Tình thơ khát khao nhiều đồng vọng

Vũ Nho| 12/07/2020 09:23

Nhà giáo, nhà thơ Lê Văn Lộc rất bền bỉ và chung thủy với thơ. Kể từ khi in tập đầu tiên (viết chung) năm 1997, đến thời điểm này, tác giả đã công bố 14 tập thơ và trường ca. Tập Đồng vọng ban mai xanh là tập thơ thứ 15. Lí do cho sự bền bỉ thì có thể có nhiều, nhưng có lẽ khát vọng được sẻ chia, được giãi bày, được tìm thấy sự “đồng vọng” chính là động lực mạnh nhất thôi thúc người viết.

Tình thơ khát khao nhiều đồng vọng

Sau những năm tháng tuổi trẻ giàu khao khát, giàu hoài bão và mộng mơ đã kết tụ lại trong các tập thơ trước, tập thơ này, tác giả “Có thêm sâu lắng mùa màng/ Có thêm ầm ào ghềnh thác/ Có thêm những điều trăn trở” (Hành trang xanh). Và do đó muốn được tâm sự, muốn được sẻ chia, trước hết là với chính mình, với người thân, bạn bè gần gũi và với bạn đọc gần xa.

Tập thơ được chia làm ba phần với những câu thơ như lời đề tựa. Phần thứ nhất có thể coi là những cảm xúc, những chiêm nghiệm về cuộc sống, về lẽ đời. Phần thứ hai dành cho quê hương và phần thứ ba là về gia đình, tế bào quan trọng của xã hội. Tất nhiên, sự phân chia này cũng chỉ là mang tính quy ước, tương đối.

Dễ nhận thấy người viết thường có tâm trạng hoài vọng những gì của quá khứ, của những phút giây hiện tại và cả của những dự cảm lấp ló tương lai. Chắt chiu, gom góp dù ít ỏi thôi, nhưng luôn luôn là cần thiết. “Một chút se se/ Một chút hanh xưa/ Một chút mơ bay/ Chút chờ xa lơ/ Chút còn nhơ nhớ” (Thu đưa ta về). Từng trải hơn, do đó mà cũng chiêm nghiệm và hiểu biết hơn. Những cái biết chỉ để cho chắc chắn hơn, trầm tĩnh hơn khi nhìn đời, nhìn người: “Biết rơm rớm đã bắc cầu xuân xa/ Biết chênh chếch bóng làm quà ngồng dưa/ Biết thăm thẳm vực, thác mưa ngóng đò/ Biết chênh chao võng ru chờ tháng năm/ Biết tròn vành vạnh qua rằm khuyết đơn” (Cứ ngỡ chưa qua). Hiểu biết thêm, chiêm nghiệm thêm, nên thêm bâng khuâng, thêm băn khoăn, nghi vấn thường thấy ở người cao tuổi:

Bồi hồi riêng của ban mai
Vầng dương lối hẹn thêm ai cuối ngày?
Vui buồn thêm rộng vòng tay
Liệu còn thao thức canh chày đợi nhau?
(Cảm thức)

“Tri thiên mệnh” (Biết mệnh trời) rồi, lắm khi như là “lão giả an chi” (Người già yên thôi), chỉ mong một chữ an, một chữ nhàn:

Trăng thanh
Ánh vàng thau sóng bạc
Thơ thẩn
Lạc trong mình
Bờ bãi
Chơi vơi…
(Thanh tĩnh)

Là người nhạy cảm, nên người viết dễ tổn thương, dễ suy tư dù chỉ là một chút đổi thay nho nhỏ:

Hàng cau ai ngả đi rồi
Bỗng dưng rỗng cả khoảng trời bình yên
(Giọt xưa)

Hàng cau là bóng dáng của làng quê, cùng với bóng tre, cây đa, mái đình. Và  không thể  thiếu  là vị cơm quê “Rưng rưng bát cơm quê thơm nghĩa cả hồn làng” (Từ làng).

Không ít bài thơ trong tập thơ là những day dứt, trăn trở trước thực tế cuộc sống luôn tìm được sự đồng tình, đồng vọng nơi bạn đọc.

Một phần quan trọng của tập thơ, tác giả dành cho quê hương, nơi sinh thành ở Yên Bái và cội nguồn ở Hà Nam. Con người nhà giáo, nhà thơ ấy mang nặng nghĩa tình vóc làng dáng quê. Sắc hương quê là một điều cao quý, thiêng liêng mà thiên đường dễ gì đã có?

Một “rặng tre làng thấp thoáng mảnh trăng”, một kỉ niệm ruộng đồng: “Ngực áo cồn cào vết bùn non/ Bùn thấu phận bùn/ Hương sen bồn chồn cánh đồng khao khát/ Ngấu chút bùn hoai chậm chiều nắng nhạt/ Tấm áo nhuộm bùn bát ngát đồng xanh” (Khúc giao mùa). Làng quê là nơi chốn đi về, là đối tượng để thi sĩ ngợi ca:

Người quê đã thắm nụ cười
Mồ hôi đã thấm bao đời đất quê
(Võng quê)

Những trai quê khỏe mạnh, hiền lành, hồn nhiên:
Năm tháng lo toan ân nghĩa từ làng
Thêm những chàng trai xếp hàng ra lính
Thêm những cuộc đời gian lao kháng chiến
Cốt giữ xóm làng năm tháng bình yên
(Sinh ra từ làng)

Những gái quê mộc mạc, chất phác với vẻ đẹp khỏe mạnh, đầy sức sống:
Người con gái tóc dài nhuộm thắm ban mai
Đánh thức cánh đồng ngô khoai trở giấc
Những vạt nắng đậu mềm cài lên mái tóc
Người đó ánh lên một nét diệu huyền
(Gái đồng quê)

Sinh ra từ làng là một bài thơ dài ca ngợi làng, đơn vị hành chính cũng là đơn vị tình cảm của những người sinh ra và trưởng thành ở nông thôn. 

Văn Yên mảnh đất nghĩa tình không chỉ được nhắc đến một lần trong “Thời khắc Văn Yên”, “Những cánh chim xanh”. Văn Yên là “Mảnh đất sản sinh nghĩa tình, huyền tích”, là nơi “Khấp khởi chiêm bao ngày về” để cảm nhận, để  thấm sâu và mang đi những đặc sắc văn hóa, để hòa nhập:

Mang theo điệu Khắp sơn khê
Mang theo ánh lửa đêm xòe vùng cao
Hòa vào chuông nhịp bản Dao
Sênh tiền Vũ nhạc chênh chao khèn bè

Văn Yên, cùng với “Yên Bái sông”, hồ Thác Bà, các địa danh khác của Yên Bái, làm thành niềm mến yêu, tự hào để thốt lên “Yên Bái ta”, “Yên Bái mình” thiết tha, kiêu hãnh. Mảnh đất Yên Bái đã nên tình nên nghĩa, nên nơi hò hẹn, nên chốn đi về của người viết. Ở nơi đó không thể thiếu những người bạn từ thuở thiếu thời, thuở tráng niên đã góp mồ hôi, công sức xây dựng và khi tuổi cao: 

Ung dung lên bậc ông bà
Vui buồn tụ tập khề khà sớm khuya
(Bạn già)

Tác giả dành phần cuối của tập với nhan đề Tổ ấm tìm về để bày tỏ tình cảm gia đình với cha mẹ, anh chị em và những người thân thiết. Có 13 bài thơ dành cho chủ đề này. Tất cả đều thể hiện sự kính trọng các bậc sinh thành, sự gắn bó với những người thân, những người đã nâng đỡ vật chất và tinh thần cho người viết. Và người đọc được chứng kiến tình cảm sâu nặng, mộc mạc của một người con dành cho người cha liệt sĩ, thân sinh ra người bạn đời của tác giả trong ngày giỗ của người:

Bảy mươi tuổi đời bao vất vả lo toan
Chỉ mong xứng với vẹn toàn: con Liệt sĩ
Chỉ mong đẹp mộ phần nơi cha yên nghỉ
Thơm bát cơm quê, nhẹ bước cha về
(Ngày giỗ cha)

Chín đợi hay mười trông
Cứ âm thầm bõ công khó nhọc
Cứ đinh ninh đất không phụ công cấy cày chăm  sóc
(Đồng vọng xanh ban mai)

Đó cũng có thể coi là niềm tâm sự của riêng người thơ Lê Văn Lộc trên cánh đồng chữ nghĩa thơ ca. Anh đã âm thầm lặng lẽ gieo trồng và đã thu hoạch 14 mùa thơ. Đây là mùa thu hoạch thứ mười lăm. Như niềm mong ước “chín đợi mười trông” của anh, kết quả của mùa gieo trồng này chính là tập thơ Đồng vọng ban mai xanh. Hi vọng Đồng vọng ban mai xanh sẽ nhận được nhiều đồng tình, đồng vọng từ bạn đọc.
(0) Bình luận
  • Tiếng hát trong vỏ ốc
    Đêm. Run rủi thế nào hai người phụ nữ ấy lại gặp nhau ngay trên bãi cát. Biển về khuya vắng lặng. Những cặp tình nhân thậm chí cũng đã rời đi vì gió trời bắt đầu trở lạnh. Cô đang giẫm lên dấu chân xiêu vẹo của người phụ nữ đi trước mình. Người đàn bà ấy chậm rãi từng bước, dáng đi có phần nghiêng ngả như một kẻ say.
  • Quà trung thu của ba
    Khoa đang rất vui vì lần đầu tiên được cùng ba tự tay làm đồ chơi Trung thu. Những năm trước, cậu cũng có đèn lồng, đầu lân nhưng đều là quà mẹ mua sẵn vì ba phải đi công tác. Năm nay, ba được nghỉ phép, liền rủ Khoa cùng làm đầu lân bằng tre và giấy báo cũ.
  • Đôi mắt xuyên bão
    Buổi sáng đầu thu, gió vương chút lạnh và lá trên hàng sấu trước cửa văn phòng Hương bắt đầu úa vàng. Hương pha một ấm trà sen. Thói quen ấy cô đã giữ suốt bao năm cho dù cô chẳng nghiện.
  • Chuyện người đàn bà
    Chín năm về trước, vào khoảng chiều tối, anh phó công tố viên Py-ốt-tơ-rơ Xia-rơ-dếch và tôi ngồi xe ngựa băng qua đồng cỏ đang mùa phơi để đưa mấy lá thư từ trạm về.
  • Sau bão
    Tiếng ấm đun sôi ùng ục. Chị toan mở nắp, chợt nghe có tiếng bước chân. Lại thế. Bà Thịnh giật lấy quả trứng khỏi tay chị. Bà miết ngón trỏ lên vỏ trứng nhẵn bóng như muốn truyền vào đó một thứ nôn nóng khó tả, rồi đập vỡ bằng cái bực dọc đang hừng hực dâng lên. Chẳng ai được ăn quá hai quả trong tuần. “Mì còn dư, lại muốn trương ra rồi húp?” - bà liếc sắc lẹm, ánh nhìn như lưỡi móc câu thọc thẳng vào miệng cá.
  • Tiếng “tút tút” cuối cùng
    Xóm Tìm nằm nép mình bên dòng sông Trà Lý, nơi bầu trời dường như sà xuống thấp hơn, và mùi bùn non cứ thế quyện vào hơi thở, vào máu thịt của những người dân lam lũ. Ở cái xóm nhỏ ven đê này, mỗi buổi sáng, vào lúc sáu giờ, một chuỗi âm thanh quen thuộc “tút tút…” lại vang lên từ chiếc loa truyền thanh của xã đặt trên đỉnh cột làm từ một cây xoan già.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Nhìn lại hành trình ba thập kỷ của “Kính vạn hoa”
    Nhân dịp kỷ niệm 30 năm ra đời bộ sách “Kính vạn hoa” (1995-2025), vào sáng ngày 20/12/2025, tại Nhà Thiếu nhi TP. Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Kim Đồng sẽ tổ chức chương trình giao lưu, ký tặng và trao giải cuộc thi viết và vlog “Kính Vạn Hoa mở ra thế giới…” nhằm tôn vinh một trong những bộ sách kinh điển của văn học thiếu nhi Việt Nam, đồng thời tri ân các thế hệ bạn đọc đã lớn lên cùng tác phẩm.
  • Cuốn sách dành cho cha mẹ của những đứa trẻ ghét viết
    Trong ký ức của không ít người trưởng thành, viết từng là một áp lực kéo dài suốt những năm tháng đi học: sợ sai chính tả, sợ bị chấm điểm thấp, sợ viết không đúng ý thầy cô. Nỗi sợ ấy, theo Julie Bogart (tác giả cuốn sách) không chỉ tồn tại ở trẻ em mà còn in hằn trong người lớn. Thực tế đó đã thôi thúc bà viết “Cuốn sách dành cho cha mẹ của những đứa trẻ ghét viết” như một lời mời gọi các bậc phụ huynh thay đổi cách nhìn nhận và đồng hành cùng việc viết của trẻ em. Cuốn sách do Nhà xuất bản Thế giới và Công ty Cổ phần Xuất bản & Dữ liệu ETS liên kết xuất bản, vừa ra mắt bạn đọc.
  • Tôn vinh danh họa Tô Ngọc Vân qua trưng bày chuyên đề đặc biệt
    Nhân kỷ niệm 100 năm Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (1925-2025), Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam ra mắt Không gian trưng bày chuyên đề đặc biệt, tôn vinh những tác giả và tác phẩm tiêu biểu của mỹ thuật Việt Nam. Trong khuôn khổ ra mắt, lần đầu tiên công chúng được tiếp cận một chuyên đề riêng về họa sĩ, liệt sĩ Tô Ngọc Vân - một trong những danh họa tiêu biểu của nền mỹ thuật hiện đại và mỹ thuật cách mạng Việt Nam. Sự kiện sẽ được tổ chức tại Bảo tàng vào sáng ngày 18/12/2025.
  • Xã Phù Đổng đẩy mạnh, đa dạng hình thức tuyên truyền chào mừng Đại hội XIV của Đảng
    Thông tin từ UBND xã Phù Đổng (TP. Hà Nội) cho biết, chính quyền xã vừa ban hành kế hoạch thực hiện công tác thông tin tuyên truyền, văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, trang trí, cổ động trực quan chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng (Đại hội XIV). Công tác tuyên truyền được thực hiện trước, trong và sau Đại hội XIV của Đảng.
  • Phường Hai Bà Trưng: Tổng kết công tác Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội năm 2025
    Ngày 17/12, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam phường Hai Bà Trưng tổ chức Hội nghị tổng kết công tác MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội phường năm 2025, phát động thi đua công tác năm 2026.
Đừng bỏ lỡ
Tình thơ khát khao nhiều đồng vọng
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO