Danh thắng & Di tích Hà Nội

Đền Ngọc Liên (quận Hoàn Kiếm)

Sơn Dương (t/h) 17:55 25/04/2023

Đền Ngọc Liên thuộc phường Trần Hưng Đao, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Đền Ngọc Liên nằm ở khu đất thuộc số nhà 23 phố Trần Bình Trọng. Đây là công trình kiến trúc tôn giáo tín ngưỡng, nơi thờ một thần tượng văn hoá anh hùng dân tộc thời Hùng Vương: Đức Thánh Tản Viên.

Đền Ngọc Liên phân thành hai khu thờ chính, đền thờ Thánh Tản Viên quay về hướng đông nam, đặt trên nền cao khoảng hơn 1m so với mặt đường và ngôi đền thờ Mẫu (là mẹ đẻ, mẹ nuôi của Thánh Tản Viên) có nền thấp hơn.

Sách Đại Việt sử ký toàn thư có chép: “Cuối đời Hùng Vương, vua có con gái là Mỵ Nương, người xinh đẹp. Thục Vương nghe tiếng đến cầu hôn. Vua muốn gả, nhưng Hùng hầu can rằng: “Họ muốn chiếm nước ta, chỉ lấy việc hôn nhân làm cớ mà thôi”. Thục Vương vì việc ấy mà để bụng oán giận. Vua muốn tìm người xứng đáng để gả, bảo các bề tôi rằng: “Đứa con gái này giống tiên, người nào có đủ tài, đức mới cho làm rể”. Bấy giờ, có hai người đến, quỳ lạy dưới sân để cầu hôn. Vua lấy làm lạ, hỏi thì họ thưa rằng: một người là Sơn Tinh, một người là Thuỷ Tinh, đều ở trong cõi cả, nghe nhà vua có thánh nữ, đánh bạo đến xinh lĩnh mệnh. Vua nói: “Ta có một người con gái lẽ nào lại được cả hai rể hiền?”. Vua bèn hẹn đến ngày hôm sau, ai đem đủ sính lễ đến trước thì gả cho người ấy. Hai người vâng lời, lạy tạ ra về. Hôm sau, Sơn Tinh đem các đồ châu báu, vàng bạc, chim núi, thú rừng đến dâng. Vua y hẹn gả con gái cho Sơn Tinh. Sơn Tinh đón vợ về ở ngọn núi cao nhất trên núi Tản Viên. Thuỷ Tinh cũng đem sính lễ đến nhưng không kịp bèn kéo mây làm mưa, dâng nước tràn ngập, đem loài thuỷ tộc đuổi theo... Rốt cuộc, Thuỷ Tinh không thể xâm phạm được núi Tản Viên”. Núi Tản Viên là dãy núi cao của nước Việt ta, ở đây rất linh thiêng, ứng nghiệm. Để ghi nhớ công ơn, dân chúng nhiều nơi đã lập đền thờ Đức Tản Viên Sơn Thánh. Các vương triều về sau đều có sắc phong.

Kiến trúc đền Ngọc Liên xây theo kiểu chữ “đinh”. Hai đầu hồi xây nối ra, tạo thành hai bức tường chắc, có hai ngôi miếu thờ đối mặt với nhau. Mỗi miếu có các đôi câu đối được trang trí đắp nổi hình con dơi ngậm quả đào, trên các bức tường có trang trí tứ linh: long, ly, quy, phượng...

Những di vật còn lại trong di tích rất quý giá, mang dấu ấn phong cách nghệ thuật thế kỷ XIX. Đáng lưu ý trong khu vực đền là những tấm bia hậu, ghi công đức của những người góp tiền của sửa chữa đền. Trong tấm bia “Liên Thuỷ Giáp bi ký” niên hiệu Tự Đức (1869) có nói tới giáp Liên Thuỷ “khi đó còn là một vùng hồ ao...”, như vậy có nhiều khả năng đền được xây dựng ít nhất là vào thời Tự Đức.

Đền Ngọc Liên là di tích thờ một thần lớn trong “Tứ bất tử”, nằm ở vị trí trung tâm của thủ đô Hà Nội, nơi có vô số các di tích lịch sử - văn hoá nối liền với khu phố cổ và hồ Hoàn Kiếm.

Đền Ngọc Liên đã được Uỷ ban nhân dân Thành phố Hà Nội quyết định xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 2007./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Nhìn lại nửa thế kỷ văn học nghệ thuật Việt Nam
    Ngày 27/6/2025, tại Hà Nội, Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tổ chức hội thảo khoa học “Nhìn lại sự vận động, phát triển của VHNT Việt Nam 50 năm sau ngày đất nước thống nhất (30/4/1975 – 30/4/2025)”. Với 33 tham luận cùng nhiều ý kiến trao đổi sôi nổi, hội thảo là dịp tổng kết quá trình phát triển của VHNT Việt Nam trong bối cảnh đất nước thống nhất, đổi mới và hội nhập, từ đó đưa ra các đề xuất nhằm phát triển VHNT trở thành thành tố quan trọng của nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
  • “Con rối hát ngoài rừng xa”: Bước chuyển trong hành trình sáng tác của Khải Đơn
    Tác giả Khải Đơn từ lâu đã được biết đến như một cây bút sắc sảo trong địa hạt tản văn, ký và du ký với văn phong giàu chiều sâu nội tâm, sự cô đơn, bản dạng, ký ức và cảm thức di cư. Năm 2025, chị đánh dấu một bước chuyển mới táo bạo khi lần đầu tiên ra mắt độc giả ở thể loại truyện ngắn qua tác phẩm “Con rối hát ngoài rừng xa”. Sách vừa được Nhã Nam giới thiệu tới bạn đọc.
  • Giang Văn Minh và những giai thoại rạng danh xứ Đoài
    Nằm dưới chân núi Tổ, vùng đất cổ Đường Lâm, xứ Đoài không chỉ nổi tiếng là nơi sinh ra vua Phùng Hưng (cuối thế kỷ thứ VIII) và vua Ngô Quyền (thế kỷ thứ X) mà còn được biết đến là quê hương của Thám hoa Giang Văn Minh - một nhân vật lỗi lạc trong lịch sử ngoại giao của nước nhà, hồi cuối thế kỷ XVI - đầu thế kỷ XVII.
  • Hà Nội “trách nhiệm, hành động” trong sắp xếp đơn vị hành chính, xây dựng tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp
    Nhằm thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp của Thành phố hiệu quả, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI vừa thông qua Nghị quyết về điều chỉnh dự toán ngân sách địa phương và phân bổ ngân sách cấp Thành phố năm năm 2025 tại kỳ họp thứ 24.
  • Bắc bộ có mưa kéo dài liên tiếp nhiều ngày tới
    Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia, hiện tại khu vực Bắc bộ đang có mưa rào và giông trên diện rộng. Dự báo, đợt mưa này sẽ duy trì và kéo dài đến ngày 2/7 tới đây.
Đừng bỏ lỡ
Đền Ngọc Liên (quận Hoàn Kiếm)
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO