Dù đã sống với nhau 82 năm nhưng cách sống và tình cảm mà họ dà nh cho nhau vẫn khiến nhiửu người nhìn và o phải trầm trồ ngườ¡ng mộ.
Duyên số trai quá lứa, gái lỡ thì
Sau một hồi lòng vòng hửi thăm tại khu phố Đông Hưng Thuận (Q12, TP.HCM), chúng tôi được người ta chỉ đến một ngôi nhà với mặt tiửn dà i đến hà ng chục thước, có hẳn. Ba chiếc cổng rộng. Sau một chút lườ¡ng lự, tôi tiến đến chiếc cổng ở trong vì hai lý do: Thứ nhất là do cánh cổng nà y đang khép hử như đang chử đợi một vị khách nà o đó, thứ hai là bởi từ đó khẽ toát ra một mùi hoa vừa quen lại vừa lạ -mùi hoa Vạn Thọ vừa mới nở.
CuÌ£ ông HuyÌ€nh Văn LaÌ£c vaÌ€ cuÌ£ baÌ€ Nguyễn ThiÌ£ LaÌ€nh. |
Mở cổng cho tôi là bà Tư Hoa, con gái thứ 3 của hai cụ Lạc, Là nh. Sau khi giới thiệu mình là PV đến để viết vử hai cụ, bà khẽ cười xòa rồi mời khách và o đón tiếp rất thân tình. Bà cho biết hai cụ vừa ăn chút cơm chiửu nên đang nghỉ. Mấy hôm nay, sau khi báo chí đưa tin hai cụ là cặp vợ chồng cao tuổi nhất Việt Nam, khách cứ đến thăm nườm nượp nên hai cụ cũng hơi mệt. Bên ly trà , những câu chuyện vử cha mẹ mình được bà Tư Hoa lần giở một cách vừa hóm hỉnh, lại vừa sâu sắc. Cách đây từ hơn một trăm năm, khu đất mà gia đình cụ Lạc hiện đang sinh sống thuộc vử địa phận của 18 thôn Vườn Trầu - Bà Điểm, Hóc Môn, nổi tiếng khắp Nam Kử³ lục tỉnh.
Sinh và o năm đầu tiên của thế kỷ XX (1901), lúc mới 6 tuổi cậu bé Huử³nh Văn Lạc đã phải chịu cảnh mồ côi cha. Mẹ thương mấy anh chị em còn nhử nên cũng ở vậy để nuôi con chứ không chịu đi bước nữa như lời thúc giục của anh chị em xóm giửng. Thương mẹ vất vả, ông Lạc cứ ở vậy đợi cho anh chị em dựng vợ gả chồng xong hết thì mới bắt đầu nghĩ đến chuyện xây dựng gia đình cho mình.
Ngà y ấy ông thường và o khu Tân Chánh Hiệp mua cây thuốc lá con vử trồng. Dần dần sau một thời gian qua lại ông quen thân với cậu Bảy (là anh trai của cụ Là nh). Thấy ông Lạc là người hiửn là nh, chăm chỉ, lại ở và o hoà n cảnh hơi quá lứa (ngà y ấy dù là con trai thì 28 tuổi cũng đã bị coi là ế), trong khi gia đình mình lại có một người em gái nổi tiếng là xinh đẹp nết na, nhưng chỉ vì ý muốn quyết tìm bằng được ý trung nhân nên dù 24 tuổi vẫn chưa chịu đi lấy chồng, cậu Bảy đã sắp xếp giới thiệu để hai người gặp gỡ. Ngay sau lần gặp nhau đầu tiên người thiếu nữ tên Là nh đã cảm động trước một người đà n ông với vẻ ngoà i giản dị, cao to và đặc biệt là là m đất rất khửe. Từ đó cả hai người dần tử ý mến nhau.
Cho đến khi cậu Bảy hửi: Mà y chịu em gái tao không, tao gả cho, thì ông Lạc gật đầu cái rụp. Sau khi vử nhà ông Lạc do hoà n cảnh khó khăn nên cưới nhau từ năm 1929 nhưng mãi đến tận năm 1936 ông bà mới quyết định sinh người con đầu tiên. Liửn đó, liên tiếp 3 năm 1940, 1941, 1943 ông bà sinh thêm ba người con nữa. Là m dâu nhà ông Lạc cho đến nay tròm trèm cũng đã hơn 80 năm, Thế nhưng chưa bao giử bà để lại điửu tiếng nà o. Với các con mình bà luôn dặn dò: "Ai là m rớt tiửn không lượm, thối dư thì phải trả lại, đi đâu không nói dối. Thấy nhà khác họ hơn thì chỉ ngó thôi chứ đừng có ý lấy. Nhà có 4 anh chị em, hai trai hai gái. Dù là trong thời kử³ loạn lạc nhưng ông Lạc vẫn muốn các con mình được ăn học đầy đủ.
Tuy nhiên nhận thấy chỉ có bà Tư Hoa là người chăm chỉ đọc sách, tìm tòi kiến thức nên ông Lạc đã dồn sức chăm lo cho cô học hà nh đầy đủ. Sau khi tốt nghiệp cấp II, ông gửi con gái lên nhà người bà con ở khu chợ Bà Chiểu (quận Bình Thạnh bây giử) để học cấp III, rồi học tiếp lên trường Cán sự xã hội. Cứ cuối tuần bà Tư lại bắt xe ngựa vử thăm gia đình rồi mang gạo, đồ ăn lên nhà trọ. Sau khi học xong bà được nhiửu nơi mời vử là m, hiệu trưởng trường Cán sự xã hội lúc đó cũng mời bà ở lại công tác tại trường. Trong khi đang còn lườ¡ng lự thì ông Lạc bảo: "Cừu nhân ba không sợ bằng ân nhân, cái nợ lớn nhất là nợ ân tình. Nghe cha bảo vậy bà Tư quyết định ở lại trường công tác dù lúc đó, những chỗ ở ngoà i mời bà vử với lương cao hơn rất nhiửu.
Bí quyết món hòa giải của cụ Là nh
Vử mẹ mình bà Tư kể: "Ngà y đó nhà có vườn trầu khá rộng nên bà nội thường đi chợ bán trầu, bố đi là m ruộng còn mẹ chủ yếu ở nhà chăm lo chuyện cơm nước, dạy dỗ con cái. Má nấu ăn rất giửi, chính nhử điửu nà y mà ông Lạc cũng ít đi nhậu nhẹt bên ngoà i, trừ những dịp lễ lạt ông luôn luôn vử nhà để được ăn bữa cơm do chính tay vợ mình nấu. Sống với nhau hơn 80 năm nhưng đặc biệt chưa bao giử con cái thấy hai ông bà cãi cọ nhau. Cứ khi nà o ông nóng giận thì bà Là nh lại nín nhịn chử lúc ông nguôi mới lựa lời để nói. Tuy nhiên có một lần bà Tư nhớ như in: Hôm đó vừa đi học vử thấy mẹ ngồi im lặng một chỗ chẳng nói năng gì.
Hửi ra thì được biết hôm đó mẹ mình thấy mấy nhà bên cạnh bán trầu cũng hái lá để bán xô chứ không phân ra lá xấu lá đẹp để bán. Thế là ba trách má, nên má buồn nhưng vẫn nín thinh không nói gì. Buổi tối hôm đó bà Là nh ra ngoà i cây đu đủ hái mấy trái vử là m nộm, để ăn kẹp với mớ tép mà ông Lạc mới hớt được lúc chiửu. Chẳng biết bà chế biến thế nà o mà suốt bữa hôm đó ông Lạc cứ chép miệng khen ngon rồi sự giận dỗi cùng không khí căng thẳng trong gia đình cũng tan biến lúc nà o không biết. Từ đó, cứ mỗi khi giận nhau là thế nà o bà Là nh cũng là m cái món hòa giải đó. Chính nhử tà i nấu ăn, cũng như sự nín nhịn cư xử đúng mực của bà Là nh mà gia đình dù có lúc khó khăn vẫn luôn giữ được sự yên ấm, hòa hợp. Bà Tư Hoa cho biết, bình thường hai cụ rất khửe mạnh thỉnh thoảng có chi chỉ là bị cảm vặt.
Tuy nhiên có một dạo và o khoảng cuối năm 1998 bỗng dưng cả hai cụ chả ai bảo ai cùng nhau đổ bệnh nặng. Cụ ông thì bị chẩn đoán đau bao tử nặng, còn cụ bà thì bị khối u vùng trực trà ng. Cả hai ông bà mỗi người phải nằm một viện. Lúc nhập việc cụ ông vẫn còn khá tỉnh táo, bệnh tật của mình thì chả lo, cứ nhấp nhổm hửi thăm con cháu vử tình hình của vợ. Còn cụ bà thì lúc nhập viện đang trong tình trạng mê mệt. Lúc đó bác sĩ chuẩn bị ca mổ cho cụ cũng lườ¡ng lự sợ tuổi cao không đảm bảo sức khửe sau khi mổ. Con cháu trong nhà ai nấy đửu rất lo lắng.
Vậy mà lạ thay khi chỉ còn và i phút nữa là và o ca mổ thì bất ngử cụ bà tỉnh dậy nhìn quanh một hồi rồi hửi: "Tau đang ở đâu đây?. Khi biết mình chuẩn bị được mổ bà xua tay bảo: Tao già rồi không chịu được dao kéo, chúng mà y cho tao vử nhà uống thuốc. Sau một hồi thuyết phục không được, con cháu cũng quyết định đưa bà vử nhà . Còn ông Lạc sau khi nghe tin vợ đã vử nhà thì cũng nằng nặc: Mẹ mi vử rồi thì tao cũng vử, sống chết có số. Không thuyết phục nổi trước sự quyết tâm của ông, vậy là con cháu cũng đem cụ vử nốt. Tuy bệnh nặng là vậy thế nhưng chả hiểu hai cụ bảo nhau uống thuốc thế nà o mà bệnh tình cứ ngà y một thuyên giảm rồi khửi hẳn, cùng nhau sống với con cháu cho đến ngà y hôm nay.
Hạnh phúc giản đơn
Cách đây khoảng một năm cụ ông vẫn giữ thói quen đọc báoC, xem tivi, nghe cải lương. Tuy nhiên hiện tại do bị điếc từ khoảng hơn một năm nay cộng với việc mắt ngà y một kém nên không còn được minh mẫn như trước.
Tuy nhiên bà vẫn còn khá tỉnh táo. Hà ng ngà y sau khi thức dậy hai cụ đửu uống một ly nước, rồi nhâm nhi cốc cà phê, ăn một quả chuối sau đó cụ ông thường ăn một tô cháo hoặc bún, còn bà thì vẫn ăn được cơm bình thường nên hôm nà o bà thích ăn gì thì con cháu nấu món đó. Những món ăn ưa thích của hai ông bà cũng rất giản dị, chỉ là cá kho, thịt kho hay rau xà o, canh bí. Dù không còn tỉnh táo nhưng sáng nà o ông cũng ra ngoà i hiên ngồi hong gió, phơi nắng, cặp mắt mử đục nhìn vử phía những khóm hoa cúc vạn thọ, hải đường được trồng ngay trước cửa. Và đặc biệt sau khi cụ ông ra ngồi khoảng 5 phút mà chưa thấy vợ ra ngồi cùng thì thế nà o cũng bảo con cháu đưa cụ bà ra ngồi cùng. Bà Tư kể: mới sáng nay lúc ngồi cùng nhau cụ bà còn quay sang chồng bảo: Mấy bông hoa vạn thọ nà y nở đửu thật. ông thì có lẽ chả còn nhìn rõ được những bông hoa đó nhưng dường như vẫn cảm nhận được mùi hương của chúng.
Ngẫm ngợi một lát cụ ông bảo: "Đẹp thì đẹp thật nhưng mà trồng cái cây giử ra trái được cho con cháu chúng nó ăn thì tốt hơn, nói đến đây hai ông bà quay lại nhìn nhau hai cái miệng móm mém rung rung như tủm tỉm cười. Sáng ra là vậy, còn cả ngà y, hai ông bà được con cháu kê cho hai cái giường cạnh nhau để cho sạch sẽ và dễ chăm sóc. Tai bà tuy không bị điếc tuy nhiên cũng không còn thính nhạy như xưa. Vậy là cả buổi cứ lúc nà o tỉnh táo là bà lại nói vọng sang giường ông đủ mọi chuyện. Còn ông có lẽ cũng chẳng nghe rõ câu được câu chăng nhưng cũng vọng sang huyên thuyên hết chuyện nà y đến chuyện khác.
Nhiửu lúc mắt kém tai kém, ông nhìn sang giường bên cạnh chả thấy bà đâu thế là ông lại quay sang hửi: "Tư ơi, má mà y đi đâu rồi? dù bà Là nh thì vẫn đang ngồi quay sang ông nói chuyện. Sự quan tâm yêu thương của bà dà nh cho ông như đã thà nh bản năng. Đến bữa ăn, nếu bà mà ăn trước thể nà o cũng hửi con cháu sao ông chưa ăn, hôm nay ông ăn gì. Mới tuần trước, ông bị sốt mất gần bốn ngà y, sau khi nắn nắn tay ông bà còn trách con cháu chăm sóc thế nà o mà để ông ốm nhom, rồi bà dặn dò con cháu phải nấu món cháo cá để tẩm bổ. Cảm nhận được sự quan tâm mà vợ dà nh cho mình, ông cũng nắn nắn tay vợ dặn dò: "Bà , tôi dặn bà nghe, tối bà ráng ngủ nghe bà .
Nhìn cảnh cụ ông, cụ bà thân mật như vậy, con cháu ai nấy cũng tủm tỉm cười. Thỉnh thoảng con cháu, hà ng xóm mỗi khi cưới xin đửu nhử cụ bà têm trầu hoặc đeo bông tai dùm để xin đại lộc từ hai cụ. Sau buổi gặp gỡ những người trong gia đình hai cụ Lạc và Là nhS, cảm nhận sự đầm ấm ở đây, tôi thiển nghĩ ngoà i danh hiệu Cặp vợ chồng trường thọ nhất Việt Nam hai cụ hoà n toà n xứng đáng được coi là Cặp vợ chồng hạnh phúc nhất Việt Nam.