Danh thắng & Di tích Hà Nội

Chùa Thánh Chúa (quận Cầu Giấy)

Sơn Dương (t/h) 13/09/2023 11:33

Chùa Thánh Chúa là tên tự của di tích và cũng là tên thường gọi của chùa. Trước đây chùa thuộc phường Quan Hoa, hiện nay chùa thuộc phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội.

chua-thanh-chua-cg.jpg
Chùa Thánh Chúa

Chùa xây dựng trên một gò đất cao, trước đây nhìn xuống cánh đồng vựa lúa của 6 xã Dịch Vọng, Mai Dịch, Mỹ Đình, Mễ Trì, Yên Hoà, Trung Hoà. Sau chùa có ba gò lớn gọi là gò Tam Thai, trước cửa chùa có giếng đất hình chữ khẩu và có lối ra đường Thiên Lý, từ kinh thành Thăng Long lên xứ Đoài Sơn Tây.

Căn cứ nguồn tư liệu thành văn còn lưu giữ tại chùa như văn bia, chuông, câu đối hoành phi và sách sử cho biết chùa có khởi nguồn tạo dựng từ thời Lý và trở thành một danh lam thắng tích nổi tiếng ở phía tây kinh thành Thăng Long. Sách Đại Việt sử ký toàn thư đã ghi lại: “Năm Quý Mão (1063) vua Lý Thánh Tông đã 40 tuổi chưa có con trai, sai chi hậu nội nhân là Nguyễn Bông làm lễ cầu tự ở chùa Thánh Chúa. Sau đó Ỷ Lan phu nhân có mang sinh ra Thái tử Càn Đức là Lý Nhân Tông…”. Sau khi sinh Thái tử Càn Đức, Nguyên phi Ỷ Lan cấp tiền tu sửa lớn chùa Thánh Chúa. Hội chùa Thánh Chúa được tổ chức vào ngày 25 tháng giêng. Phần nghi lễ có dâng hương tưởng niệm bà Nguyên phi Ỷ Lan; phần hội có tổ chức hát mời trầu do người dân hai làng tự biên, tự diễn, đây là một tập tục mang tính đặc thù riêng của nhân dân vùng quê Mai Dịch, hát dân ca quan họ.

Chùa Thánh Chúa có quy mô bề thế với nhiều hạng mục công trình như: cổng Tam quan gác chuông, toà Tam bảo, nhà Tả - Hữu vu, điện thờ bà Nguyên phi Ỷ Lan, hai nhà Tổ thờ các vị sư tổ của chùa, một nhà Tổ của dân làng Dịch Vọng Hậu, một nhà Tổ của dân làng Mai Dịch. Đây cũng là nét đặc sắc độc đáo một chùa chung của hai xã.

Tòa Tam bảo có kết cấu kiểu chữ “đinh”: Nhà Tiền đường 7 gian xây trên nền cao hơn mặt sân 60cm, kiểu tường hồi bít đốc, mái lợp ngói ta, bờ nóc đắp kiểu bờ đinh, các vì kèo đỡ mái làm kiểu vì “giá chiêng, chồng rường”. Toà Thượng điện cao hơn tiền đường 70cm, 4 gian xây chạy dọc về phía sau một đầu ăn mộng với gian giữa nhà Tiền đường, kiểu tường hồi bít đốc, mái lợp ngói ta, các bộ vì đỡ mái làm kiểu vì “giá chiêng chồng rường con nhị”. Hiện tượng một Thượng điện xây đắp gần như vuông tạo nền cao là dấu vết chùa khá cổ mà ta nghĩ tới đó là sản phẩm của chùa làng thời Lý đến thế kỷ XVI - XVII.

Chùa quay hướng tây nam, đây là hướng phổ biến trong kiến trúc chùa cổ của người Việt. Điện thờ bà Nguyên phi Ỷ Lan gồm ba gian kiểu tường hồi bít đốc, tay ngai, mái lợp ngói ta, ở vị trí bên trái phía trước nhà Tiền đường.

Hiện nay di tích còn lưu giữ nhiều di vật mang giá trị lịch sử nghệ thuật thế kỷ XVIII, XIX như: Bộ tượng tròn 77 pho được sơn thếp lộng lẫy; hai quả chuông đồng đúc vào thời Nguyễn, thân chuông có khắc bài minh ghi tên những người dân bản xã và khách thập phương đã hưng công tiền của để đúc chuông, sửa chùa. Quả chuông lớn đúc năm Minh Mệnh thứ 9 (1828) do Nguyễn Huy Trạc soạn văn chuông cho biết: “... Chùa xưa có chuông nhưng xẩy cơn binh hoả bất kỳ bị mất nên nhà chùa khuyến góp công của nhân dân và khách thập phương”.

Chùa Thánh Chúa đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng là di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật năm 1989./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02

Bài liên quan
  • Chùa Tăng Non (huyện Phúc Thọ)
    Chùa Tăng Non có tên chữ là Chân Linh tự, thuộc thôn Tăng Non, xã Thanh Đa, huyện Phúc Thọ, ngoại thành Hà Nội, cách trung tâm Thủ đô khoảng 40km về phía tây.
(0) Bình luận
  • Ô Quan Chưởng - Cửa ô cuối cùng của Hà Nội
    Cửa Ô Quan Chưởng nằm ở phía Đông thành Thăng Long xưa, hiện nay thuộc phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Đây là một trong những cửa ô quan trọng của thành Thăng Long còn sót lại cho đến ngày nay. Chứng kiến biết bao biến đổi thăng trầm của Thủ đô, giữa phố phường Hà Nội nhộn nhịp hôm nay, Ô Quan Chưởng vẫn sừng sững uy nghiêm, khoác lên mình vẻ đẹp cổ kính, bình yên...
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • [Podcast] Quà chiều – Thú ăn tao nhã của người Hà Nội
    Hà Nội có nhiều điều khiến người ta yêu và nhớ. Có người yêu Hà Nội vì mùa thu với hương hoa sữa thơm nồng, có người yêu Hà Nội vì mùa hạ cùng những trái sấu chín vàng ươm, cùng những rặng hoa bằng lăng tím ngắt. Có người lại yêu Hà Nội bởi mùa đông - vì đó là mùa của tình yêu, là mùa gọi người ta xích lại gần nhau hơn, mùa của những bàn tay đan cài vào nhau, mùa của những nụ hôn và cái ôm thật chặt. Có người lại yêu Hà Nội để mỗi khi chiều về lân la những khu tập thể cũ, những ngõ nhỏ, phố nhỏ tìm kiếm thức quà chiều mà mình ưa thích nào là cháo sườn, cháo trai, bành giò, bánh gối… Những điều giản dị đó trong nhịp sống hàng ngày của người Hà Nội đôi khi lại là lý do chính để nhiều người đến, yêu và muốn gắn bó với Hà Nội.
  • Trưng bày gần 150 tài liệu, hình ảnh quý giá về 80 năm Quân đội nhân dân Việt Nam
    Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2024), Trung tâm Lưu trữ quốc gia III tổ chức giới thiệu bộ tài liệu lưu trữ quốc gia với chủ đề "80 Năm Quân đội nhân dân Việt Nam" gồm gần 150 tài liệu và hình ảnh quý giá được lựa chọn từ nhiều nguồn khác nhau. Các tài liệu được tuyển chọn từ các phông tài liệu hành chính như Phủ Thủ tướng, Quốc hội, Bộ Nội vụ, Chủ tịch nước/Văn phòng Chủ tịch nước, Ủy ban Thống nhất Chính phủ...
  • Triển lãm 'Họa Cam Thảnh Cảm' vì nạn nhân chất độc da cam/dioxin
    Ngày 3/12, tại Trung tâm Nghệ thuật Area 75 - Art & Auction (Hà Nội) đã diễn ra khai mạc triển lãm "Họa Cam Thảnh Cảm". Triển lãm mong muốn mang sắc màu hy vọng đến với những cuộc đời bất hạnh của nạn nhân chất độc màu da cam/dioxin.
  • Ngày mai 6/12, diễn ra Lễ khai trương Trung tâm Dữ liệu chính thành phố Hà Nội
    Sự ra đời của Trung tâm Dữ liệu chính đánh dấu một bước quan trọng trong xây dựng hạ tầng CNTT bảo đảm thành công Chương trình chuyển đổi số toàn diện của Thành phố, là nền tảng phát triển, đổi mới sáng tạo của Thủ đô và đất nước...
  • Hà Nội khảo sát cho thuê vỉa hè 123 tuyến phố
    Phí sử dụng tạm thời một phần hè phố để trông giữ phương tiện hoặc kinh doanh được xác định theo Nghị quyết số 6 ngày 7/7/2020 của HĐND Thành phố, từ 20.000 - 40.000 đồng/m2/tháng.
Đừng bỏ lỡ
Chùa Thánh Chúa (quận Cầu Giấy)
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO