PGS Nguyễn Hoàng Sơn - Cố vấn chuyên môn Bệnh viện đa khoa An Việt cho biết bệnh ung thư ở Việt Nam hiện nay đang cướp đi sinh mạng của hàng trăm nghìn người mỗi năm.
So với các nước khác trên thế giới, ung thư ở Việt Nam không phải tăng cao nhưng người bệnh tử vong cao bởi số bệnh nhân phát hiện ở giai đoạn muộn chiếm tới 75%.
Trong khi đó, chúng ta chỉ cần lắng nghe cơ thể mình để phát hiện sớm những dấu hiệu ung thư.
Ung thư là một nhóm các bệnh liên quan đến việc phân chia tế bào một cách vô tổ chức và những tế bào đó có khả năng xâm lấn những mô khác bằng cách phát triển trực tiếp vào mô lân cận hoặc di chuyển đến nơi xa (di căn).
Hiện có khoảng 200 loại ung thư. Ở Việt Nam có 10 bệnh ung thư phổ biến như ung thư đại trực tràng, ung thư vú ở phụ nữ, ung thư phổi, ung thư gan, ung thư thực quản, ung thư vòm họng, ung thư buồng trứng, ung thư cổ tử cung, ung thư bạch cầu...
Các ung thư được gây ra bởi một loạt các đột biến. Mỗi đột biến sẽ thay đổi đặc tính của khối u theo cách nào đó.
PGS Sơn cho biết, các yếu tố gây ung thư có rất nhiều, bao gồm tác nhân hóa học, môi trường, thực phẩm và tuổi tác.
Thứ nhất: nhóm tác nhân hóa học:
Thuốc lá: Theo PGS Sơn thuốc lá không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ung thư nhưng khói thuốc là yếu tố tăng nguy cơ ung thư. Các nghiên cứu cho rằng 90% bệnh nhân bị ung thư phổi có yếu tố nguy cơ từ khói thuốc. Không chỉ ung thư phổi , khói thuốc lá chứa tới hàng nghìn chất độc hại gây ra các bệnh ung thư khác như ung thư vòm họng, ung thư thanh quản, ung thư thực quản, ung thư dạ dày trên...
Những người hút thuốc lá thụ động cũng có nguy cơ bị ung thư do hít phải hơi thuốc lá.
Theo PGS Sơn, mỗi ung thư có triệu chứng khác nhau nhưng mỗi người chỉ cần nhớ dấu hiệu điển hình
Yếu tố thứ hai theo PGS Sơn là chế độ ăn uống không hợp lý và ô nhiễm thực phẩm. Thực phẩm vốn không gây ung thư nhưng việc chế biến thực phẩm không hợp lý và ô nhiễm hóa học trong bảo quản, trồng trọt làm cho thực phẩm trở thành độc hại với sức khỏe.
Ví dụ như thực phẩm bị phun thuốc trừ cỏ, ngâm hoa quả bằng hóa chất bảo quản, làm chín hoa quả bằng hóa chất. Những hình ảnh người ta ngâm chín sầu riêng, mít bằng hóa chất càng cho thấy, không thể không có bệnh với các loại thực phẩm này!
Ô nhiễm môi trường như ô nhiễm không khí, amiang, gây ung thư phổi, các chất hóa học... gây ra các biến đổi gen tạo đột biến gen và hình thành các tế bào ác tính.
Thứ 2 là nhóm các tác nhân vật lý bao gồm các bức xạ ion hóa, tia cực tím gây ung thư da.
Thứ 3 là các vi rút, vi khuẩn như vi rút HPV gây ung thư cổ tử cung, ung thư họng ...
Ngoài ra tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan B và viêm gan C cũng tăng thúc đẩy các bệnh ung thư gan. Theo PGS Sơn nên tiêm phòng các loại vắc xin phòng các vi rút gây bệnh.
Những dấu hiệu cần nhớ:
Theo PGS Sơn mỗi bệnh ung thư có một số dấu hiệu và triệu chứng khác nhau. Mỗi người nên nhớ 9 dấu hiệu để phát hiện bệnh dưới đây:
1. Thay đổi thói quen đại, tiểu tiện: ung thư đường tiêu hóa và ung thư tuyến tiền liệt, bàng quang.
2. Vết loét lâu liền: Bình thường ai cũng có vết loét nhưng vết loét này uống kháng sinh không liền được, trên 2 tuần cần đi khám, đặc biệt vết loét vùng khoang miệng dễ nhầm với nhiệt miệng.
3. Chảy máu, chảy dịch bất thường: Ở phụ nữ chảy máu ngoài kỳ kinh, chảy máu chân răng, chảy máu tiểu tiện, chảy máu khi đại tiện cần nghĩ tới dấu hiệu sớm của bệnh ung thư.
4. Sờ u cục bất thường trên cơ thể: Các khối u rắn, không đau, đặc biệt là ung thư vú ở phụ nữ.
5. Hạch to lên không bình thường.
6. Chậm tiêu, khó nuốt: Bụng ậm ạch khó chịu, nuốt khó trôi có thể là ung thư đường tiêu hóa, thực quản.
7. Khan giọng, ho dai dẳng, tức ngực điều trị không đỡ, dấu hiệu của ung thư phổi, ung thư hạ họng, ung thư phế quản...
8. Ù tai, lác mắt, một bên đây là dấu hiệu của ung thư vòm mũi họng bởi vì khi khối u tác động lên dây thần kinh gây đau đầu nửa bên, ù tai cảm giác như có tiếng ve sầu ro ro trong tai trên 2 tuần cần đi nội soi vòm mũi họng ngay.
9. Sụt cân, thiếu máu dai dẳng không rõ nguyên nhân, tiết nhiều mồ hôi (đổ mồ hôi trộm), các hội chứng cận u đặc hiệu, đó là tình trạng đặc biệt được gây ra bởi ung thư đang hoạt động.
