Miếu Hai Bà Trưng (quận Hai Bà Trưng)
Miếu Hai Bà Trưng ở ngoài đê sông Hồng, thuộc số nhà 680 đường Bạch Đằng, thuộc phường Bạch Đằng, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.
Miếu cách đền Hai Bà Trưng về phía đông chừng 1km. Xa xưa nơi đây là vùng đất của làng Đồng Nhân Châu.
Miếu Hai Bà Trưng được coi là nơi khởi nguồn của đền Hai Bà Trưng. Lịch sử và truyền thuyết cho biết: Vào đầu công nguyên, nước ta chìm đắm dưới ách thống trị của nhà Hán. Căm thù quân xâm lược giày xéo quê hương và giết hại người chồng là Thi Sách, năm 39 bà Trưng Trắc cùng em gái là Trưng Nhị phất cờ khởi nghĩa, được nhân dân ủng hộ đã đánh đuổi được quân nhà Hán, làm chủ 65 huyện thành. Năm 42, Mã Viện mang quân sang xâm lược, Hai Bà và nhiều tướng lĩnh đã hy sinh anh dũng.
Miếu Hai Bà Trưng được gán với huyền tích kỳ thú: “Vào đời vua Lý Anh Tông, niên hiệu Đại Định thứ 3 (1142), có pho tượng đá nổi trên sông Nhị Hà, toả sáng cả một đoạn sông. Dân làng lấy vải đỏ làm lễ rước tượng vào. Tượng có dáng cao lớn, đầu đội mũ trụ, thân mặc áo giáp, hai tay chỉ lên trời, một chân quỳ, một chân ngả ra. Vua Lý Anh tông được tin, truyền lập đền thờ ngay tại bờ đó”.
Miếu Hai Bà Trưng hiện nay có quy mô nhỏ, khiêm nhường, quay hướng đông, nhìn ra sông Hồng. Miếu có Tam quan được xây theo kiểu tứ trụ, hai đỉnh trụ lớn đắp hình chim phượng, hai đỉnh nhỏ đắp hình nghệ. Các đề tài, mô típ trang trí, bố cục của tam quan mang tính đặc trưng của thời Nguyễn. Miếu kết cấu theo kiểu chữ “đinh”, Đại bái 3 gian 2 dĩ, Hậu cung 1 gian, 2 dãy dải vũ, mỗi dãy 3 gian nằm đối diện nhau trên khu vực sân trước của miếu. Các di vật, đồ thờ còn bảo lưu được không nhiều, tiêu biểu nhất là long ngai, bài vị thờ Hai Bà, bộ kiệu long đình mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn, 17 đạo sắc phong từ thời Lê, (1783) đến thời Nguyễn (1924).
Miếu Hai Bà Trưng nằm trong quần thể di tích đình đền Đồng Nhân, chùa Viên Minh và cùng tổ chức lễ hội từ 5 đến 7 tháng 2 (âm lịch).
Miếu đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật năm 1994./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01