Chùa Mậu Lương (quận Hà Đông)

Chùa quay hướng tây trên diện tích 2000m vuông, gồm các hạng mục công trình chính là Tam quan, Tiền đường, Thượng điện, nhà Tổ và nhà khách.

Theo truyền thuyết dân gian, chùa Mậu Lương được xây dựng lâu đời, đến nay đã qua nhiều lần tu sửa nhưng vẫn mang phong cách kiến trúc nghệ thuật thời Nguyễn. Nhà xây theo kiểu tường hồi bít đốc, các cột gỗ trước đây trải qua thời gian nên đã hư hỏng nặng, được nhân dân thay bằng cột gạch do vậy kết cấu bộ vì nóc cũng trở nên đơn giản hơn. Ở Tiền đường, các bộ vì được làm thống nhất theo kiểu “chồng rường hậu bẩy”, còn ở toà Thượng điện lại làm theo kiểu thức “chồng rường giá chiêng con nhị”. Hầu hết các bộ vì này bào trơn, soi gờ kẻ chỉ tạo sự hài hoà với mặt phẳng của tường, duy chỉ có đầu dư ở bộ vì gian thờ chính chạm đầu rồng với các chi tiết mặt dơi, tai thú, mũi hếch, bờm xoáy...

Trên toà Thượng điện là hệ thống tượng tròn, chùa Mậu Lương có 35 pho tượng bố trí thành 5 lớp, phần lớn các pho tượng này làm bằng đất luyện sau đó sơn son thếp vàng. Trong 35 pho tượng này, đáng chú ý nhất là lớp tượng thứ hai gồm pho Đại Thế Chí, A Di Đà và Quan Thế Âm, lớp thứ 3 gồm Thích Ca niêm hoa, A Nan và Ca Diếp có niên đại vào thế kỷ XVII.

Chùa Mậu Lương ngoài một số hoành phi, câu đối, hương án được trang trí theo các tích tứ linh, tứ quý với chất liệu gỗ, còn một số di vật khác như quả chuông thời Tây Sơn và 24 tấm bia đá, trong đó có tấm Đại Bì tự bị lạc dựng năm Dương Hòa 7 (1641) với những hoa văn trang trí: trán bia chạm rồng kiểu yên ngựa, thân dài được chạm từ góc phải trán bia ngược lên, mặt sau trán bia chạm hình phượng chầu nguyệt, cánh phượng uyển chuyển, diềm bia chạm hoa văn hình chữ S nối nhau và điểm xuyết lá cúc tượng trưng cho mong ước được mùa của cư dân nông nghiệp.

Ngoài các hạng mục công trình chính, chùa Mậu Lương còn một vườn cây thuốc Nam mà người dân địa phương vẫn thường gọi là “Vườn thuốc Hoàng Đôn Hoà”.

Chùa Mậu Lương đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1988./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02