Đền Đông Bình

Phương Anh (t/h)| 10/12/2022 15:03

Đền Đông Bình, thuộc thôn Đông Bình, trông về hướng tây bắc. Cổng là đơn nguyên kiến trúc duy nhất, không quay cùng một hướng tây với đền, mà trông về hướng nam.

Cổng đền làm cuốn vòm ở phía dưới. Hai bên thân trụ đắp câu đối. Phía trên làm theo kiểu hai tầng 4 mái, với 4 góc mái đắp dạng đuôi cá, khoảng giữa hai mái đề chữ Hán: Khôn Đức Chính; bờ nóc đắp đôi Makara chầu nguyệt. Nối hai bên cổng là hệ thống tường lửng xây bằng đá ong, chạy ra các phía, bao quanh khuôn viên di tích. Bức bình phong ở đây được xây dựng trên bờ ao sen. Bức bình phong đền được làm theo kiểu cuốn thư. Chính giữa cuốn thư đắp tích long cuốn thuỷ. Hai bên là hai lão mai. Bao quanh cuốn thư là hệ thống vân xoắn liên kết lại tạo thành diềm tụ lại ở chính giữa cuốn thư và chạy ra hai bên, giật cấp xuống hai đầu cuốn thư, một cách nhẹ nhàng, thanh thoát. Tiếp đến, là hai mảng tường lửng ăn ra hai phía là hai cột trụ lớn. Trên đỉnh trụ là tứ phượng, ô lồng đèn, đến thân trụ được đắp các câu đối bằng chữ Hán, cuối cùng là đế dạng trái găng.

Đền có bố cục mặt bằng theo kiểu chữ “đinh” với hai hạng mục chính là toà Đại bái và Hậu cung. Đại bái được làm theo kiểu tường hồi bít đốc, hai mái chảy lợp ngói ri. Vào bên trong, phía hai đầu hồi gian bên toà Đại bái, có đắp hai tượng Võ tướng. Tượng mặc trang phục quan võ, tay cầm một thanh long đao, mặt mũi uy nghiêm. Đại bái được làm 3 gian, tương ứng là các bộ vì đỡ mái kết cấu theo kiểu thức đơn giản là “kèo kẻ quá giang”, các thân gỗ được bào trơn, đóng bén, tạo nên độ bền chắc và thông thoáng. Hai bên cột được treo đôi câu đối. Hậu cung làm theo kiểu cuốn vòm nối với gian giữa toà Đại bái kéo dài ra phía sau tạo thành chuỗi vồ. Bên trong, giáp với tường hồi bài trí ban thờ xây bằng gạch, đặt tượng công chúa. Tượng cao 1,4m, vai 40cm, xung quanh để một số đồ thờ tự khác như: bát hương, lục bình, đài nước...

Thời Đông Hán, thái thú Tô Định đem quân đi xâm chiếm nước ta, tàn hại trăm họ. Bấy giờ, Trưng Trắc và Trưng Nhị phất cờ khởi nghĩa. Một lần, nghĩa quân đến địa phận trang Đống Mạt (tức Đông Bình ngày nay), bỗng gặp 3 người con gái, xinh đẹp. Ba người ngồi dưới bóng cây đa, ngâm nga cười hát. Trưng Trắc thấy làm lạ và hỏi ra mới biết là các vị thần bản cảnh. Trưng Trắc liền làm lễ và cầu sự âm phù giết giặc và tuyển chọn những thanh niên cường tráng trong trang ấp, làm gia thần. Ngày hôm sau, bà cất quân đánh giặc, chỉ một trận mà quân Tô Định đã đại bại, chiếm hết 65 thành trì, khôi phục lại nước Nam. Bà Trưng Trắc lên ngôi vua, đóng đô ở Mê Linh, mở tiệc lớn chúc mừng, gia phong tước lộc cho tướng sĩ có công. Trưng Vương sai sứ phong cho các vị thần ở trang Đống Mạt là công chúa Ngọc Minh; công chúa Quế Hoa và công chúa Thanh Hoa. Trải qua các đời vua đều ban sắc, gia phong mỹ tự cho cả ba vị công chúa.

Đền Đông Bình hiện còn lưu giữ được khá nhiều di vật, trong đó đáng chú ý là: 1 hòm đựng sắc phong, được trang trí như sau: Mặt trước chạm rồng chầu mặt nguyệt, bao quanh là những đường diềm hoa chanh, mặt sau có đôi nghê chầu. Hai bên trang trí long mã, 5 lọ lục bình sứ, 14 đạo sắc...

Lễ hội ở Đông Bình được tổ chức vào: ngày 12 tháng sáu (ngày Thánh hoá); ngày 12 tháng mười một (ngày Thần hiện); ngày 12 tháng hai âm lịch (ngày sinh Thánh). Trong đó ngày 12 tháng hai là ngày đại lễ của làng.


Đền Đông Bình đã được UBND tỉnh Hà Tây xếp hạng di tích lịch sử văn hoá năm 2003.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01

Bài liên quan
  • Nhà thờ Cửa Bắc
    Dọc theo phố Phan Đình Phùng nổi tiếng với hàng cây trăm tuổi là các công trình kiến trúc Pháp tuyệt đẹp, trong đó không thể không kể đến Nhà thờ Cửa Bắc - một trong những công trình gắn liền với Cha cố Dronet (cố Ân) và kiến trúc sư Ernest Hébrard ở Hà Nội.
(0) Bình luận
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Gợi mở tư duy cải cách từ những thăng trầm của kinh tế Việt Nam
    Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam đang đối diện với nhiều thách thức: tăng trưởng chậm lại, thị trường bất động sản trầm lắng, yêu cầu cải cách thể chế ngày càng rõ rệt…, việc nhìn lại những bài học từ lịch sử là điều cần thiết hơn bao giờ hết. Cuốn sách “Kinh tế Việt Nam – Thăng trầm và đột phá” (NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, 2025) của hai tác giả Phạm Minh Chính và Vương Quân Hoàng mang đến một nền tảng tri thức khoa học và thực tiễn để suy ngẫm, định hướng cho hiện tại và tương lai.
  • Sách “Người Hà Nội, chuyện ăn, chuyện uống một thời” được vinh danh tại Trung Quốc
    Cuốn sách “Người Hà Nội, chuyện ăn, chuyện uống một thời” của tác giả Vũ Thế Long, ấn bản tiếng Trung do Công ty Cổ phần Văn hóa Chi – Chibooks thực hiện và bán bản quyền cho Nhà xuất bản Khoa học kỹ thuật Quảng Tây, vừa chính thức được trao giải thưởng “Sách Đông Nam Á có sức ảnh hưởng tại Trung Quốc năm 2025”.
  • Chương trình nghệ thuật đặc biệt kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Ngành Văn hóa
    Chương trình sẽ diễn ra với nhiều tiết mục hấp dẫn. Các tác phẩm tập trung nhấn mạnh và khẳng định những thành tựu văn hóa của đất nước; ý nghĩa lịch sử, ý nghĩa thời đại, những giá trị to lớn, sự trường tồn và tầm ảnh hưởng của văn hóa qua 80 năm...
  • SeABankers Vì trẻ thơ - Một thập kỷ yêu thương khởi nguồn từ trái tim
    “Hành động nhỏ hôm nay sẽ làm nên điều diệu kỳ cho thế hệ trẻ mai sau” là tinh thần xuyên suốt hành trình 10 năm của chương trình “SeABankers Vì trẻ thơ” - sáng kiến thiện nguyện đầy tính nhân văn do chính cán bộ nhân viên (CBNV) SeABank khởi xướng và thực hiện từ năm 2015 đến nay.
  • Hà Nội đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp
    Trong bối cảnh thị trường lao động không ngừng biến động bởi chuyển đổi số, cách mạng công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, Thành phố Hà Nội đang tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của giáo dục nghề nghiệp (GDNN). Đây là một trong những giải pháp chiến lược nhằm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững Thủ đô trong giai đoạn mới.
Đừng bỏ lỡ
Đền Đông Bình
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO