đang được triển khai tới đâu. à”ng có thông tin gì để trả lời cho câu hửi nà y?
- ĐD Doãn Hoà ng Giang: Tôi cũng nóng lòng, nhưng tôi cũng không biết gì cả.
- Điửu nà y có vẻ không hợp lý, bởi có nhiửu thông tin cho rằng ông là người được ứng cử cho chức Tổng đạo diễn Đại lễ kỷ niệm 1000 năm?
- Thực ra tôi có được mời, nhưng không phải là Tổng đạo diễn, mà là đạo diễn một phần trong nội dung Đại lễ, cùng mấy chục người khác, và tôi đã từ chối.
- à”ng có thể nói cụ thể hơn?
- Tôi quan niệm Đại lễ Kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội phải là một dấu mốc để đời, không phải là tạo ra một và i mô hình, treo cử quạt hay dăm bảy người múa máy ồn à o một chút là xong đại lễ.
Tôi muốn Đại lễ phải để lại cho 1000 năm sau nữa được điửu gì. Hai nữa, tôi cho rằng một lễ hội lớn như vậy mà người ta quan niệm không cần một Tổng đạo diễn là không ổn. Cách là m của họ là chia các đầu việc theo nhóm, khoảng 3 - 4 chục đầu việc, mỗi người phụ trách theo chuyên môn của mình, người diễn kịch, người múa, người nhảy Hip hop...
Theo tôi đó không phải quan niệm vử kỷ niệm 1000 năm Thăng Long. Quan điểm của tôi là kỷ niệm 1000 năm Thăng Long phải để lại cho đời sau được điửu gì mang tính dấu mốc.
- Nếu ông được quyửn quyết định, dấu mốc của ông sẽ là gì?
- Tôi đã từng phát biểu, tôi muốn xây dựng 1000 đà i lửa trên khắp đất nước, các kiểu khác nhau, do từng địa phương tự xây dựng dựa trên bản sắc văn hoá và tính chất riêng của mình. Họ có thể là m bằng bất cứ chất liệu gì, nhưng nó phải trở thà nh di sản ghi dấu và để lại hà ng ngà n năm sau.
Những đà i lửa ấy, trong một giử nhất định chà o đón thời khắc 1000 năm, cùng được thắp sáng lên và hà ng ngà n quả chuông cùng được gióng lên từ mọi miửn đất nước...
Đại khái ước vọng của tôi là như thế, không đạt được ước mong thì tôi xin rút lui.
- Những ý tưởng của ông có thể rất có ý nghĩa nhưng quá đồ sộ. Theo tôi tưởng tượng, với những đại lễ đồ sộ thế nà y, người viết kịch bản, tổng đạo diễn và những trợ lý phải là một nhóm sáng tạo thống nhất và phải hợp tác từ đầu. Nếu cứ ráp từng khâu thế nà y, nếu sau nà y đạo diễn được chọn không đồng ý tưởng nghệ thuật với người viết kịch bản thì chuyện gì sẽ xảy ra?
- Đó chính là điửu những người tổ chức nhầm lẫn, là m tôi chẳng thấy thú vị gì với công việc sáng tạo nà y nữa. Thực ra theo tôi thì họ nên là m thế nà y: nếu họ tin tưởng tôi (hoặc một ai đó) thì họ mời tôi là m Tổng đạo diễn chương trình.
Nếu tôi nhận lời, tôi sẽ tập trung một ekip sáng tạo của tôi, khoảng 15 - 20 đạo diễn trứ danh khắp nước cùng đưa ra những ý tưởng, sau đó thống nhất một thông điệp xuyên suốt. Nếu cần thiết sau đó tôi sẽ tìm nhà biên kịch viết theo ý tưởng của tôi.
Đại lễ lớn phải có ý tưởng lớn, độc đáo, chứ nếu chỉ nhạt nhòa thì xong rồi là quên luôn.
Cứ chia nhử ra: nhà hát nà y diễn vở Trần Thủ Độ, nhà hát kia diễn vở Đại thần Thăng Long, rồi mảng thanh niên diễn Hip hop, rồi phục hiện hà ng rong, rồi góc nà y hát xẩm, góc kia quan họ... giống như tất cả các lễ hội khác.
Chúng ta vẫn mắc mãi một căn bệnh cố hữu là nhìn sự việc nà o cũng theo kiểu "chiếc bánh chia phần", chặt nhử vấn đử ra. Ngay trong buổi Hà Nội mời mấy chục người lên ký hợp đồng "đầu việc", nhiửu người cũng thắc mắc: "Tại sao những việc nà y tôi đã là m quen, tại sao không giao cho tôi?".
Tôi cảm thấy người ta không nghĩ đây là sự kiện lớn của đất nước, mà giống như một món ăn hay bổng lộc gì đó phải già nh nhau. Tôi không thấy phù hợp với cách là m đó nên chọn cách đứng ra ngoà i.
- Vậy là trong cơ hội lớn nà y sẽ vắng bóng Doãn Hoà ng Giang?
- Gần đây anh Lê Tiến Thọ (Thứ trưởng Bộ VH - TH - DL Lê Tiến Thọ) có đử nghị tôi là m Tổng đạo diễn cho đêm khai mạc, nhưng tôi cũng đã thẳng thắn từ chối. Nếu lại và o sân vận động biểu diễn, bên kia xếp hình, bên nà y múa may thì thôi tôi không là m.
Đại lễ 1000 năm cần "Chiếu 1000 năm"
Tôi cảm thấy người ta không nghĩ đây là sự kiện lớn của đất nước, mà giống như một món ăn hay bổng lộc gì đó phải già nh nhau
- Giống như mọi người dân Hà Nội khác, tôi thực sự băn khoăn với tiến độ của các công trình chà o mừng 1000 năm. Bởi lẽ, theo tôi thấy, công trình hiện rõ nhất mới là tượng đà i Lý Thái Tổ và đồng hồ đếm ngược tại Bử Hồ. à”ng có cảm nhận thế nà o?
- Không còn kịp thời gian là m những cái lớn nữa rồi. Thực ra ngay việc chọn Tổng đạo diễn nà y cũng vậy, lẽ ra phải là m từ 5 năm trước. Người tổ chức cần mở những cuộc cạnh tranh thật sự. Ai đưa ra ý tưởng thuyết phục nhất sẽ thắng, và ý tưởng đấy phải thật sự ý nghĩa và để đời.
Còn tôi thấy là m theo kiểu treo cử hoa, festival nà y nọ giống như người ta đang là m trên cầu Long Biên hoà n toà n chỉ là những thứ vặt vãnh dễ quên. Giống như câu thơ của Hồ Xuân Hương "Cọc nhổ đi rồi lỗ bử không".
Tôi muốn có lúc nà o đó sẽ ngồi với Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết để hướng dẫn ông đọc diễn văn chà o mừng 1000 năm và hứa với cha ông con cháu sau nà y thế nà o. Diễn văn phải có những áng văn hà o sảng giống như Chiếu dời đô của Lý Thái Tổ. Đại lễ 1000 năm phải có "Chiếu 1000 năm" và "1000 năm Thăng Long đại cáo" với những áng văn chương vang dội sơn hà .
- Trong bản "đại cáo" đó chúng ta sẽ có những gì khi mà giử đây trong đại kế hoạch kỷ niệm 1000 năm chúng ta cũng chưa có gì nhiửu để "tiểu cáo"?
- Đấy là hệ quả của "căn bệnh đám đông" rất trầm kha và tồn tại quá lâu. Không ai dám đứng ra quyết định và chịu trách nhiệm vử một vấn đử gì, luôn luôn phải hội họp và đùn đẩy. Nếu sai thì 1000 người cùng sai.
Cá nhân tôi đặc biệt ưa thích nhân vật Trần Thủ Độ. Người nà y có khát vọng mãnh liệt cháy bửng, đến mức tà n bạo. Nhưng mục đích vì giang sơn xã tắc mà dám là m, quyết là m. Chính vì thế ông mới dựng nên được nhà Trần lừng lẫy, có quyết đoán thế mới dám thay một triửu đại Lý đã suy tà n cùng cô bé Lý Chiêu Hoà ng không biết là m gì. Phải quyết đoán mới là m được việc lớn!
- Xin cảm ơn đạo diễn Doãn Hoà ng Giang