Danh thắng & Di tích Hà Nội

Chùa Cự Đà (huyện Gia Lâm)

Sơn Dương (t/h) 21/08/2023 10:40

Chùa Cự Đà hiện nay thuộc xã Đa Tốn, huyện Gia Lâm, Hà Nội.

cu-da-tu.jpg
Chùa Cự Đà

Chùa có tên chữ là Cự Đà tự. Một số văn bản chữ Hán hiện còn trong di tích cho biết chùa Cự Đà còn được mang tên là chùa Khoan Hồng, nhân dân địa phương gọi nôm là chùa Khoan Tế.

Chùa Cự Đà có niên đại ra đời từ rất sớm, khoảng vào thời Lý - Trần. Đây là một di tích Phật giáo, với tư tưởng khuyến thiện, trừ ác, luân hồi, nhân quả...; ngôi chùa đã gắn bó mật thiết với cuộc sống tinh thần của nhân địa phương, nơi bảo tồn, phát huy những giá văn hóa tốt đẹp cho các thế hệ kế tiếp nhau của cộng đồng cư dân làng Khoan Tế. Trong khuôn viên của chùa Cự Đà còn có ngôi đền nhỏ thờ một trong hai vị thành hoàng làng Khoan Tế là Phúc Thần Phùng A - người có nhiều công lao với nước, với làng. Đền có kiến trúc kiểu chữ “nhị” với hai nếp nhà ngang xây tường hồi bít đốc, các vì của khung nhà là đơn giản dạng vì kèo quá giang. Trong khu đền vẫn bảo lưu được nhiều cổ vật quý của thời Lê và Nguyễn gồm bát bửu, một bộ đòn kiểu lớn thế kỷ XVII - XVIII và 7 đạo sắc phong với các niên hiệu như Cảnh Hưng thứ 44 năm 1783, Chiêu Thống nguyên niên 1787, Quang Trung ngũ niên 1792, Cảnh Thịnh nhị niên 1794, Bảo Hưng nhị niên 1802, Tự Đức thập niên 1857, Khải Định cửu niên 1924.

Hệ thống tượng tròn trong di tích chùa Cự Đà có quy mô lớn, niên đại ra đời sớm và được tạo tác tỷ mỷ, công phu. Trong hơn 30 pho tượng cổ hiện còn có 18 hiện vật có giá trị cao. Gây ấn tượng mạnh mẽ nhất là 10 pho tượng có niên đại thế kỷ XVII - XVIII của thời Lê Trung hưng. Xét trên bình diện lịch sử mỹ thuật thì các pho tượng này có giá trị đặc biệt quý hiếm trong kho tàng di sản văn hóa nước nhà. Độc đáo nhất là hai pho tượng Văn Thù và Phổ Hiền ngồi trên toà sen. Toàn bộ khối tượng đặt trên lưng hai linh vật quen thuộc là Thanh Sư và Bạch Tượng. Cách thể hiện đặc biệt này duy nhất mới chỉ bắt gặp trong di tích chùa Cự Đà.

Bộ di vật văn hóa lịch sử trong di tích rất phong phú, đa dạng gồm chuông, khánh đồng, bia đá... Hiện vật quý nhất của chùa là tấm bia cổ, trán cong trang trí uốn khúc kiểu yên ngựa, chầu mặt nguyệt diềm bia chạm cúc dây, phía dưới trang trí cánh sen, bên trong cánh sen có hình xoắn ốc. Bia được dựng năm Đức Long thứ sáu triều vua Lê Thần Tông (1634), mặt trước bia có đầu đề “Cự Đà tự bia ký” (bài ký trên bia chùa Cự Đà), mặt sau “Hoàng đế vạn vạn tuế thọ”. Bài ký do quan Đặc tiến kim tử vinh lộc đại phu Tả thị lang Bộ Lễ, Xuân Lai hầu Tiến sĩ Nguyễn Tự Cường, người xã Tiên Liệt, huyện Vĩnh Lại Hải Phòng đã soạn cho biết: “Chùa Cự Đà là một thắng cảnh của đạo Phật, ở đất xã Đa Tốn, huyện Gia Lâm, bên trái giáp Kim La, bên phải gần xã Thượng Tốn. Mấy dòng sông đẹp cuồn cuộn chầu ở phía trước, muôn dặm núi xanh sừng sững chắn ở đằng sau. Thật là chốn thắng cảnh chùa chiền nơi Thuận An Kinh Bắc. ...”.

Chùa Cự Đà đã được Bộ Văn hóa và Thông tin xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1996./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02

Bài liên quan
  • Chùa Bồ Đề (quận Long Biên)
    Chùa Bồ Đề toạ lạc trên một bãi ven sông Hồng ở ngoài đê bên bờ bắc phía hạ lưu, thuộc phường Bồ Đề, quận Long Biên, Hà Nội.
(0) Bình luận
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Chủ tịch Hồ Chí Minh qua góc nhìn của nghệ thuật tạo hình
    Nhân kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức triển lãm chuyên đề “Hồ Chí Minh trong nghệ thuật tạo hình”, khai mạc sáng 16/5 tại Hà Nội. Với 60 tác phẩm chọn lọc từ bộ sưu tập của Bảo tàng, triển lãm là dịp để công chúng trong và ngoài nước chiêm ngưỡng những hình tượng nghệ thuật đặc sắc về lãnh tụ của dân tộc Việt Nam.
  • Xuất bản sách "Hồ Chí Minh qua hồi ức của những cựu tù chính trị Côn Đảo"
    “Hồ Chí Minh qua hồi ức của những cựu tù chính trị Côn Đảo” là nhan đề cuốn sách được Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật ra mắt nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025).
  • Tiếp tục phát triển tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Kỷ nguyên mới của dân tộc (Bài 1)
    Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành trọn đời cho tự do, độc lập của dân tộc và hạnh phúc của Nhân dân. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục soi đường cho dân tộc Việt Nam bước vào Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên giàu mạnh dưới sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản, xây dựng thành công nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, sánh vai với các cường quốc năm châu.
  • Hà Nội: “Rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả” trong thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã
    Quán triệt tinh thần chỉ đạo của Trung ương, UBND Thành phố Hà Nội vừa ban hành Kế hoạch tổ chức thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của thành phố năm 2025. Trong đó, Thành phố thể hiện 5 rõ: “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả”, để quá trình thực hiện đảm bảo đoàn kết, thống nhất, không làm ảnh hưởng đến giao dịch hành chính đối với các tổ chức và công dân.
  • Hà Nội triển khai thi hành Luật Phòng, chống mua bán người
    UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 133/KH-UBND ngày 14/5/2025 về Triển khai thi hành Luật Phòng, chống mua bán người năm 2024 trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Đừng bỏ lỡ
Chùa Cự Đà (huyện Gia Lâm)
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO