Tuy nhiên, cần lưu ý là lớp da bao bọc chân gà có hà m lượng chất béo cao, nếu dùng lâu dà i có thể là m tăng lượng lipid máu ở những người cholesterol cao. Để tránh tình trạng tăng lipid, người xưa có kinh nghiệm là nên lột lớp da bên ngoà i. Song Đông y còn dựa theo đặc tính của gà : Gáy và o lúc sáng sớm, là thời điểm thiếu dương, liên quan đến phong mộc và cho rằng ăn thịt gà dễ là m động phong, khiến phong khí trong cơ thể bị xáo trộn gây các chứng đau nhức (phong thấp), huyết áp cao (phong hửa) hoặc ngứa (phong ngứa)...
Nhưng người xưa cũng đưa ra cách khắc phục là ăn thịt gà với lá chanh. Câu ca dao Con gà cục tác lá chanh chính là kinh nghiệm quý báu của người xưa để lại. Theo phương Đông, con gà thuộc hà nh mộc, lá chanh có vị cay, hà nh kim. Theo ngũ hà nh tương khắc thì kim khắc mộc, do đó muốn ăn thịt gà (mộc) mà không là m động phong thì ăn với lá chanh (kim) để kim khắc mộc.
Mặt khác phần xương bên trong của xương chân gà sẽ sản sinh chất có tên gọi là hydroxyapatite, là m chắc khửe các lớp xương bên ngoà i. Ngà y tết, kiếm một ít chân gà (thường rất rẻ vì người ta ít khi dùng đến) cho và o nồi cùng với một ít vử quýt khô (trần bì, khoảng 4g), lá chanh, hầm nhừ ăn dần, vừa tận hưởng được hương vị bùi béo, dẻo dai của chân gà , vừa bổ dườ¡ng mà không sợ can phong quấy động gây huyết áp cao. Tuy nhiên toà n chân gà hoặc từng phần riêng lẻ như da, gân, xương đửu là những vị thuốc thông thường trong kho tà ng y học dân gian.
Dưới đây xin giới thiệu một số cách trị bệnh từ chân gà cùng tham khảo và có thể áp dụng mỗi khi cần.
* Chữa chứng chân tay run rẩy, đi đứng không vững: Dùng da chân gà : Theo sách thuốc cổ, phần nà y được nấu thà nh cao, uống với nước sắc vử ngũ gia bì và thạch xương bồ với liửu 8g mỗi ngà y rất hiệu quả.
* Chữa trẻ em mắc chứng da xanh bủng, chậm biết đi, chậm mọc răng: Theo kinh nghiệm dân gian, lấy da chân gà ninh nhừ với tôm tươi (để cả vử), lấy nước nấu cháo cho trẻ nhử ăn hằng ngà y sẽ hiệu nghiệm.
* Là m thuốc để cầm máu: Lấy da chân gà đem đốt thà nh than tán thà nh bột, rắc lên vết thương. Hoặc phối hợp da chân gà với da trâu đốt thà nh than tán bột rắc lên vết thương sẽ cầm máu ngay.
* Chữa hư nhược, kém ăn, mệt mửi, đau lưng, mất ngủ, sinh lý yếu, bạch đới, băng huyết, kiết lửµ, mồ hôi trộm: Từ lâu, xương chân gà ác đã được coi là vị thuốc quý của một số nước phương Đông. Phối hợp với những vị thuốc nguồn gốc thực vật, xương chân gà ác được nấu thà nh cao, gọi là tinh gà đen dùng rất tốt cho những chứng bệnh trên.
* Chữa gân xương đau mửi, chân tay run rẩy: Chân gà (nhất là gà trống) 1kg, để nguyên cả lớp da vảy bên ngoà i và móng, chặt nhử, nấu với nước ngập chừng 10cm sôi liên tục trong 12 giử. Cạn nước thì thêm nước sôi và o, luôn giữ cho nước ngập xương. Rút nước chiết lần thứ nhất. Tiếp tục thêm nước sôi và đun mỗi lần 4 “ 6 giử để được nước chiết thứ hai và thứ ba. Hợp các nước chiết lại rồi cô thà nh cao mửm. Ngà y uống hai lần, mỗi lần 8g với nước ấm.
* Chữa vết thương chảy máu: Chân gà đốt thà nh than, tán bột, rắc, máu sẽ cầm ngay. Sở dĩ như vậy là do canxi trong chân gà cùng với canxi có sẵn trong máu là m tăng nhanh quá trình đông máu. Keratin và gelatin trong chân gà cũng có tác dụng cầm máu. Hơn nữa, bột than chân gà khi rắc lên vết thương là m cho máu được tiếp xúc với một bử mặt khô và nháp nên là m vỡ nhanh các tiểu cầu là m cho máu chóng đông và cầm lại ngay.
* Chữa ngộ độc, nhất là ngộ độc hạt quả nhãn rừng: Chân gà rừng 1 cái, phết kín bằng một lớp mẻ rồi đốt thà nh than, tán bột. Đồng thời, lấy rễ cây phèn đen 20g và rễ mía dò 20g, rửa sạch thái mửng, phơi khô, sắc với 400ml nước còn 100ml. Uống bột chân gà với nước sắc dược liệu hai lần trong ngà y.
* Món ăn đặc biệt gân chân gà : Đó là một món ăn lạ (kử³ trân) và được liệt và o 8 món ăn quý (bát trân) dà nh riêng cho vua chúa và giới thượng lưu, thường có mặt trong các bữa đại tiệc. Gân chân gà , tên thuốc là kê cân, có vị ngọt, tính bình, không độc, có tác dụng bổ dườ¡ng cao, mạnh sinh lực, cường gân cốt. Dược liệu được dùng phổ biến dưới dạng thức ăn - vị thuốc, thường nấu nhừ với các vị thuốc bổ nguồn gốc thực vật, rồi ăn nóng. Có thể đem gân phơi khô để khi cần thiết mới dùng.
Người ta thu hoạch gân chân gà bằng cách cho chó đuổi gà đến khi gà đuối sức, gục ngã thì cắt lấy chân, lột da lấy những sợi gân căng mọng. Tác dụng bổ dườ¡ng của gân chân gà được giải thích như sau: khi gà bị đuổi, gắng sức chạy thì bao nhiêu sinh lực đửu dồn và o đôi chân mà gân lại là nơi tích tụ nguồn sinh lực ấy. Lấy ngay chân khi gà vừa ngã tức là thu trọn phần lực của nó. Có người cho rằng, giá trị bổ dườ¡ng của gân chân gà cao hơn nhiửu thang thuốc bổ khác và tác dụng mạnh sinh lực, cường gân cốt có thể sánh ngang với cao hổ cốt, nhất là khi được phối hợp với các vị thuốc bắc.
