Cuộc sống là ng quê vắng bóng bò cứ thế trôi đi cho đến đầu những năm 1970, một con bò đen bỗng xuất hiện trong là ng. Sự việc trở thà nh chuyện kinh thiên động địa, phá vỡ lệ là ng hà ng ngà n năm...
Từ một huyửn thoại
Theo sử là ng, hà ng nghìn năm trước, là ng có một gia đình cả 3 anh em đửu là tướng dưới triửu vua Hùng. Một lần, nhà Vua cử đi đánh giặc, 3 ông dẫn quân đi, trúng kế, bị vây hãm nhiửu ngà y. Quân sĩ đửu bị đói khát, tình hình vô cùng nguy cấp. 3 ông cùng ngửa mặt lên trời khấn vái. Giữa lúc đó, trong gò đất bỗng xuất hiện một con bò sữa. Ba ông vắt sữa uống, thấy hết khát lại tăng thêm sức lực. Tiếp sau đó, cả đà n bò kéo ra rất đông, đủ sữa cho toà n bộ binh sĩ tăng thêm sức khửe. Hăng hái tinh thần, 3 ông dẫn quân phá vây, đánh tan hà ng vạn quân giặc, thu được vô số khi giới, lương thực. Thắng trận giòn giã, 3 ông được vua thăng tước, ban cho vử quê hương hưởng bổng lộc đời đời.
Biết là được "bò Trời" giúp, 3 anh em phát thệ: Từ nay vử sau, và o các ngà y cúng tế, người là ng không được dùng thịt bò. Lời nguyửn ấy đã trở thà nh lệ là ng, cho đến hà ng ngà n năm sau vẫn được tuân theo. Là ng Võng La không dùng bò để cà y và tuyệt đối không ăn thịt bò. Sau ngà y 3 ông mất, theo sắc chỉ của Vua, dân là ng lập miếu thử cúng, không quên xây miếu thử Thần bò để tạ ơn. Người dân từ đó cũng tránh nói từ "bò" vì sợ phạm húy Thần.
Loà i bò nuôi mới xuất hiện khoảng hơn 30 năm ở ngôi là ng Võng La |
Không chỉ kiêng ăn thịt bò, dân là ng còn tuân theo lệ đến mức cho rằng không được nuôi bò. Hà ng ngà n năm, là ng chỉ nuôi trâu để cà y cấy. Cuộc sống là ng quê thuần nông vắng bóng con bò cứ thế trôi đi cho đến khoảng năm 1975, một con bò đen bất ngử xuất hiện trong là ng. Sự việc nà y trở thà nh chuyện kinh thiên động địa, phá vỡ lệ là ng hà ng ngà n năm. Người gây bão là ông Trần Văn Cường, một người con Võng La. Gia đình ông đông con, gia cảnh nghèo đói, con cái nheo nhóc. Là trụ cột gia đình, nhìn vợ con đói khổ, ông không đà nh. Sau bao đêm suy nghĩ, một ý định táo bạo lóe lên trong đầu ông. Ngay sáng hôm sau, ông đi vay mượn tiửn của người thân, xóm giửng, lẳng lặng lên vùng cao mua một con bò đen vử nuôi.
Công hay tội khi mang bò vử là ng?
Lúc ông dẫn bò vử, cả là ng dậy sóng. Hầu hết người là ng đửu sợ hãi, trách móc ông vử tội dám cả gan báng bổ 3 ngà i, đụng chạm tới Thần bò và phá vỡ lệ là ng. Các cao niên còn tổ chức họp để là m rõ mọi chuyện, chuẩn bị ra quyết định tẩy chay gia đình ông Cường. Trước bão dư luận, người thân ông Cường run cầm cập. Mọi người khuyên ông nên đi trả lại bò. Lý do nghe rất hợp lý: Đất lử quê thói. Phép Vua còn phải thua lệ là ng. Một mình ông phá vỡ lệ là ng thì khó sống ở đất nà y. Tuy nhiên, trong cuộc họp với các bô lão, ông Cường chỉ nhẹ nhà ng thanh minh: Gia đình con đâu dám mạo phạm tới các ngà i. 3 ngà i chỉ dạy "không được dùng bò để cà y, không được ăn thịt bò, không cúng thịt bò chứ các ngà i có cấm nuôi bò đâu.
Vợ ông Cường kể chuyện gia đình mình là hộ đầu tiên dám nuôi bò |
Trước sự "lách luật" hợp lý ấy, các bô lão ngớ người: Đúng là các ngà i cấm ăn thịt chứ đâu cấm nuôi bò. Thừa thắng xông lên, ông Cường hứa: Gia đình con chỉ nuôi bò để phát triển kinh tế chứ không phải mục đích xẻ thịt. Các cụ cứ yên tâm. Con hứa là con là m! Nghe êm tai, các bô lão không còn đấu tố và người là ng cũng không tẩy chay gia đình ông Cường. Thoát khửi dư luận, ông Cường nhẹ đầu. Từ đó, ông dà nh thời gian đi tìm hiểu phương pháp nuôi bò, phối giống bò ở nhiửu nơi, tự mình chăm sóc bò. Thời gian thấm thoắt trôi đi, con bò đen đã đẻ ra một chú bê. Gia đình bán chú bê được món tiửn kha khá. Phấn khởi, ông Cường cà ng hăng hái chăm sóc bò. Cứ thế, từ một con nhân lên thà nh và i con. Chuồng bò bắt đầu đông đúc. Đà n bò của ông Cường đã đem lại cơm, gạo, áo, tiửn, giúp ông nuôi dạy những người con ăn học đà ng hoà ng.
Trước thà nh quả ấy, dân là ng lũ lượt qua nhà ông hửi bí quyết nuôi bò. Từ ấy, là ng Võng La nhà nhà nuôi bò, người người nuôi bò. Bò gặm cử đầy trên đê. Khuôn mặt rạng rỡ, người vợ của ông Cường kể: Là người đầu tiên mang bò vử là ng, thú thực không biết chồng tôi có công hay có tội nữa. Tội là dám phá vỡ lệ là ng, còn công thì góp phần phát triển kinh tế là ng.
Thôi thì, công cũng đúng mà tội cũng chẳng sai. Miễn các ngà i không trách phạt là được rồi. Bà bảo, dù nuôi hà ng chục con bò, nhưng gia đình mình luôn giữ đúng lời hứa: Chỉ nuôi chứ không thịt bò. Hơn 60 tuổi rồi mà tôi không hử biết miếng thịt bò nó ngon là nh thế nà o. Nhiửu lúc, các con tôi cứ đòi thử ăn thịt bò nhưng vợ chồng tôi dứt khoát không đồng ý. Dù thế nà o, gia đình tôi cũng giữ gìn nét văn hóa, tập tục từ ngà n xưa để lại. Bởi có kiêng có là nh.
à”ng Vũ Tiến Thìn, Phó Bí thư Đảng ủy xã Võng La cho hay, ngà y hội là ng tưng bừng, nhộn nhịp với các trò diễn nhằm tưởng niệm 3 vị tướng quân đã có công với nước với dân. Một nét đẹp văn hóa trong lễ hội là ng là tục kiêng không ăn thịt bò và dùng thịt bò để cúng tế vẫn được lưu truyửn đến ngà y nay.