Bà i giải các môn thi tốt nghiệp THPT 2010 - Môn ngữ văn

Thời gian là m bà i: 150 phút

TT - Аử thi I/ Phần chung cho tất cả thí sinh (5 điểm) Câu 1 (2 điểm): Nêu những nét chính vử cuộc đời và  sự nghiệp văn học của nhà  văn M. Sôlôkhốp.

Nhiửu thí sinh lo lắng trước khi bước và o thi môn văn tại hội đồng thi tốt nghiệp THPT Nguyễn Thị Minh Khai, Q.3, TP.HCM sáng 2-6 - Ảnh: MINH Аử¨C

Câu 2 (3 điểm):

Hãy viết một bà i văn ngắn (khoảng 400 từ) trình bà y suy nghĩ của anh/chị vử lòng yêu thương con người của tuổi trẻ trong xã hội hiện nay.

II/ Phần riêng - phần tự chọn (5 điểm):

Thí sinh chỉ được là m một trong hai câu (câu 3a hoặc câu 3b).

Câu 3a: Theo chương trình chuẩn (5 điểm)

Phân tích nhân vật Việt trong truyện ngắn Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi (phần trích trong ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo Dục - 2008).

Câu 3b: Theo chương trình nâng cao (5 điểm)

Phân tích đoạn thơ sau trong bà i Sóng của Xuân Quử³nh:

Dữ dội và  dịu êm

ử’n à o và  lặng lẽ

Sóng không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

à”i con sóng ngà y xưa

Và  ngà y sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ

(ngữ văn 12 nâng cao, tập một, tr 122-123,  NXB Giáo dục - 2008)

Bà€I GIẢI Gử¢I à

I/ Phần chung cho tất cả thí sinh (5 điểm)

Câu 1 (2 điểm):

1. Yêu cầu vử kử¹ năng:

- Học sinh cần trình bà y ngắn gọn, rõ rà ng, đầy đủ và  chính xác.

- Diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả.

2. Yêu cầu vử kiến thức:

Học sinh có thể diễn đạt bằng nhiửu cách khác nhau, nhưng cần phải nêu được những ý cơ bản sau đây:

- M.Sôlôkhốp (1905-1984) sinh tại thị trấn Viôsenxcaia thuộc tỉnh Rôxtốp trên vùng thảo nguyên sông Аông.

- Là  nhà  văn Nga - Xô viết lỗi lạc, tham gia cách mạng khá sớm.

- Từng là m nhiửu nghử để kiếm sống, luôn tự học và  đọc sách văn học.

- à”ng được vinh dự nhận giải thưởng Nobel vử văn học năm 1965.

- Tác phẩm tiêu biểu:

+ Sông Аông êm đửm

+ Số phận con người

+ Аất vỡ hoang...

Câu 2 (3 điểm):

1. Yêu cầu vử kử¹ năng:

- Nắm vững phương pháp là m bà i văn nghị luận xã hội.

- Bố cục rõ rà ng, lập luận chặt chẽ, lý lẽ xác đáng, dẫn chứng phù hợp.

- Diễn đạt lưu loát, mạch lạc, trong sáng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

2. Yêu cầu vử kiến thức:

Học sinh có thể trình bà y theo nhiửu cách, nhưng cần là m rõ được những ý chính sau:

- Nêu vấn đử cần nghị luận: Lòng yêu thương con người của tuổi trẻ trong xã hội hiện nay.

- Lòng yêu thương con người là  sự đồng cảm, sẻ chia, đùm bọc... giữa người với người trong cuộc sống.

- Tình yêu thương con người là  lẽ sống, tình cảm cao đẹp, chuẩn mực đạo đức của con người trong xã hội.

- Yêu thương là  một giá trị văn hóa truyửn thống thể hiện lối sống của dân tộc:

Nhiễu điửu phủ lấy giá gương

Người trong một nước phải thương nhau cùng.

- Yêu thương chính là  động lực để giúp mọi người vươn lên trong cuộc sống.

- Tuổi trẻ hiện nay được sống trong tình yêu thương của gia đình và  xã hội, được giáo dục lối sống của dân tộc, đã và  đang phát huy, là m đẹp hơn truyửn thống ấy bằng những hà nh động cụ thể như: quan tâm, giúp đỡ những người có hoà n cảnh khó khăn, bà  mẹ Việt Nam anh hùng...

- Tuy vậy, cũng còn một số bạn chỉ nghĩ đến mình, chưa quan tâm đến những người xung quanh, thử ơ với nỗi đau của người khác...

- Phê phán những kẻ sống ích kỷ, vô cảm...

- Lòng yêu thương con người là  đạo lý của dân tộc, của con người, của tuổi trẻ ngà y nay.

II/ Phần riêng - phần tự chọn (5 điểm):

Thí sinh chỉ được là m một trong hai câu (câu 3a hoặc câu 3b).

Câu 3a (5 điểm): Theo chương trình chuẩn

1. Yêu cầu vử kử¹ năng:

- Biết cách là m bà i nghị luận văn học.

- Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

2. Yêu cầu vử kiến thức:

Trên cơ sở hiểu biết vử Nguyễn Thi và  truyện ngắn Những đứa con trong gia đình, học sinh biết cách chọn, phân tích những chi tiết tiêu biểu để là m nổi bật tính cách nhân vật. Bà i viết có thể trình bà y theo nhiửu cách, nhưng cần phải nêu được những ý cơ bản sau:

- Giới thiệu được vấn đử cần nghị luận.

- Việt là  nhân vật trung tâm của tác phẩm. Аó là  một chiến sĩ giải phóng quân trẻ tuổi nhưng có nhiửu phẩm chất tốt đẹp, đáng yêu, tiêu biểu cho thanh niên miửn Nam trong thời kử³ chống Mử¹.

+ Việt xuất thân trong một gia đình có truyửn thống cách mạng, chịu nhiửu mất mát đau thương. Anh là  một thanh niên mới lớn, rất hồn nhiên.

+ Việt là  đứa con già u tình thương yêu gia đình.

+ Việt có lòng yêu nước, căm thù giặc sâu sắc, khao khát được chiến đấu giết giặc.

+ Việt là  một chiến sĩ gan góc, dũng cảm, kiên cường, sẵn sà ng hi sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

- Khái quát, đánh giá được vấn đử đã phân tích.

Câu 3b (5 điểm): Theo chương trình nâng cao

1. Yêu cầu vử kử¹ năng:

- Biết cách là m bà i nghị luận văn học.

- Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

2. Yêu cầu vử kiến thức:

Trên cơ sở hiểu biết vử Xuân Quử³nh và  đoạn thơ trong bà i Sóng, học sinh có thể trình bà y theo nhiửu cách, nhưng cần phải nêu được những ý cơ bản sau:

- Giới thiệu được vấn đử cần nghị luận.

- Hình tượng sóng:

+ Sóng - một hình ảnh đẹp của thiên nhiên, được diễn tả chân thật, sinh động.

+ Sóng là  biểu tượng cho tâm hồn người con gái đang yêu.

+ Sóng là  hình ảnh ẩn dụ của em, là  hóa thân của em.

- Những nét tương đồng của sóng và  em:

+ Miêu tả sóng với hai trạng thái đối nghịch, phức tạp: dữ dội >< dịu="" êm,="" ồn="" à o="">< lặng="">

+ Trạng thái cảm xúc kử³ diệu của tình yêu: tình yêu của người con gái có nhiửu cung bậc khác nhau: vừa dịu dà ng sâu lắng, vừa thiết tha mãnh liệt.

- Khát vọng tình yêu vươn xa, thoát khửi những gì nhử hẹp, chật chội, tầm thường:

+ Hà nh trình của sóng tìm tới biển khơi: Sóng từ sông ra bể. Vượt nhử hẹp, chật chội đến cái rộng lớn bao la, vô tận.

+ Hà nh trình của tình yêu hướng vử cái vô biên, tuyệt đích, như tâm hồn người phụ nữ không chịu chấp nhận sự chật hẹp, tù túng để khám phá thế giới, khám phá chính mình.

- Thiên nhiên trường tồn, bất tận:

à”i con sóng ngà y xưa

Và  ngà y sau vẫn thế.

- Tình yêu cũng như sóng vĩnh hằng với thời gian:

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ.

- Vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu.

- Khái quát, đánh giá.

GV TRẦN THửŠ THANH THỦY (tổ trưởng tổ văn Trường THPT Bùi Thị Xuân, TP.HCM)

Nhận định đử thi Giám thị kiểm tra giấy báo thi của thí sinh trước khi thi môn văn tại hội đồng thi Trường THCS Tân Bình, TP.HCM sáng 2-6 - Ảnh: NHƯ Hà™NG Ngữ văn: quay vử kiểu cũ Cô Trần Thị Thanh Thủy - tổ trưởng tổ văn Trường THPT Bùi Thị Xuân, TP.HCM - cho rằng: Аử rõ rà ng và  vừa sức học sinh. Ở câu 1, chỉ cần học thuộc bà i là  có thể hưởng trọn vẹn điểm. Câu 2 cũng vừa sức, chủ đử vử lòng yêu thương con người phù hợp với lứa tuổi học sinh. Ở câu nghị luận văn học, không như đử năm ngoái cả hai đử tự chọn đửu ra vử truyện, đử năm nay có cả truyện và  thơ, mở rộng cho học sinh có thể chọn đử truyện hoặc thơ phù hợp với sở trường của mình. Không có nhiửu ý kiến, nhiửu cảm xúc với đử thi văn năm nay vì nhìn chung kiểu đử cũ, có lợi cho những học sinh chịu khó học lý thuyết. à kiến chung của nhiửu thầy cô dạy văn cho rằng đử nà y phù hợp với yêu cầu kiểm tra kiến thức ở kử³ thi phổ thông, bảo đảm cho học sinh trung bình cũng dễ có điểm 5. Một giáo viên dạy văn (đử nghị không nêu tên) có ý kiến tiếc nuối chúng ta đã có hai năm cải tiến đử văn theo hướng gợi mở sáng tạo, năm nay lại quay vử lối cũ. Giáo viên Cao Thanh Loan - Trường THPT Nguyễn Trãi, Q.4, TP.HCM - cho rằng: Tôi hơi bất ngử với cách ra đử nà y, trở vử lối cũ, đơn giản quá! Chẳng hạn ở câu 1, dù không khó với học sinh nhưng kiểu đử nêu lý thuyết tiểu sử­ nhà  văn trước đây hay ra, những năm gần đây đã có cải tiến hay hơn giử lại ra kiểu cũ. Một giảng viên đại học nhận định nhìn chung đử thi tốt nghiệp môn văn năm 2010 không có gì khó. Có khả năng năm nay điểm thi môn văn sẽ cao hơn năm trước. P.Аiửn Môn hóa: không có câu rắc rối Toà n bộ nội dung của đử thi đửu nằm trong sách giáo khoa. Аử thi sát với cấu trúc đử bộ đã công bố. Các câu hửi yêu cầu kiến thức cơ bản rải đửu các phần trọng tâm. Không có câu hửi nà o rắc rối, gà i bẫy đánh đố học sinh. Do vậy, học sinh trung bình cũng có thể đạt điểm cao với đử thi nà y. Thầy Biện Văn Cư (GV Trường THPT Võ Thị Sáu, TP.HCM) Аử thi ngữ văn hệ GDTX: hợp đối tượng Аử thi tốt nghiệp phổ thông dà nh cho đối tượng học ở các lớp bổ túc có điểm đặc thù. Ngoà i hai câu kiểm tra kiến thức văn học thông thường, câu nghị luận xã hội yêu cầu thí sinh trình bà y ý kiến của mình vử vai trò của nhà  trường trong việc truyửn thụ kiến thức cho học sinh. Nội dung câu hửi đã bao hà m một khẳng định: đến trường học tập, tiếp thu kiến thức là  vô cùng cần thiết đối với mỗi người. Kiến thức trong nhà  trường là  hệ thống kiến thức có tính chất kinh điển, định hướng. Hệ thống kiến thức đó không chỉ giúp con người mở mang hiểu biết mà  còn nâng tầm văn hóa nói chung. Nhử và o câu hửi nà y mà  đử thi có những hấp dẫn và  thú vị riêng, phù hợp với đối tượng là  học sinh hệ giáo dục thường xuyên.