Nhà thờ tổ nghề ca trù họ Ngô ở Đông Duyên

HNMCT| 08/01/2021 16:34

Ca trù là loại hình dân ca đặc trưng ở Việt Nam, được cho là có từ thời Lý. Các làng ca trù cổ tập trung nhiều nhất ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ, đến nay đã mai một ít nhiều. Trong số đó, làng ca trù Đông Duyên (xã Tô Hiệu, huyện Thường Tín) tuy không còn nghề hát nhưng nay vẫn còn Nhà thờ tổ nghề ca trù họ Ngô - chứng tích ca trù từng phát triển tại đây.

Nhà thờ tổ nghề ca trù họ Ngô ở Đông Duyên

Thôn Đông Duyên vốn là làng cổ thuộc trấn Sơn Nam xưa. Theo các bậc cao niên, nhà thờ là nơi thờ cụ tổ Ngô Quý công, tự Phúc Khánh và phu nhân Mai Quý thị, tự Huệ Minh - người truyền nghề hát ca trù cho dân làng. Các ca nương sau khi thành nghề tỏa đi khắp nơi biểu diễn. Dần dần, làng ca trù Đông Duyên ngày càng được nhiều người biết đến.

Nhà thờ tổ nghề ca trù họ Ngô nằm sâu trong một con ngõ với khuôn viên khoảng 100m2, được chia làm 3 gian: Gian giữa thờ Ngô Quý công và phu nhân Mai Quý thị, hai gian bên thờ các cụ trong dòng họ Ngô. Trên nóc nhà thờ có ghi rõ năm trùng tu là Kỷ Mão (thời vua Bảo Đại). Bên phải có một tấm bia ghi việc trùng tu năm Tân Hợi, thời vua Duy Tân năm thứ 5.

Gian giữa phía trên có bức hoành phi bốn chữ lớn được sơn son thếp vàng: “Khai nghiệp truyền thế”, tức là tạo lập sự nghiệp (hát ca trù) và truyền cho thế hệ sau. Bức hoành phi có niên đại năm 1928. Hai bên là đôi câu đối có nghĩa cơ bản là: “Dời đến nơi bình địa sinh sống, con cháu vương thần thanh danh không mất, tổ tiên trải nhiều đời nhạc ca, thơ ngâm phú vận mãi còn lưu”.

Nhà thờ tổ nghề ca trù họ Ngô ở Đông Duyên
Nhà thờ họ Ngô.

Phía sau là khám thờ kép có tượng Ngô Quý công và Mai Quý thị. Hai bức tượng gỗ được tạc trong thế ngồi, cao khoảng 70cm và mặc đồ lễ phục. Các chi tiết được tạc một cách tỉ mỉ, công phu và được sơn son thếp vàng. Phía trên là hình tượng lưỡng long tranh châu, xung quanh chạm khắc tứ quý. Cửa khám có chạm hình vị quan văn đứng trong tư thế chầu, bốn góc cánh cửa chạm hình vân mây uốn lượn. Các đồ thờ khác như đỉnh đồng, mâm bồng, giá văn, ống hương… đều có niên đại từ thời nhà Nguyễn.

Với các giá trị về lịch sử, văn hóa, Nhà thờ tổ nghề ca trù họ Ngô đã được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp Thành phố năm 2007.

(0) Bình luận
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Bài 2: Đồng bộ các hệ giá trị - Cơ sở kiến tạo sức mạnh văn hóa và con người Việt Nam
    Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV đánh dấu bước tiến mạnh mẽ trong tư duy lý luận của Đảng khi lần đầu tiên xác định văn hóa và con người trong mối quan hệ thống nhất, toàn diện, gắn với bốn hệ giá trị cốt lõi: hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam. Đây là cơ sở lý luận và thực tiễn quan trọng để kiến tạo sức mạnh nội sinh, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước trong kỷ nguyên hội nhập.
  • “Khoảnh khắc vĩnh cửu”: Đánh thức di sản bằng âm thanh, ánh sáng và chuyển động
    Tối 8/11/2025, tại Bảo tàng Hà Nội (đường Phạm Hùng, phường Từ Liêm) đã diễn ra chương trình nghệ thuật đặc biệt “Khoảnh khắc vĩnh cửu”. Đây là một hoạt động trong trong khuôn khổ Festival Thăng Long – Hà Nội 2025.
  • Bài 1: Văn hóa - “hệ điều tiết phát triển” ngang tầm với chính trị, kinh tế, xã hội
    Một trong những nội dung mới và có ý nghĩa đột phá trong Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV là việc lần đầu tiên Đảng ta xác định văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần, mà còn là nguồn lực nội sinh, động lực và hệ điều tiết phát triển đất nước. Đây là bước phát triển lớn trong tư duy lý luận của Đảng về văn hóa, thể hiện tầm nhìn mới cho giai đoạn phát triển đất nước đến năm 2045.
  • Ocean City "bùng nổ" trước giờ G: Fan Việt và quốc tế cuồng nhiệt đổ về, tạo nên trải nghiệm âm nhạc hiếm có
    Chỉ còn vài tiếng trước giờ concert G-DRAGON 2025 WORLD TOUR [Übermensch] IN HANOI, presented by VPBank chính thức lên đèn, 8Wonder Ocean City đang trở thành tâm điểm sôi động nhất Hà Nội. Dòng người đổ về mỗi lúc một đông, khắp nơi đều tràn ngập sắc màu, tiếng cười cùng sự háo hức của hàng chục ngàn fan sẵn sàng “cháy” hết mình cho đêm nhạc lịch sử.
  • Vingroup công bố trụ cột văn hóa - kiến tạo không gian nghệ thuật đẳng cấp quốc tế
    Tập đoàn Vingroup công bố bổ sung trụ cột mới là Văn hóa, bên cạnh các lĩnh vực Công nghệ – Công nghiệp, Thương mại Dịch vụ, Hạ tầng, Năng lượng xanh và Thiện nguyện xã hội. Với tinh thần phụng sự xã hội, trụ cột Văn hóa sẽ góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc truyền thống, đồng thời thúc đẩy sáng tạo và phát triển nghệ thuật hiện đại, qua đó nâng cao đời sống tinh thần của người dân, lan tỏa văn hóa Việt Nam ra thế giới.
Đừng bỏ lỡ
  • “Giải cứu” di tích Kiến trúc Nghệ thuật cấp Quốc gia tháp Chăm bị ngâm nước
    Sau mưa lớn kéo dài ở TP Huế đã khiến di tích Kiến trúc Nghệ thuật cấp Quốc gia tháp Chăm Phú Diên bị ngâm sâu trong nước và đơn vị quản lý đang sử dụng máy bơm nước ra ngoài.
  • Cơ hội khám phá “Những phát hiện khảo cổ từ Vườn Chuối” tại Bảo tàng Hà Nội
    Ngày 9/11/2025, tại Bảo tàng Hà Nội (đường Phạm Hùng, phường Từ Liêm), Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Những khám phá khảo cổ từ Vườn Chuối” và công bố kết quả nghiên cứu khoa học di tích khảo cổ học Vườn Chuối năm 2025.
  • "Mỗi người dân Hà Nội là một kênh gìn giữ - kết nối di sản"
    Với Festival Thăng Long - Hà Nội lần đầu tiên tổ chức, Ban tổ chức mong muốn: Mỗi người dân sẽ tự mang trong mình hồn cốt của lịch sử, văn hóa Thủ đô ngàn năm văn hiến, mỗi người dân là một “di sản” hiện hữu trong cuộc sống hằng ngày, vừa là quá khứ, vừa là hiện tại và vừa kết nối tương lai. Phóng viên đã cuộc trò chuyện với bà Bạch Liên Hương, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội xung quanh Festival Thăng Long - Hà Nội năm 2025.
  • Phát động cuộc thi “Kính Vạn Hoa mở ra thế giới…”
    Nhân dịp kỷ niệm 30 năm ra mắt bộ truyện “Kính Vạn Hoa” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh - một trong những tác phẩm kinh điển của văn học thiếu nhi Việt Nam, Nhà xuất bản Kim Đồng vừa phát động cuộc thi Viết & Vlog “Kính Vạn Hoa mở ra thế giới…”.
  • "Sông Hồng gọi, đại ngàn reo" – Âm vang cồng chiêng giữa lòng Thăng Long - Hà Nội
    Tối 6/11, đêm nhạc “Sông Hồng gọi, đại ngàn reo” nằm trong khuôn khổ Festival Thăng Long - Hà Nội 2025, đã diễn ra tại hồ Văn (Văn Miếu - Quốc Tử Giám).
  • Câu lạc bộ Life's So Drama: Nơi đam mê kịch nghệ được chắp cánh
    Life’s So Drama là Câu lạc bộ (CLB) Kịch nghệ đầu tiên và duy nhất được thành lập và duy trì bởi các học sinh và cựu học sinh Trường THPT chuyên Hà Nội – Amsterdam (Hà Nội). Tiền thân, CLB được thành lập và duy trì bởi các học sinh và cựu học sinh Trường THPT chuyên Hà Nội – Amsterdam, nhưng vài năm trở lại đây, CLB đã mở rộng phạm vi hoạt động ra các trường THPT trên toàn địa bàn thành phố Hà Nội.
  • Nhà hát Kịch Việt Nam giới thiệu chuỗi chương trình nghệ thuật đặc biệt mang tên "Âm vang người lính"
    Nhà hát Kịch Việt Nam giới thiệu chuỗi chương trình nghệ thuật đặc biệt mang tên "Âm vang người lính" với sự trở lại của ba vở kịch từng “gây sốt” trên sân khấu: Đêm trắng, Biệt đội Báo Đen và Bão tố Trường Sơn. Các vở diễn sẽ được tổ chức tại Nhà hát Kịch Việt Nam (số 1 Tràng Tiền, phường Cửa Nam, Hà Nội).
  • Nhà hát Lớn Hà Nội kể chuyện di sản 115 năm bằng ánh sáng và công nghệ
    Lần đầu tiên trong lịch sử, Nhà hát Lớn Hà Nội tạm khép lại cánh cửa biểu diễn thường nhật để trở thành chính "sân khấu của mình". Toàn bộ không gian như từ sảnh đón, cầu thang, khán phòng đến mái vòm được "đánh thức" bằng ánh sáng, hình ảnh và âm thanh, tái hiện ký ức hơn một thế kỷ của di sản kiến trúc. Dự án "115 năm Nhà hát kể chuyện – Di sản cất lời bằng ánh sáng và công nghệ" là dự án nghệ thuật đặc biệt nhân dịp kỷ niệm 115 năm ngày khánh thành Nhà hát Lớn Hà Nội, công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn lịch sử và là biểu tượng văn hóa của Thủ đô.
  • Hà Nội lan tỏa phong trào thôn, tổ dân phố văn hóa tiêu biểu
    Phát biểu khai mạc Sơ khảo Liên hoan Thôn, Tổ dân phố văn hóa tiêu biểu Thành phố Hà Nội năm 2025, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Phạm Xuân Tài, nhấn mạnh: “Liên hoan không chỉ là dịp để biểu dương, tôn vinh những tập thể tiêu biểu trong phong trào, mà còn là một nhịp cầu nối để phong trào tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ và bền vững trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền đô thị hai cấp”.
  • Hoàn thiện thể chế để công nghiệp văn hóa trở thành động lực phát triển bền vững
    Ngày 4/11, Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp cùng UBND phường Cửa Nam (TP Hà Nội) tổ chức hội thảo khoa học "Cơ sở lý luận và kinh nghiệm quốc tế về hoàn thiện thể chế phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, nhằm góp phần tạo động lực phát triển nhanh và bền vững đất nước trong điều kiện mới".
Nhà thờ tổ nghề ca trù họ Ngô ở Đông Duyên
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO