Đình Bác Lãm

Sau khi thay đổi địa giới hành chính thì di tích này thuộc tổ dân phố Bác Lãm, phường Phú Lương, quận Hà Đông. Từ trung tâm thành phố Hà Nội đến ngã ba Ba La rẽ trái theo đường 22 khoảng 2km là tới địa phận phường Phú Lương, di tích toạ lạc đầu thôn Bác Lãm.

Trước đây, đình chỉ là một thảo am nhỏ, đến năm Vĩnh Trị thứ 2 (1677) đình được xây dựng bề thế, năm Cảnh Hưng thứ 28 (1767) nhân dân đã sửa chữa thêm, năm Cảnh Thịnh thứ 6 (1798), đình được sửa chữa, tôn tạo lớn như ngày nay.

Kiến trúc đình Bác Lãm còn lại khá nguyên vẹn, quay hướng tây, bao gồm các hạng mục như Tả hữu mạc, Đại bái và Hậu cung. Kết cấu khung toà Đại bái theo kiểu “đình đao song liệt” - hai đầu đốc xây thẳng đắp đấu, bờ xô có hình cá chép, mái lợp ngói mũi. Toà Đại bái này có 5 gian 2 chái, các bộ vì được làm theo kiểu “chồng rường giá chiêng”, “chồng rường đóng đổ búp măng”. Gian giữa mái hình thuyền thấp xuống 0,7m, các gian bên khá đặc biệt, mặt nền lát ván gỗ thành sàn. Ở đây các bức cốn đều được chạm, đục kiểu bong kênh với những hoa văn rất sinh động. Một kẻ suốt chạy dài nối cột cái với cột quân, thân kẻ được chạm hoa văn trang trí, mang phong cách thời Lê - Nguyễn.

Những di vật đáng chú ý là các tấm bia tại đình có niên đại Cảnh Thịnh thứ 6 (1798), 1 cuốn thần phả từ thời Lê, niên hiệu Hồng Phúc nguyên niên (1572), các cỗ long ngai bài vị thời Lê...

Căn cứ vào cuốn thần phả, sự tích Thành hoàng làng Bác Lãm được chép như sau: ông Tạ và Bạch là hai vị tướng thời Trần có công đánh đuổi giặc Nguyên-Mông vào thế kỷ XIII - XIV. Điều đáng lưu ý là trong đạo quân đi đánh giặc của hai ông có sự đóng góp của nhân dân Bác Lãm, điều này còn ghi rõ trong thần phả. Đây là điều vinh dự lớn lao nói lên tinh thần thượng võ chống giặc ngoại xâm của nhân dân nơi đây. Vì vậy, cứ vào ngày 6 tháng giêng âm lịch hàng năm, nhân dân thôn Bác Lãm lại mở hội với những nghi thức truyền thống để tưởng nhớ tới công lao của hai ông mà nhân dân thường gọi là ngày Đại kỳ phước.

Nhìn chung, đình Bác Lãm là một công trình kiến trúc nghệ thuật còn khá nguyên vẹn, được nhân dân bảo tồn những giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể truyền thống từ xa xưa. Đình đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1986.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01