Tác giả - tác phẩm

Hiểu và yêu thêm Hà Nội qua “Lũy hoa” của Nguyễn Huy Tưởng

Thụy Phương 09/10/2024 07:15

Truyện phim “Lũy hoa” - một trong những tác phẩm cuối cùng của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng vừa được NXB Trẻ ấn hành nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô ((10/10/1954 - 10/10/2024). Tác phẩm là thành quả của bao tâm huyết và tình cảm mà nhà văn dành cho Hà Nội - một nguồn cảm hứng lớn cho hành trình sáng tạo nghệ thuật của ông.

Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng viết “Lũy hoa" từ đầu năm 1957 xen cùng “Sống mãi với Thủ đô”. Thời điểm kết thúc truyện phim (ngày 15/6/1959) cũng là khi căn bệnh hiểm trong ông đang phát lộ, để rồi chỉ hơn một năm sau, ngày 25/7/1960 thì nhà văn qua đời.

Trong lời tựa của “Lũy hoa”, GS Phong Lê nhận định: “Phải nói đến một sức làm việc khủng khiếp ở Nguyễn Huy Tưởng trong giai đoạn cuối này, giai đoạn gần như ông đã dồn tụ tất cả sinh lực và tâm lực cho đề tài kháng chiến của quân dân Thủ đô, cho một Hà Nội không lúc nào không bám chắc trong tâm tưởng ông trên suốt hành trình sáng tạo nghệ thuật của mình”.

luy-hoa.jpg
"Lũy hoa" là thành quả của bao tâm huyết và tình cảm mà nhà văn Nguyễn Huy Tưởng dành cho Hà Nội.

Nếu “Sống mãi với Thủ đô” tạm dừng ở ba ngày đêm đầu của cuộc chiến thì “Lũy hoa” tái hiện quãng thời gian 60 ngày đêm (từ 19/12/1946 đến 17/2/1947) quân và dân ta chiến đấu quả cảm để bảo vệ Thủ đô, mở đầu cho cuộc kháng chiến chống Pháp của toàn dân tộc.

Xuyên suốt tập sách là các mảng khối của hành động, tập trung vào hai tuyến chính: cuộc tản cư rút ra khỏi Hà Nội của các bộ phận nhân dân; và cuộc cố thủ, quyết ở lại Hà Nội của bộ phận cầm súng và những người Hà Nội quyết tử cho Thủ đô...

Với những cú chuyển cảnh qua ngòi bút nhà văn Nguyễn Huy Tưởng, bạn đọc được trở lại với lại phố phường Hà Nội qua rất nhiều địa danh của Hà Nội - Liên khu I, nằm trọn một phần trong khu phố cổ của 36 phố phường từ Hàng Gai, Hàng Đào, Hàng Buồm, Phố Mới, đình Phất Lộc, rạp Tố Như, đến ngõ Quảng Lạc, chợ Đồng Xuân, Ô Quan Chưởng... Rộng hơn một chút là phố Bờ Sông, cầu Long Biên, ngõ Gầm Cầu, bãi Phúc Xá, Bãi Giữa sông Hồng... được chọn làm con đường rút của quân dân Thủ đô.

Theo GS Phong Lê, nếu có một biểu hiện gây ấn tượng nhất trong “Lũy hoa”, đó trước hết là những lỗ tường, thông từ nhà nọ sang nhà kia; chỉ cần chui các qua lỗ tường, là được biết gần như toàn bộ chân dung sinh hoạt và chân dung tinh thần của người Hà Nội. Những lỗ tường làm gắn nối ý chí chiến đấu cũng đồng thời xóa bỏ mọi ngăn cách, phân biệt giữa các tầng lớp cư dân, khi cuộc sống bình thường bỗng chuyển sang những giờ phút căng thẳng, đầy kịch biến. Và sau các lỗ tường là những chướng ngại vật, chất cao trên khắp các đường phố, gồm những cột điện, tủ, bàn, giường, ghế, xe ba gác, xe bò, xích lô, cùng với tất cả những gì có trong mỗi căn nhà, sau mỗi biển hiệu, mà người dân không thể mang theo, và cũng không muốn để cho địch sử dụng... Việc đặc tả hai biểu tượng này quả đã đem lại cho “Lũy hoa” những trang hay; ai không sống, không chứng kiến với tất cả xót xa, thương quý và tự hào về Hà Nội, khó viết được những trang như thế.

Dễ nhận thấy trong “Lũy hoa” có sự giao thoa giữa cái dữ dội, kịch liệt của chiến đấu với cái hào hoa rất riêng của Hà Nội. Giữa tiếng súng nổ, tiếng lựu đạn, vẫn có những nụ hôn, bánh chưng, hoa đào và tiếng đàn hát. Tất cả được thể hiện qua một bút pháp chắt lọc mà không kém phần tung tẩy, giản dị mà không thiếu vẻ tài hoa của Nguyễn Huy Tưởng.

Truyện phim “Lũy hoa” cũng như tiểu thuyết “Sống mãi với Thủ đô” được xuất bản sau khi tác giả qua đời, là kết quả của cả một quá trình Nguyễn Huy Tưởng dồn tâm sức cho đề tài Hà Nội. Qua “Lũy hoa” bạn đọc sẽ được trở về với quá khứ hào hùng của đất nước, hiểu thêm và yêu thêm Hà Nội, qua con mắt một người đã trút hết sức lực và tâm lực để viết về Thủ đô./.

Cùng với truyện phim “Lũy hoa”, cuốn sách còn có ảnh chụp những trang bản thảo của “Lũy hoa”, hình bản in đầu tiên do Văn Cao vẽ bìa, kèm nhật ký của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng ghi lại quá trình sáng tác “Lũy hoa” và “Sống mãi với Thủ đô”.

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • “10h sáng Chủ Nhật”: Chan chứa tình yêu thương con người, sự tử tế
    Sáng 11/9 tại Hà Nội, lễ ra mắt cuốn sách “10h sáng Chủ Nhật” của nhà báo Tô Phán – Chủ tịch Hội Nhà báo Hà Nội, Tổng Biên tập Tạp chí Công dân & Khuyến học diễn ra trang trọng, ấm cúng. Theo đánh giá của nhà báo Hồ Quang Lợi - Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam; nguyên Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam: “10h sáng Chủ Nhật của nhà báo Tô Phán đã hướng bạn đọc đến sự tử tế, tình yêu thương con người”.
  • Ra mắt sách “Thơ Hoàng đế Thiệu Trị – Đỉnh cao nghệ thuật ngôn từ”
    Sau nhiều năm nghiên cứu, tác giả Nguyễn Phước Hải Trung cho ra mắt tác phẩm “Thơ Hoàng đế Thiệu Trị – Đỉnh cao nghệ thuật ngôn từ” tại Không gian Sách và Văn hóa Huế (23 – 25 Lê Lợi, TP Huế).
  • Nhớ người thơ tài hoa của Sơn Tây
    Có thể khẳng định, sau Quang Dũng với thi phẩm bất hủ “Đôi mắt người Sơn Tây” thì một trong những người viết nhiều và hay nhất về mảnh đất này chính là nhà thơ Doãn Trang. Ông là một thi sĩ, một nghệ sĩ đích thực, người luôn dành cho Sơn Tây một tình yêu sâu nặng.
  • Nhà văn Đoàn Tuấn tái hiện chiến trường K qua những hồi ức về đồng đội
    “Những ngọn khói bên đường” - tuyển tập bút ký về chiến trường K của nhà văn, người lính Đoàn Tuấn mang đến những lát cắt về cuộc đời người lính tình nguyện Việt Nam từng chiến đấu tại mặt trận biên giới Tây Nam, trong thời chiến và hậu chiến.
  • Thêm một công trình chuyên khảo về Cách mạng Tháng Tám
    Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật ra mắt cuốn Cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam: Khi toàn dân tộc quyết “đem sức ta mà tự giải phóng cho ta” do GS.TS. Phạm Hồng Tung biên soạn. Đây là công trình chuyên khảo công phu, dựa trên phương pháp luận sử học hiện đại, tiếp cận liên ngành, khai thác nhiều nguồn tư liệu trong và ngoài nước.
  • “Chuyện ba người lính”: Ký ức chiến tranh từ góc nhìn của người cựu chiến binh
    Ra mắt bạn đọc tháng 8/2025, tiểu thuyết “Chuyện ba người lính” của tác giả Vũ Công Chiến do NXB Trẻ phát hành là cuốn sách mới nhất trong hành trình cầm bút của một cựu chiến binh gắn bó với văn chương. Nếu trong tiểu thuyết tự truyện “Hồi ức lính”, Vũ Công Chiến ghi lại trải nghiệm cá nhân của mình thì ở “Chuyện ba người lính” người kể chuyện đứng ở vị thế của một nhân chứng, tái hiện số phận của những đồng đội đã cùng ông đi qua chiến tranh.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Nhà sản xuất âm nhạc Nguyễn Xinh Xô: Kể chuyện di cư và bản sắc vùng Tây Bắc bằng nhạc điện tử
    Nhà sản xuất âm nhạc Nguyễn Xinh Xô – chủ nhân giải “Bài hát của năm” chương trình Bài hát Việt, vừa phát hành album mới mang tên “The Field of Heritage: City Life”. Đây là album thứ hai của anh chỉ trong vòng 3 tháng và Nguyễn Xinh Xô với sự sáng tạo của mình đã kể câu chuyện di cư, bản sắc vùng Tây Bắc thông qua nhạc điện tử.
  • Để văn học Thủ đô tiếp tục khẳng định vị thế
    Song hành với thành tựu phát triển kinh tế, chính trị của Thủ đô 80 năm qua, Thành phố Hà Nội đang nỗ lực xây dựng hình ảnh một đô thị thanh lịch, văn minh, trong đó chiều sâu văn hóa được thể hiện qua các tác phẩm văn học nghệ thuật (VHNT) gắn bó với đời sống nhân dân Thủ đô. Nói riêng về diện mạo văn học, bên cạnh những thành tựu to lớn mà các nhà văn Hà Nội đóng góp trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ thì các tác phẩm văn học có quy mô và chất lượng cao ở thời kỳ đổi mới vẫn còn thưa vắng, thậm chí mờ nhạt. Nhìn lại chặng đường sáng tạo văn chương của các nhà văn dưới mái nhà chung - Hội Nhà văn Hà Nội, đặc biệt trong 20 năm trở lại đây có thể thấy rõ điều đó.
  • Chùm thơ của tác giả Trần Đăng Khoa
    Tạp chí Người Hà Nội xin trân trọng giới thiệu chùm thơ của tác giả Trần Đăng Khoa.
  • [Podcast] Phổ biến Nghị quyết thi hành Luật Thủ đô: Nghị quyết số 43/2024/NQ-HĐND
    Thực hiện điểm c, điểm d khoản 4 Điều 24 Luật Thủ đô năm 2024, tại kỳ họp thứ 20 HĐND TP. Hà Nội Khóa XVI đã ban hành Nghị quyết số 43/2024/NQ-HĐND về Quy định về tiền bồi thường giải phóng mặt bằng hoàn trả của người sử dụng đất, tiền sử dụng hạ tầng và tiền xử lý nước thải tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc.
  • Vietnam Medi-Pharm Expo 2025: Điểm hẹn hội nhập và phát triển của ngành Y dược Việt Nam
    Trong bức tranh phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khỏe tiếp tục là mối quan tâm hàng đầu của toàn cầu. Việt Nam, với tốc độ hội nhập mạnh mẽ, đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các doanh nghiệp y dược và thiết bị y tế quốc tế. Một trong những dấu mốc quan trọng thể hiện sự chuyển mình của ngành chính là Triển lãm Quốc tế chuyên ngành Y dược Việt Nam – Vietnam Medi-Pharm Expo 2025.
Đừng bỏ lỡ
Hiểu và yêu thêm Hà Nội qua “Lũy hoa” của Nguyễn Huy Tưởng
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO