Bộ phận dùng là quả tươi hay khô, có thể dùng cả hạt và lá để là m thuốc.
Trong quả có chứa glycozit đắng: momordixin, charantin; hỗn hợp các chất thuộc nhóm stigmastadienol; protid, acid amin; lipid và các sắc tố chủ yếu: lycopen; một số vitamin và muối khoáng. Hạt chứa chất béo và chất đắng.
Theo Đông y mướp đắng vị đắng, lạnh; và o tử³ vị tâm can. Tác dụng thanh giải thử nhiệt, minh mục giải độc. Dùng cho các trường hợp nhiệt bệnh sốt nóng mất nước, hội chứng lửµ, viêm cấp tính đường tiết niệu, sửi đường tiết niệu, mụn nhọt, viêm kết mạc mắt cấp tính (đau mắt đử), bệnh tiểu đường. Dùng 1- 4 quả; nấu, xà o, ép nước, pha hãm.
Một số bà i thuốc chữa bệnh có mướp đắng:
Nước tắm cho trẻ em nhiửu rôm sảy: Mướp đắng 2 - 3 quả. Rửa sạch, bổ là m đôi, nấu với nước, lấy nước tắm cho trẻ. Ngà y là m 1 lần.
Chữa ho: Mướp đắng 1 - 2 quả. Rửa sạch, bổ là m đôi, nấu với nước, lấy nước uống trong ngà y.
Chữa thấp khớp: Lá mướp đắng 8g, dây đau xương sao 8g, cây xấu hổ 8g, rễ nhà u 8g, cử xước 8g, cây vòi voi sao 8g, cối xay 8g, rễ ngũ trảo 5g, dây thần thông 5g, quế chi 4g, gừng tươi 3g. Sắc uống ngà y 1 thang.
Nước sắc khổ qua: Khổ qua 1 - 2 quả, tách bử ruột, thái lát, sắc lấy nước cho uống. Dùng cho các trường hợp tiểu đường, sốt cao mất nước, miệng khô, họng khát.
Nước chiết khổ qua ướp đường: Khổ qua tươi 1 - 2 quả. Khổ qua rửa sạch, nghiửn nát nhuyễn, cho thêm 100g đường trắng trộn khuấy đửu để sau 2 giử đem khuấy nước sôi nguội và lọc lấy nước cho uống 1 lần. Dùng cho chứng nhiệt lửµ.
Khổ qua xà o đậu phụ: Khổ qua 150g, đậu phụ 100g. Khổ qua rửa sạch, bử ruột thái lát, dùng dầu xà o to lửa cho chín tái, cho đậu phụ thái lát và ít muối gia vị, tiếp tục xà o to lửa cho chín đửu. Cho ăn ngà y 1 lần. Dùng thường ngà y cho bệnh nhân tiểu đường.
Khổ qua xà o thịt nạc: cách là m tương tự như trên, thay đậu phụ bằng thịt lợn nạc. Dùng cho các trường hợp chảy máu cam, tiểu đường, đau mắt đử...
Khổ qua xà o cà rốt: Khổ qua 60g, cà rốt 60g, thêm hà nh tiêu gia vị xà o với lửa to. Đ‚n ngà y 2 lần. Dùng cho các trường hợp tiêu chảy, đặc biệt là ở trẻ nhử với liửu bằng nửa của người lớn.
Thịt nạc hầm khổ qua củ cải: Khổ qua 250g - 500g, thịt lợn nạc 125g - 250g, củ cải 100g - 200g. Khổ qua rửa sạch thái lát, thịt lợn nạc thái miếng, củ cải thái miếng; hầm với nước; khi đã chín thêm gia vị. Cho ăn ngà y 1 lần, liên tục 20 ngà y. Dùng cho các bệnh nhân viêm họng mạn tính, đau rát họng, ho khan, viêm nử hoặc viêm teo niêm mạc họng.
Khổ qua xà o bột tử: Khổ qua 60g, bột củ năn 60g. Khổ qua bử ruột thái lát, bột tử (củ năn) bóc vử thái lát. Cho dầu vừng hoặc dầu thực vật xà o to lửa, thêm gia vị. Cho ăn ngà y 1 - 2 lần. Dùng cho các trường hợp viêm loét niêm mạc môi miệng, viêm lườ¡i và họng hầu. Đ‚n và nhai nuốt đửu đau, sốt nóng.
Ở miửn Nam, tại các thà nh phố, thị trấn; món canh khổ qua nhồi thịt băm hoặc cá riêu canh chua khổ qua là những món ăn ngon miệng dễ tiêu được mọi người ưa thích.
Kiêng kửµ: Người có tử³ vị hư hà n không nên dùng nhiửu.
