Phát biểu tại cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, đây là chuyên đề giám sát tối cao đầu tiên của Quốc hội khóa XV, được Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội rất quan tâm và đã trực tiếp làm việc nhiều lần. Đến nay, cơ bản Đoàn giám sát của Quốc hội đã kết thúc làm việc với các bộ, ngành, địa phương, triển khai làm việc với Chính phủ và tổng hợp báo cáo.
Tại cuộc làm việc, Đoàn giám sát đã tập trung thảo luận và đề nghị Chính phủ giải trình, làm rõ hơn 12 nội dung đã được Đoàn giám sát đề nghị báo cáo bổ sung trước đó. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, đây là vấn đề cốt lõi bởi việc cung cấp khách quan, đầy đủ thông tin về các vấn đề này sẽ phản ánh được đúng thực trạng việc lập quy hoạch và những khó khăn, vướng mắc hiện nay, làm cơ sở để đề xuất giải pháp phù hợp.
Đoàn giám sát cũng yêu cầu Chính phủ làm rõ hệ thống chính sách pháp luật về quy hoạch có vướng mắc khi triển khai không? Hệ thống chính sách pháp luật về quy hoạch hiện nay có bảo đảm hoàn thành các quy hoạch như tiến độ Chính phủ đề ra và bảo đảm chất lượng hay không? Làm rõ Luật Quy hoạch và các luật liên quan có bất cập, mâu thuẫn thì có cần phải sửa ngay không? Các văn bản hướng dẫn Luật đã đầy đủ chưa, có bất cập gì cần sửa hay không?
Thực tế hiện nay hầu hết các quy hoạch đều mới được phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch, lập quy hoạch, đang tiến hành lựa chọn tư vấn, đang lập quy hoạch trong điều kiện hệ thống chính sách, pháp luật còn bất cập. Cùng với đó, số lượng, chất lượng đơn vị tư vấn còn thiếu và bất cập về kinh nghiệm; Hội đồng thẩm định quốc gia phải thẩm định rất nhiều quy hoạch trước khi trình cấp có thẩm quyền. Với khối lượng công việc đồ sộ và trong điều kiện như vậy, cần làm rõ việc có hoàn thành đúng tiến độ Chính phủ đề ra và bảo đảm chất lượng các quy hoạch không, nhất là các quy hoạch vùng, quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch tỉnh dự kiến hoàn thành trước ngày 31-12-2022.
Về phương pháp lập quy hoạch, theo Luật Quy hoạch là lập từ trên xuống, các quy hoạch cấp trên lập trước, làm định hướng, căn cứ để lập quy hoạch cấp dưới. Tuy nhiên, triển khai trong thực tiễn có vướng mắc nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 751/2019/UBTVQH14 cho phép các quy hoạch lập song song, quy hoạch nào xong trước thì phê duyệt trước, sau khi phê duyệt nếu không thống nhất với quy hoạch cấp trên thì phải điều chỉnh. Vậy khi phê duyệt có bảo đảm được tính đồng bộ, thống nhất không? Vừa qua cũng có ý kiến thống nhất các quy hoạch lập song song, phê duyệt các quy hoạch cấp trên trước, làm định hướng, căn cứ để lập quy hoạch cấp dưới, đặc biệt quy hoạch tỉnh phê duyệt sau cùng để bảo đảm đồng bộ, thống nhất. Đoàn giám sát nêu rõ, đây là vấn đề cần tiếp tục thảo luận kỹ lưỡng để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội.
