Cổng làng Hữu Châu (huyện Thanh Trì)
Cổng làng Hữu Châu thuộc địa phận xã Hữu Hòa, huyện Thanh Trì, Hà Nội.
Mô tả khái quát:
Hiện cổng làng tồn tại trên đường liên xã từ Cự Đà (Thanh Oai) về qua Thanh Trì (Hà Nội).
Cổng xây chắc chắn, hoa văn giản đơn, vòm cổng rộng và cao, đủ cho xe tải nhỏ, xe công nông, xe máy qua lại.
Tín ngưỡng - lễ hội hàng năm:
Làng Hữu Châu tên cổ là Hữu Tó, hoặc Hữu Thanh Oai - vốn là một làng cổ, có từ thời vua Lê Đại Hành.
Nay tại đình làng hiện còn thần phả, sắc phong của Đại Hành hoàng đế Lê Hoàn. Thần tích kể rằng: Khi hành quân lên biên giới chống quân Tống xâm lược, Thập đại tướng quân Lê Hoàn đã nghỉ tại khu rừng cuối làng. Nơi đó là rừng mơ ở xứ Đồng Gạch.
Nghỉ tại đây, Lê Hoàn đã cùng binh lính săn bắn ở rừng, tuyển thêm người làng vào quân đội. Khi tiễn đoàn quân đi chinh chiến, dân làng chỉ có món quà đơn sơ “cơm nắm muối vừng”, bà con rất tôn quý Lê Hoàn, đã xin duệ hiệu để sau này thờ phụng. Cảm động trước tấm lòng của dân làng và đáp ứng ý nguyện của nhân dân, Lê Hoàn đã cho duệ hiệu và cắm hướng để làm đình.
Đình làng trước kia là tre, nứa lá, sau này mới xây dựng kiên cố. Thời gian được tu sửa nhiều là triều Nguyễn.
Hội làng tổ chức trong ba ngày từ ngày 7 đến 9 tháng ba âm lịch - ngày 8 tháng ba là chính hội. Đêm chính hội thường rước đuốc, có già trẻ gái trai tham gia. Đây là hình ảnh tượng trưng đoàn quân hành quân. Mâm lễ hội quý nhất là cơm nắm muối vừng. Trong hội có ca hát, đấu vật... Hữu Châu nằm bên bờ hữu sông Nhuệ, phong cảnh đẹp và nhiều di tích lịch sử - văn hoá./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01