Trọng thể Lễ kỷ niệm 70 năm thành lập ngành Giáo dục Thủ đô và 42 năm ngày Nhà giáo Việt Nam
Sáng 12/11, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia (số 1, Đại lộ Thăng Long, Nam Từ Liêm, Hà Nội), Sở GD&ĐT Hà Nội long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 70 năm thành lập ngành Giáo dục Thủ đô (1954-2024), 42 năm ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 - 20/11/2024) và đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất.
Tại Lễ kỷ niệm, Sở GD&ĐT Hà Nội vinh dự đón nhận lẵng hoa chúc mừng của đồng chí Tô Lâm - Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam và đồng chí Phạm Minh Chính - Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Dự buổi lễ có các đồng chí: Bùi Thị Minh Hoài - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội; Phạm Quang Nghị - nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội; Nguyễn Kim Sơn - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT; Trần Sỹ Thanh - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Hà Nội; Nguyễn Văn Phong - Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội.
Tham dự buổi lễ còn có các đồng chí nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, các đồng chí lãnh đạo các Bộ, ban, ngành Trung ương, Bộ GD&ĐT; các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội; đại diện Sở GD&ĐT các tỉnh thành bạn; lãnh đạo các quận, huyện, thị ủy, UBND các quận, huyện, thị xã; các vị khách quốc tế và 3.500 đại biểu đại diện các trường mầm non, phổ thông. Lễ kỷ niệm được truyền hình trực tiếp trên kênh H1, Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội và kết nối trực tuyến với các trường học, cơ sở giáo dục trên địa bàn thành phố.
Đơn vị tiên phong, dẫn đầu của toàn ngành Giáo dục
Phát biểu tại lễ kỷ niệm 70 năm ngành Giáo dục Thủ đô, Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội Trần Thế Cương cho biết, kỷ niệm 70 năm thành lập ngành GD&ĐT Thủ đô và 42 năm ngày Nhà giáo Việt Nam là dịp đặc biệt để nhìn lại hành trình phát triển kể từ giai đoạn khởi đầu đầy gian khó, từng bước chuyển mình và đi qua cuộc kháng chiến chống Mỹ đến ngày thống nhất đất nước, mạnh mẽ, tự tin và vươn mình bứt phá trong giai đoạn đổi mới, hội nhập quốc tế.
Nhìn lại những trang sử từ khi ngành Giáo dục Thủ đô được khai sinh với không ít gian khó nhưng đầy sôi nổi và nhiệt huyết với những lớp bình dân học vụ, xóa nạn mù chữ, giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội chia sẻ, cả Hà Nội lúc đó (1954) chỉ có 96 trường tiểu học, 4 trường phổ thông trung học. Số trường này chỉ đáp ứng được 20% số trẻ đến trường, vì vậy 80% trẻ em - chủ yếu là con em của Nhân dân lao động bị thất học, khoảng gần 90% người dân Hà Nội chưa biết chữ. Trải qua những năm chiến tranh chống Mỹ, trong bom rơi, đạn nổ, các trường học của Hà Nội phải sơ tán về các vùng ngoại thành nhưng vẫn đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, không ngừng đào tạo và chăm lo cho các thế hệ tương lai.
Sau Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Hà Nội nhận thức rõ về vị thế là trung tâm văn hóa, giáo dục; là “trái tim” của cả nước, cần phải nỗ lực phấn đấu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nhằm hướng tới xây dựng một nền giáo dục phát triển, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Giai đoạn đất nước bước sang thời kỳ đổi mới, xóa bỏ nền kinh tế bao cấp, chuyển sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, từ năm 1986, với mục tiêu “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”, ngành GD&ĐT Thủ đô luôn phấn đấu hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, làm tốt sứ mệnh “trồng người” cao cả với quyết tâm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; góp sức đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho Thủ đô và đất nước.
Đặc biệt, kể từ ngày 1/8/2008, địa giới hành chính của Hà Nội được mở rộng với việc sáp nhập toàn bộ tỉnh Hà Tây, huyện Mê Linh của tỉnh Vĩnh Phúc và một phần của huyện Lương Sơn thuộc tỉnh Hoà Bình. Từ thời điểm đó, Hà Nội có gần 2.600 trường mầm non, trường phổ thông và trung cấp chuyên nghiệp với gần 1,8 triệu học sinh. Cũng từ đó, Giáo dục Thủ đô có sự hội tụ đa dạng của các vùng sáp nhập. Trên nền tảng này, Hà Nội là đơn vị đầu tiên trong cả nước hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học vào năm 1990, phổ cập trung học cơ sở từ năm 1999.
Có thể nói, sự phát triển của giáo dục Hà Nội trên hành trình 70 năm truyền thống cũng chính là tấm gương phản chiếu cho sự lớn mạnh của Thủ đô. Trong 70 năm qua, với sự nỗ lực xây dựng, đổi mới, sáng tạo không ngừng của các thế hệ lãnh đạo, nhà giáo và cán bộ; bằng việc triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp, ngành GD&ĐT Thủ đô đã có bước phát triển vượt bậc cả về quy mô, chất lượng và hiệu quả, xứng tầm là trung tâm giáo dục lớn; nơi đào tạo và cung cấp nguồn nhân lực quan trọng cho sự nghiệp xây dựng Thủ đô, đất nước.
Hằng năm, Thành phố dành nguồn lực tương xứng bảo đảm ngân sách Nhà nước đầu tư cho lĩnh vực giáo dục và đào tạo tối thiểu 20% tổng chi ngân sách. Chỉ tính riêng trong giai đoạn 2021 - 2025, thành phố Hà Nội và các quận, huyện, thị xã đã bố trí hơn 30.000 tỷ đồng triển khai thực hiện 653 dự án trường học trên địa bàn. Các cơ chế, chính sách đối với Giáo dục Hà Nội đều được quan tâm và cao hơn so với trung bình của cả nước. Công tác quản lý Nhà nước, thanh tra, kiểm tra được tăng cường, kiểm soát tốt các vấn đề phát sinh trong lĩnh vực GD&ĐT. Trong những năm gần đây, Thành phố không có vấn đề nóng, gây bức xức dư luận về GD&ĐT.
Chào mừng kỷ niệm 70 năm thành lập, ngành GD&ĐT Thủ đô đã tổ chức nhiều hoạt động, chương trình ý nghĩa, thiết thực, tạo sự lan tỏa trong toàn ngành: Chương trình “Hành khúc học sinh Thủ đô”; tôn vinh 70 Nhà giáo tâm huyết, sáng tạo; cuộc thi “Sáng tác ca khúc dành cho học sinh”; cuộc thi “Thầy cô trong mắt em” năm 2024; các hội thi giáo viên dạy giỏi; thi học sinh giỏi; các hoạt đông tri ân với các thế hệ thầy giáo, cô giáo; các công trình phần việc mà ngành GD&ĐT Thủ đô, các cấp đã tổ chức từ thành phố đến quận, huyện, thị xã và các cơ sở giáo dục là những đóa hoa muôn sắc màu dâng lên 70 năm thành lập ngành GD&ĐT Thủ đô và 42 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam.
Trải qua 70 năm phát triển, đến nay, ngành GD&ĐT Thủ đô có quy mô lớn nhất cả nước với 2.913 trường mầm non, phổ thông các cấp, gần 2,3 triệu học sinh và gần 130.000 giáo viên, 1 trường Bồi dưỡng cán bộ giáo dục, 29 Trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên. Trong đó, gần 80% trường công lập đạt chuẩn quốc gia, 23 trường chất lượng cao; 120 trường đại học, cao đẳng trên địa bàn thành phố với gần 1 triệu sinh viên. Triển khai thực hiện Chương trình số 06, ngày 17/3/2021 của Thành ủy, thành phố đã và đang tập trung đầu tư xây dựng 8 trường liên cấp có quy mô từ 5ha trở lên.
70 năm vững vàng với chủ trương xây dựng nhà giáo không ngừng rèn đức, luyện tài, Hà Nội giờ đây có đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên đông đảo hơn, chất lượng hơn. Tính đến nay, toàn ngành có gần 130.000 giáo viên các cấp học, ngành học; 342 nhà giáo được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Nhà giáo Nhân dân”, “Nhà giáo Ưu tú”. Đây chính là nguồn lực quan trọng để thành phố thực hiện đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo theo hướng thực chất, hiệu quả và tiệm cận với nền giáo dục tiên tiến, hội nhập; chung sức vì sự phát triển của Thành phố sáng tạo, Thành phố học tập toàn cầu.
Trải qua 70 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển, Thành phố Hà Nội không những phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, mà còn trở thành trung tâm kết nối các giá trị toàn cầu. Ngành GD&ĐT Thủ đô đã chủ động mở rộng và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế với các nước trên thế giới, thu hút, sử dụng hiệu quả các nguồn lực đem lại từ hợp tác quốc tế cho công tác giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học; triển khai thực hiện công tác lập hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận thành phố Hà Nội là Thành phố học tập - trở thành thành viên mạng lưới Thành phố học tập toàn cầu.
Kỷ niệm 70 năm thành lập ngành, chúng ta vui mừng với những kết quả, thành tích đã đạt được nhưng chúng ta của thẳng thắn nhìn nhận, đánh giá về một số hạn chế, vấn đề còn băn khoăn, trăn trở trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo Thủ đô như: Cơ sở vật chất phục vụ GD&ĐT ở những khu vực mật độ dân số cao, đô thị hóa nhanh còn chưa đáp ứng được yêu cầu, thực tiễn xã hội; chất lượng giáo dục tại các trường ở ngoại thành và các trường nội thành còn chênh lệch; vấn đề bạo lực học đường; nhịp sống đô thị hiện đại đã ít nhiều làm mai một những giá trị truyền thống tốt đẹp của Hà Nội xưa...
Khẳng định kỷ niệm 70 năm không chỉ là cột mốc kỷ niệm mà còn là cơ hội để khẳng định sứ mệnh và định hướng phát triển của giáo dục Hà Nội trong tương lai, Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội Trần Thế Cương nhấn mạnh: “Toàn ngành GD&ĐT Thủ đô hôm nay sẽ tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp của lịch sử cách mạng Hà Nội và lịch sử truyền thống của ngành 70 năm qua, luôn ghi nhớ và quyết tâm thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dù có khó khăn đến đâu cũng phải tiếp tục thi đua dạy tốt, học tốt”, đem hết sức mình phục vụ, đất nước, phục vụ Nhân dân. Quyết tâm thực hiện ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm phấn đấu phát triển sự nghiệp giáo dục đào tạo trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Trong đó, lấy con người là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, là động lực và là nguồn lực của sự phát triển; quan tâm đến vấn đề thời gian, trí tuệ, khát vọng, tiềm lực, hội nhập để đưa nền giáo dục, đào tạo ngang tầm, theo kịp các nước phát triển với tinh thần tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc”.
Phát huy nền giáo dục thanh lịch, văn minh của vùng đất Thăng Long – Hà Nội
Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn thay mặt Lãnh đạo ngành GD&ĐT gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất tới giáo dục Thủ đô bởi những kết quả và thành tựu to lớn, góp phần quan trọng vào sự phát triển thành công của đất nước, của Thủ đô và của ngành Giáo dục nói chung. Bộ trưởng cho biết, kể từ khi vua Lý Công Uẩn rời đô về thành Đại La, kiến lập vị trí đế đô cho muôn đời tại nơi đây, thì Thăng Long- Hà Nội luôn là trung tâm chính trị, văn hóa, giáo dục của cả nước.
Chỉ tính riêng từ khi Lý Nhân Tông cho dựng Quốc Tử Giám, trường quốc học hoàng gia công lập đầu tiên vào năm 1076 tới nay, giáo dục Thủ đô đã có truyền thống nghìn năm. Suốt chiều dài lịch sử nghìn năm ấy, Thủ đô luôn là nơi tụ hội của đại trí thức, của các danh sư, là nơi các trường công, trường tư nhộn nhịp thu hút học trò muôn phương về kinh học tập và thi thố tài năng.
Sự hiện tồn của Văn Miếu, Quốc Tử Giám, quán Văn Xương, hồ Văn, phường Bích Câu, phố Tràng Thi, Tháp bút Tả thanh thiên, Đại học Đông Dương... là những hiện hữu văn vật thể hiện sự sinh động cho bề dày, chiều sâu và tính chất trung tâm, sự hội tụ, sức lan tỏa cả nước và quốc tế của giáo dục Thủ đô Hà Nội. Đây là niềm tự hào to lớn riêng có của đất “thanh danh văn vật sở đô”.
Tính từ năm 1954, Thủ Đô Hà Nội bước vào giai đoạn lịch sử vẻ vang mới. Sở GD&ĐT Hà Nội được thành lập là một hợp phần của bộ máy ủy ban Quân chính. Và từ ngày ấy, nền giáo dục mới được xác lập và lớn mạnh không ngừng cùng với các lĩnh vực chung của Thủ đô Hà Nội.
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn nhận định, trải qua 70 năm phát triển, ngành GD&ĐT Hà Nội đã không ngừng phấn đấu, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, làm tốt sứ mệnh của mình với quyết tâm nâng cao chất lượng giáo dục một cách toàn diện, phát triển con người, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho Thủ đô và đất nước. Ngành GD&ĐT Thủ đô luôn là một trong những đơn vị tiên phong đi đầu, dẫn dắt trong mọi nhiệm vụ của toàn ngành.
Đặc biệt, từ năm 2008, thành phố Hà Nội có những mở rộng địa giới, tuy gặp nhiều thách thức của quá trình điều chỉnh, song chất lượng giáo dục tiếp tục được duy trì và nâng cao, kỷ cương nền nếp được tăng cường. Giáo dục Hà Nội đã kết hợp tinh hoa của Thủ đô với giáo dục xứ Đoài giàu truyền thống.
Với vai trò và vị thế của nền giáo dục Thủ đô , ngành GD&ĐT Hà Nội đã không ngừng nỗ lực, phát huy năng lực chủ động tích cực, đổi mới sáng tạo của toàn thể đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh, hoàn thành xuất sắc những yêu cầu phát triển của Thủ đô.
Hiện nay, quy mô giáo dục Hà Nội chiếm trên 10% quy mô giáo dục cả nước với gần 3.000 cơ sở giáo dục các cấp, khoảng 130 nghìn giáo viên, gần 2,3 triệu học sinh. Hà Nội cũng là nơi tập trung 120 cơ sở giáo dục ĐH, CĐ với gần 1 triệu sinh viên. Với quy mô giáo dục lớn nhất cả nước, mạng lưới trường, lớp của Hà Nội đang không ngừng được mở rộng, ngày càng khang trang hiện đại, tỷ lệ trường chuẩn quốc gia và quốc tế ngày càng gia tăng. Giáo dục Hà Nội đang từng bước đáp ứng nhu cầu học tập của con em nhân dân Thủ đô, cả giáo dục chính khóa và giáo dục thường xuyên, cả nâng cao dân trí và bồi dưỡng nhân tài.
Hà Nội là một trong những nơi tích cực và triển khai một cách bài bản, hiệu quả Chương trình GDPT 2018. Chất lượng giáo dục toàn diện, giáo dục đại trà không ngừng được nâng cao, giáo dục mũi nhọn luôn đứng đầu cả nước với gần 2.500 giải tại các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia và các huy chương tại các kỳ thi quốc tế.
Những thành quả của giáo dục Thủ đô đạt được trong 70 năm qua là tiền đề quan trọng, tạo đà để ngành Giáo dục Thủ đô tiếp tục phát triển, vượt qua những thách thức mới, sứ mệnh mới để đáp ứng được nhu cầu phát triển của Thủ đô trong giai đoạn mới.
Với những đóng góp quan trọng cho sự phát triển của Thủ đô và đất nước, ngành GD&ĐT Hà Nội vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng những phần thưởng và danh hiệu cao quý: Huân chương Độc lập hạng Nhất; Huân chương Lao động hạng Nhất.
“Giáo dục Thủ đô luôn đứng trước đòi hỏi cao, yêu cầu cao, chuẩn cao, ở tính mẫu mực, tính tiên phong, ở chất lượng hàng đầu và là tấm gương, là hình mẫu cho giáo dục cả nước. Vì vậy, những kết quả giáo dục Thủ đô đạt được và được ghi nhận trong thời gian qua cần phải tính với cấp số nhân và giá trị gia tăng trong sự ghi nhận, đánh giá. Để có được những kết quả to lớn đó, bên cạnh nỗ lực phấn đấu của toàn thể cán bộ, giáo viên, học sinh, phần rất quan trọng là nhờ sự quan tâm chỉ đạo sát sao, toàn diện của lãnh đạo Thành phố, của Thành ủy, Hội đồng nhân dân, UBND và cả hệ thống chính trị Thành phố Hà Nội" - Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn bày tỏ.
Biểu dương sự nỗ lực và những thành tựu của ngành GD&ĐT Thủ đô trong 70 năm qua, phát biểu tại buổi Lễ, đồng chí Trần Sỹ Thanh - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội đã dành cho thầy và trò Thủ đô nhiều lời nhắn nhủ ý nghĩa; đồng thời giao nhiệm vụ cho ngành Giáo dục.
Theo đó, Chủ tịch UBND TP Hà Nội nhấn mạnh, Hà Nội là trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa - khoa học - giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế, có vị trí xứng đáng ở khu vực và trên thế giới. Để làm được điều đó, ngành GD&ĐT Thủ đô phải vươn lên phát triển mạnh mẽ và vững chắc hơn nữa.
Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cũng đề nghị trong thời gian tới và ngay từ năm học 2024 - 2025 này, ngành Giáo dục Thủ đô cần quan tâm, thực hiện tốt một số nhiệm vụ cụ thể: Chăm lo nâng cao hơn nữa chất lượng dạy và học (bao gồm cả đức, trí, thể, mỹ), làm tốt cả việc dạy chữ, dạy nghề, đặc biệt là dạy người; không ngừng cải tiến cách dạy, cách học. Gắn học với hành, trau dồi đạo đức, lối sống, nhằm tạo ra những con người thật sự có đức, có tài, phục vụ Nhân dân, phụng sự Tổ quốc.
Đồng thời, phát động và xây dựng môi trường sư phạm lành mạnh, tạo sự chuyển biến rõ nét và sâu sắc trong công tác giáo dục tri thức và truyền thống Thăng Long - Hà Nội. Đặc biệt, tôi đề nghị ngành Giáo dục nâng cao công tác tuyên truyền, giáo dục, hỗ trợ cho gia đình để cùng chung tay ngăn chặn tình trạng bạo lực học đường, tệ nạn xã hội; quan tâm nhiều hơn, thiết thực hơn tới các học sinh hoàn cảnh khó khăn để học sinh được học tập trong môi trường an toàn, thân thiện, hạnh phúc.
"Ngành Giáo dục Thủ đô cần tiếp tục hiểu đúng và thực hiện tốt hơn nữa chủ trương xã hội hóa giáo dục, khai thác mọi nguồn lực của các thành phần kinh tế của toàn xã hội, tạo ra sức mạnh tổng hợp để tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, đáp ứng công tác giáo dục, giảng dạy chất lượng cao; chăm lo công tác xây dựng Đảng, xây dựng Đoàn và thực hiện quy chế dân chủ, công khai trong nhà trường; thực hiện tốt phương châm “Xây dựng nhà trường văn hóa; nhà giáo mẫu mực; học sinh thanh lịch” - Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh./.
Để ghi nhận những thành tích xuất sắc, đóng góp của các thầy giáo, cô giáo ngành GD&ĐT Thủ đô đã đạt được: Chủ tịch nước đã có các Quyết định: Số 1582/QĐ-CTN ngày 25/12/2023; số 612/QĐ-CTN ngày 27/6/2024; số 613/QĐ-CTN ngày 27/6/2024 về việc phong tặng danh hiệu “Nhà giáo Nhân dân”, “Nhà giáo Ưu tú”. Trong đó, ngành GD&ĐT Thủ đô vinh dự có 1 “Nhà giáo Nhân dân” và 55 “Nhà giáo Ưu tú”.