Danh thắng & Di tích Hà Nội

Chùa, đền, miếu, đình Sở Thượng (quận Hoàng Mai)

Sơn Dương (t/h) 11/09/2023 10:19

Cụm di tích chùa - đền - miếu - đình Sở Thượng thuộc làng Sở Thượng, phường Yên Sở, quận Hoàng Mai - Hà Nội.

chua-so-thuwong.jpg
Chùa Sở Thượng

Sở Thượng là một làng Việt cổ, nằm ở tả ngạn sông Hồng, phía nam kinh thành Thăng Long. Làng Sở Thượng hình thành vào cuối thế kỷ V, vốn là đất An Duyên, làng Yên Duyên. Vào đời Lê Thánh Tông (1460 - 1479), đất Sở Thượng là đồn điền, một vùng đất rộng nhiều ao hồ, sau phát triển thành làng mạc trù phú. Thời Lý, Trần, Lê làng Sở Thượng là địa bàn đóng quân và xây dựng lực lượng nghĩa quân của Linh Lang đại vương, Trần Hưng Đạo, Quang Trung đại phá quân Thanh.

Từ xa xưa, chùa Hưng Phúc cùng với đình Sở Thượng (ở phía trước chùa) và đền, miếu (ở bên trái chùa) tạo thành một cụm di tích - thắng cảnh nổi danh trong vùng. Trong kháng chiến chống Pháp, ngôi đình làng bị phá để tiêu thổ kháng chiến; ngôi chùa, đền, miếu cũng bị hư hại khá nặng. Hiện nay, chùa đã được tu bổ và nâng cấp, đền và miếu cũng đã tu bổ, đình làng đã được xây dựng mới với quy mô bề thế.

Chùa Sở Thượng, có tên chữ là Hương Phúc tự, khởi nguồn tạo dựng khoảng thời Lê. Tồn tại đến nay, chùa đã trải qua nhiều lần trùng tu, sửa chữa. Lần tu bổ lớn nhất được hoàn thành vào năm 2008.

Chùa Sở Thượng toạ lạc trên một khu đất cao trong khu vực trù phú của làng. Chùa quay hướng nam, với kiến trúc được bố cục hài hoà trong một không gian rộng, xung quanh có vườn cây ăn quả bốn mùa xanh tốt. Các công trình kiến trúc của chùa gồm: Cổng tam quan, chùa chính kết cấu chữ “đinh”, nhà Tổ, nhà Mẫu, nhà bia, khu vườn tháp...

Chùa chính gồm Tiền đường và Hậu cung.

Tượng Phật gồm 30 pho tượng tròn được tạo tác vào thế kỷ XVIII, XIX và XX. Chùa hiện còn lưu giữ bộ sưu tập di vật quý như: hai quả chuông đồng có kích thước đường kính miệng 58cm, cao (cả quai) 1,06m, chuông đúc năm Đinh Tỵ (1797); một bộ đỉnh đồng thế kỷ XIX; một choé sứ men trắng vẽ lam, thân choé trang trí hình rồng mây và bốn đầu khỉ gần cổ chóe, phong cách nghệ thuật thế kỷ XVIII; bát hương sứ men lam thuộc thế kỷ XIX.

Đền Sở Thượng còn có tên là “Kim Quyết linh”, toạ lạc trên một gò đất cao, phía sau là miếu Cốc. Khu đền, miếu nằm trên gò đất nối giữa một hồ nước rộng. Nối (với khu dân cư chùa - đình - đền - miếu phải đi theo con đường nhỏ có cây cầu đá dài 5,1m, rộng 2,4m, ba nhịp được tạo ghép bởi 12 phiến đá xanh hạt mịn và hai thanh cột dài tạo kiểu hình Rồng đỡ các phiến đá lớn. Cây cầu có niên đại thời Lê Trung hưng thế kỷ XVII, XVIII.

Đền phụng thờ Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn và Tam thánh Mẫu. Trong đền có 15 pho tượng tròn được tạo tác công phu thuộc nghệ thuật thế kỷ XIX, một bức hoành phi đề “Kim Quyết Linh từ” và nhiều đồ thờ tự khác.

Miếu Sở Thượng còn có tên là miếu Cốc, được xây kiểu chữ “đinh” gồm Tiền tế và Hậu cung, một công trình kiến trúc tuy nhỏ nhưng được bố cục theo kiểu dáng cổ truyền. Miếu Sở Thượng thờ Linh Lang đại vương. Tương truyền từ xưa mỗi năm mùa cá đến lại có hàng trăm đàn cốc từ các miền bay về đậu trên cây gạo cổ thụ và xà xuống đồng, ao hồ bắt cá, và sau đó ngôi miếu được dân làng Sở Thượng dựng lên thờ thánh Linh Lang thường gọi là miếu Cốc. Miếu Cốc được tu bổ lại những năm đầu thế kỷ XXI.

Đình Sở Thượng xưa là một công trình bề thế phía trước chùa Hưng Phúc. Trong thời kỳ chống thực dân Pháp, đình, đền, chùa, miếu Sở Thượng từng là cơ sở an toàn, bí mật của cán bộ Việt Minh, dân quân, du kích và bộ đội, là nơi bảo tồn kho quân lương phục vụ kháng chiến. Đình đã bị phá để tiêu thổ kháng chiến. Ban tu bổ di tích do ông Vũ Xuân Tròn phụ trách, đã đứng ra xây dựng lại ngôi đình 9 gian bề thế, bằng tiền đóng góp của dân làng và khách thập phương (đình khánh thành tháng 9 năm 2009).

Chùa, đền, miếu và đình Sở Thượng đã trải qua những thăng trầm, biến động của lịch sử. Cụm di tích tồn tại đến ngày nay tuy không còn bảo tồn nguyên vẹn kiến trúc như xưa, nhưng được quan tâm của chính quyền địa phương, sư cụ trụ trì và những người dân tâm huyết, nên ngày nay các di tích đã được tu bổ và phục dựng khang trang, bề thế, bảo tồn được di sản văn hoá ở một vùng quê giàu truyền thống đang đô thị hoá.

Chùa Sở Thượng đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1998./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Một Thủ đô phát triển toàn diện đang vươn lên mạnh mẽ cùng dân tộc và thời đại
    Sáng 4/10, tại Bảo tàng Hà Nội, Thành ủy - HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ thành phố Hà Nội tổ chức khai mạc triển lãm “Thành tựu kinh tế, văn hóa, xã hội của Thủ đô 70 năm xây dựng và phát triển”. Triển lãm là một trong các chuỗi hoạt động trọng tâm của Thành phố Hà Nội kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024).
  • Hội thảo khoa học cấp quốc gia kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô
    Hội thảo khoa học cấp quốc gia “Tầm nhìn mới, cơ hội mới xây dựng Thủ đô Hà Nội văn hiến - văn minh - hiện đại, thành phố kết nối toàn cầu” là một trong hai sự kiện cấp Quốc gia trong chuỗi các sự kiện chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024) do Thành phố Hà Nội tổ chức.
  • Cho những mùa thu tươi thắm mãi
    “Trùng trùng quân đi như sóng/ Lớp lớp đoàn quân tiến về” - ca khúc như một lời tiên đoán của nhạc sĩ Văn Cao đã trở thành hình ảnh hiện thực mang lại rung cảm mãnh liệt trong ngày tiếp quản Thủ đô mùa thu 10/10/1954 của hàng chục vạn nhân dân Hà Nội. Hình ảnh ấy mãi mãi đi vào lịch sử dân tộc và ở lại trong trái tim mỗi người dân Thủ đô và cả nước.
  • Quận Cầu Giấy tập trung rà soát, khắc phục về PCCC theo Nghị quyết 05 của HĐND Thành phố Hà Nội
    Thực hiện Nghị quyết 05 của HĐND thành phố, các địa phương, đơn vị đã tập trung rà soát, kiểm tra, khắc phục về PCCC tại nhiều công trình, cơ sở xây dựng.
  • Xanh SM ra mắt nền tảng xanh SM Bike Platform dành cho tài xế xe máy điện Vinfast
    Hà Nội, ngày 01/10/2024 - GSM công bố ra mắt nền tảng kinh doanh chia sẻ Xanh SM Bike Platform dành riêng cho xe máy điện VinFast, với chính sách chia sẻ doanh số hấp dẫn bậc nhất thị trường lên tới 80%. Đây là bước đi chiến lược tiếp theo của Xanh SM nhằm mở rộng mạng lưới phục vụ khách hàng, đồng thời mở ra cơ hội vận doanh linh hoạt và sinh lời ổn định cho các chủ xe máy điện VinFast.
Đừng bỏ lỡ
Chùa, đền, miếu, đình Sở Thượng (quận Hoàng Mai)
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO