Đền Sóc (quận Bắc Từ Liêm)
Đền Sóc thuộc phường Xuân Tảo, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội.
Di tích thuộc đường Xuân La, phường Xuân Tảo, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội. Theo tục truyền, sau khi thắng giặc Ân, trên đường đến ngọn núi Sóc (Phù Linh - Sóc Sơn) để bay về trời, Gióng đã dừng chân nghỉ tại làng Cáo (nay thuộc phường Xuân Tảo) để ăn nốt mo cơm và gói cà mang theo. Ăn xong, Gióng vội lên đường nên để quên một đoạn roi sắt. Để ghi nhớ sự kiện này, dân làng đã xây đền thờ tại nơi Thánh Gióng dừng chân. Trong đền có thờ một đoạn sắt của Thánh Gióng.
Các sách xa như Việt điện u linh, Lĩnh Nam chích quái, Đại Nam nhất thống chí đều nói nhiều đến di tích thờ Sóc Thiên Vương. Thời Lý việc tế ở đền được coi là quốc tế, vua và Bộ Lễ hàng năm đến tế, cầu cho quốc thái dân an. Mỗi lần tế (mùng 6 tháng giêng) là một ngày hội lớn của dân Tây Hồ và Thăng Long.
Di tích xưa được kiến trúc to lớn khá đồ sộ hiện còn nhiều chân tảng đá thời Lê đường kính khoảng 1m.
Đền Sóc đã được tu bổ trong khuôn viên cũ. Đền còn có các đồ thờ: kiệu long đình, long ngai, hương án sơn son thếp vàng, đặc biệt là pho tượng Thiên vương, cao 4m56, làm vào cuối thế kỷ XVIII, bia đá khắc năm Chính Hoà thứ 7 (1682), những chân tảng đá lớn chạm hoa sen thế kỷ XVII có đường kính 1,05m.
Hàng năm, đúng ngày mùng 6 tháng giêng âm lịch, lễ hội đền Sóc được tổ chức để kỷ niệm Thánh Gióng, với các nghi thức lễ rất long trọng (rước kiệu Thánh, các hoạt động văn hoá...).
Đền đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1991./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01
