Với nhiều chi tiết kì ảo, bí ẩn và lôi cuốn, huyền thoại gò Rồng ấp không chỉ lý giải về sự ra đời của vị vua đầu tiên trong triều đại nhà Lý, mà còn dựng lại bức tranh xã hội Việt Nam giai đoạn sau thời loạn 12 sứ quân. Tác phẩm còn có nhiều lớp lang với các nhân vật như Thiền sư Vạn Hạnh - người hiểu rõ chân mệnh thiên tử và luôn bảo vệ che chở cho mẹ con Thị Ngà trước mọi âm mưu của gia đình Phú hộ.
Câu chuyện xuất phát từ gò Rồng Ấp – nơi được tương truyền có huyệt đất thiêng. Tại đây phần mộ cha mẹ người con gái tên Phạm Thị Ngà, vốn là người giúp việc ở chùa Tiêu, được an táng tại đó. Thị Ngà một hôm đi qua lễ hội Nõ- Nường, một lễ hội của người Việt cổ lúc bấy giờ. Khi trở về thấy trong người khác lạ, phát hiện rằng đã có thai. Trong thời gian mang trong mình bào thai được dự đoan mang mệnh “tiên đế”, Phạm Thị Ngà trải qua biết bao nhiêu sóng gió, bị gia đình phú hộ Hồng Kỳ cùng hương Diên Uẩn hãm hại, với mưu đồ rằng người trong dòng họ sẽ làm nên nghiệp đế. Trong một đêm mưa rét đầu xuân, tức rạng sáng ngày 12 tháng Hai năm Giáp Tuất (974), những người hàng xóm đột nhiên thấy sự lạ, túp lều của cô gái bỗng sáng rực hào quang và tiếng trẻ sơ sinh cất lên lanh lảnh. Trong cơn đau, cô gái mơ màng thấy 3 bà mụ như từ trên trời hiện xuống đỡ đẻ cho cô. Đứa trẻ sinh ra khôi ngô tuấn tú, dưới hai bàn chân đều có chữ "vương". Đó là Lý Công Uẩn.
Sau khi sinh hạ Lý Công Uẩn, bà Phạm Thị Ngà qua đời. Nhà vua lúc bấy giờ được nhà sư Vạn Hạnh mang về nuôi nấng, sau này sáng suốt dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long, tạo nên lịch sử triều đại nhà Lý huy hoàng, rực rỡ.
Đây là tác phẩm sân khấu do PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ viết kịch bản dựa trên những huyền tích dân gian về sự ra đời của Lý Công Uẩn, do đạo diễn TS.NSND Triệu Trung Kiên dàn dựng cho Đoàn Cải lương thể nghiệm của Nhà hát Cải lương Việt Nam.
Nghệ sĩ nhân dân Triệu Trung Kiên cho biết, khác với loại hình kịch nói trước đây, bản cải lương gợi sự tò mò của khán giả về sự khác biệt, hướng đến sân khấu đương đại với nhiều mảng miếng, thể nghiệm, kết hợp giữa nghệ thuật phương Đông và phương Tây, có tính giải trí cao. Khán giả được trải nghiệm một sân khấu biến hóa linh hoạt các yếu tố kịch, hình thể, ca cải lương. Vở diễn cũng khéo léo giới thiệu nhiều nét văn hóa, phong tục, tập quán đặc sắc của người Việt xưa ven vùng châu thổ sông Hồng. Huyền thoại gò Rồng ấp là một trong những tác phẩm nổi bật theo xu hướng đưa nghệ thuật cải lương tiếp cận với đương đại trong cách dàn dựng và diễn xuất. Liên tục tiếp thu cái mới, đổi mới tư duy sáng tạo luôn là những ghi nhận cho những tác phẩm sân khấu gần đây của nghệ sĩ Nhà hát Cải lương Việt Nam.
Sân khấu do Nghệ sĩ ưu tú Doãn Bằng thiết kế góp phần không nhỏ cho thành công vở diễn. Mô hình gò Rồng Ấp chiếm diện tích lớn trên sân khấu song lại có thể xoay chuyển, tách nhập linh hoạt tạo những không gian khác nhau và hỗ trợ diễn xuất của diễn viên. Các nghệ sĩ của Đoàn Thể nghiệm, Nhà hát Cải lương Việt Nam đã cho thấy sự biến hóa không ngừng trong diễn xuất khi vừa thoại, vừa diễn hình thể và đặc biệt là phần ca cải lương ngọt ngào đầy cảm xúc, nhận được hưởng ứng của khán giả.
Tác giả Nguyễn Thế Kỷ cũng bày tỏ hài lòng với cả hai bản diễn kịch nói và cải lương do Nghệ sĩ nhân dân Triệu Trung Kiên dàn dựng. Nghệ sĩ ưu tú Lê Chức, nguyên Phó Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam nhận định, vở diễn đã thành công khi tái hiện nguồn cội lịch sử, lý giải cho người xem sự xuất hiện của Vương triều Lý. Bên cạnh đó còn là ước vọng của nhân dân về một đấng quân vương anh minh. Tác phẩm không chỉ giúp người xem thêm hiểu lịch sử mà còn góp phần khơi dậy lòng tự hào dân tộc.
Vở cải lương “Huyền thoại gò Rồng Ấp” truyền tải thông điệp: Cõi đất, khoảng trời nước Nam là nơi địa linh, nhân kiệt, nơi hội tụ tinh anh để hun đúc và sản sinh ra những con người làm rạng danh cho đất nước. Đồng thời khẳng định cái xấu xa, tà ác luôn phải lùi bước khi đối đầu với sự can đảm, lòng nhân ái của con người.
.jpg "Liên hoan đưa thông tin về cơ sở tỉnh Thừa Thiên Huế")
