Check in Hà Nội

Đình, đền, chùa Định Công Hạ (Hoàng Mai)

Sơn Dương (t/h) 17:00 08/04/2023

Cụm di tích đình - đền chùa Định Công Hạ nay thuộc khu Hạ, phường Định Công, Hoàng Mai, Hà Nội (trước đây thuộc huyện Thanh Trì, Hà Nội).

Định Công có truyền thống hiếu học, nhiều người đỗ đạt cao. Điển hình là Bùi Xương Trạch sinh năm 1451 đỗ Tiến sĩ khoa Mậu Tuất (1478) đời vua Lê Thánh Tông, được đi sứ Trung Quốc sau được thăng làm Thượng thư Chưởng lục bộ, kiêm đỗ Ngự sử Quốc Tử Giám, Thái phó trưởng quảng quốc công. Đến cuối thế kỷ XVIII đầu thế kỷ XIX có Bùi Huy Bích (1744 - 1818) thi đậu Hoàng giáp khoa thi Kỷ Sửu (1769) được trao chức Hàn lâm viện hậu lý, Đãi chế...

Vị thần được thờ ở đình và ở đền Định Công Hạ có mối liên quan mật thiết với nhau không thể tách rời: Đền thờ Phương Nghi hoàng hậu, người đã sinh ra chàng Công Sơ được thờ ở đình. Ngay từ khi còn ít tuổi chàng Công Sơ đã được nhà vua xây dựng Cung Sinh Từ ở Trang Định Công để hàng ngày vui chơi cùng mẹ.

Lúc sinh thời, bà Phương Nghi Hoàng hậu thấy dân ở đây đói khổ, đã gia tâm cứu giúp. Sau khi bà mất, dân làng đã thờ bà ở Cung Sinh Từ, sau này đổi tên thành đền Đầm Sen.

Chàng Công Sơ được thờ ở đình làm Thành hoàng làng. Ông đã được sinh ra và lớn lên ở trang Định Công, là người văn võ song toàn, ngay từ lúc còn nhỏ trẻ ông đã đem tài trí của mình ra gánh vác việc non sông đất nước. Khi bọn giặc đưa quân sang xâm lược vùng Châu Hoan, ông được nhà vua cử làm chỉ huy, với một trận quyết chiến, ông đã chém được tướng giặc. Nhà vua phong cho ông Phụ chính quốc tế Đông Hỷ hầu. Thời Thục An Dương Vương kéo vào nước ta với đội quân hùng hậu, vua Hùng đã phong Công Sơ làm Nguyên soái đại tướng công thượng lĩnh thuỷ đạo cùng với tướng Sơn Thánh, Quý Minh, Quý Hiển ra quân dẹp tan giặc, đưa lại cuộc sống thanh bình yên vui cho dân tộc.

Vị thần thứ hai được thờ trong đình làm Thành hoàng làng là Đoàn Thượng. Ông được người đời và sử sách ghi tên, đặc biệt căn cứ vào bài ghi về “Anh liệt chính khí Đoàn tướng quân” của tác giả Lý Tế Xuyên biên soạn hồi đầu thế kỷ XIV: “đó là vị tướng của nhà Lý có một tấm lòng yêu nước thương nòi, một tinh thần trung quân ái quốc đáng khâm phục. Đoàn Thượng là người văn võ toàn tài cuối triều Lý. Ông được vua phong chức Tổng quốc binh sự đại tướng quân”.

Qua nhân vật Đoàn Thượng ta thấy rõ thực trạng xã hội lúc bấy giờ. Cuối thời Lý vì không có con trai kế vị nên công chúa Lý Chiêu Hoàng đã nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh. Vận nước đổi thay, nhưng Đoàn Thượng là một trung thần hết lòng phò nhà Lý, chống lại triều Trần... Sau khi ông mất có tới 72 nơi lập đền thờ ông, trong đó có dân làng Định Công Hạ đã lập bài vị thờ cùng với Thành hoàng mà họ đã thờ từ trước.

Đình, chùa Định Công Hạ có quy mô kiến trúc bề thế. Đình và chùa nằm ở vị trí trung tâm của phường, có cảnh quan thiên nhiên đẹp. Trước đình, chùa là hồ nước rộng, xung quanh là hệ thống các cây cổ thụ và cây ăn quả tạo nên một khuôn viên tươi đẹp cổ kính. Ngôi đền được toạ lạc như một hòn đảo nhỏ giữa đầm sen toả hương thơm ngát.

Chùa Liên Hoa là một trong những di tích có niên đại ra đời sớm ở nước ta. Dấu vết các thời kỳ lịch sử còn in đậm ở khối di vật hiện còn lưu giữ như chuông, khánh, bia đá... Đặc biệt, chùa còn tấm bia đá “Công đức bi kỷ” ghi ngày lành tháng 5 năm Vĩnh Hựu thứ 5 (1739). Hệ thống tượng tròn được tạo tác tỉ mỉ, công phu mang phong cách nghệ thuật thế kỷ XVIII - XIX.

Đình, đền, chùa Định Công Hạ hiện còn bảo lưu được một sưu tập văn hoá đồ sộ về số lượng, phong phú về chất lượng, loại hình.

Đình khu Hạ: 1 cuốn thần phả; 3 đạo sắc phong, 1 long đình gỗ sơn son thếp vàng; 2 bức tranh phi gỗ; 4 câu đối sơn son thếp vàng, v.v...

Đền Đầm Sen: 2 đạo sắc phong; 1 tượng thờ, 1 khám thờ; 6 đôi câu đối gỗ; 2 bức hoành phi gỗ sơn son thếp vàng “Đức Thuỷ lưu trường”; Bát hương đồng, hai bát hương sứ; 2 bát hương ấn gỗ sơn son thếp vàng: 2 đôi lọ hoa sứ vẽ làm.

Chùa Liên Hoa: 1 chuông đồng có niên hiệu Tự Đức 22 (1869); 1 khánh đá; 2 tấm bia đá; 4 bức hoành phi; 6 đôi câu đối gỗ; 22 pho tượng tròn.

Bộ di vật trong cụm di tích đình đền chùa Định Công Hạ rất phong phú đa dạng, mang giá trị lịch sử văn hoá cao. Nhóm di vật gỗ được chạm khác Tinh xảo làm tôn thêm vẻ đẹp cổ kính cho công trình kiến trúc. Đặc biệt là hệ thống văn bia chuông, khánh mang phong cách nghệ thuật của hai thời kỳ Lê - Nguyễn.

Đình, đền, chùa Định Công Hạ đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật năm 1996./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01

Bài liên quan
  • Đình Cống Xuyên
    Đình Cống Xuyên (xã Nghiêm Xuyên, huyện Thường Tín, Hà Nội) là một công trình kiến trúc cổ bề thế, khang trang có tiếng trong vùng. Đầu thế kỷ XIX, làng Cống Xuyên có tên là Trương Xuyên, thuộc tổng Đông Cứu, huyện Thượng Phúc, phủ Thường Tín, trấn Sơn Nam Thượng.
(0) Bình luận
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • Danh sách Bí thư, Chủ tịch 126 xã, phường Hà Nội
    Sáng 30/6, Hà Nội công bố Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, phường và chỉ định nhân sự cấp ủy, lãnh đạo HĐND, UBND, Ủy Ban MTTQ Việt Nam cấp xã, phường.
  • Cơ hội trải nghiệm văn hóa truyền thống tại “Ngôi nhà chung”
    Từ ngày 1 đến 31/7/2025, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) tổ chức chuỗi hoạt động với chủ đề “Về làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống”. Sự kiện có sự tham gia của hơn 100 đồng bào đến từ 16 dân tộc, nhằm tạo sân chơi bổ ích ngày hè cho thiếu nhi, đồng thời giới thiệu những giá trị đặc sắc trong đời sống văn hóa của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam.
  • “Gặp tôi trong tương lai”: Khơi dậy ước mơ nghề nghiệp từ trang sách thiếu nhi
    Sáng 29/6/2025, tại Nhà xuất bản Kim Đồng, lễ khai mạc trưng bày “Gặp tôi trong tương lai” đã diễn ra, mở đầu cho chuỗi hoạt động tổng kết chương trình kêu gọi ý tưởng sáng tác sách thiếu nhi. Đây là một sáng kiến được khởi xướng bởi The Initiative of Children’s Book Creative Content (ICBC), phối hợp thực hiện cùng ECUE VGEM và Nhà xuất bản Kim Đồng, với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ chương trình Investing in Women, một sáng kiến của Chính phủ Australia.
  • Khán giả Hà Nội chuẩn bị được thưởng thức kịch rối truyền thống Bunraku Nhật Bản
    Ra đời từ đầu thế kỷ 17 và phát triển rực rỡ trong thời kỳ Edo, Bunraku không chỉ là di sản văn hóa đặc sắc của Nhật Bản mà còn được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2003.
  • UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn
    Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa Việt Nam cùng với các di sản văn hóa phi vật thể như tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Then của người Tày, Nùng, Thái...
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • Hà Nội nêu cao tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”
    Tại kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 27/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố, bảo đảm thực hiện đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
Đình, đền, chùa Định Công Hạ (Hoàng Mai)
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO