12 tháng qua, thế giới mạng di động và mạng xã hội hòa quyện với chính trị và luật pháp hơn bao giử hết. Cuộc chiến tranh già nh bản quyửn khiến thị trường tablet và smartphone sôi sục, trong khi những hacker chủ nghĩa nã đạn cả loạt mục tiêu chính trị và tập đoà n quan trọng. Và cũng không thể không nhắc tới sự ra đi gây sốc của huyửn thoại Steve Jobs: thế giới đã cùng lúc mất đi một bậc thầy công nghệ, một nhà kiến thiết và một biểu tượng của truyửn thông kỷ nguyên mới. Dưới đây là những sự kiện CNTT nổi bật của năm, theo lựa chọn của IDG News.
1. PlayStation Network bị hack, Anonymous và sự nổi lên của chủ nghĩa hacker
Những đợt tấn công dồn dập hồi tháng 4 nhằm và o mạng PlayStation của Sony đã hạ gục dịch vụ nà y, khiến hà ng triệu người dùng bơ vơ trong suốt 2 tháng. Dữ liệu cá nhân của khoảng 70 triệu người đã rơi và o tay hacker và khiến Sony tốn kém tới 170 triệu USD để dọn dẹp hậu quả. Nguyên do vụ việc một phần là để trả đũa Sony vì đã dám kiện một hacker phát tán mã nguồn của PS3 trước đó.
Cũng sẽ là thiếu sót nếu không nhắc tới LulzSec, dù hiện người ta vẫn chưa rõ nhóm nà y có phải là một phân nhánh con của Anonymous hay chỉ là cùng chung chí hướng. Anonymous thì luôn tự nhận là một nhóm hacker chủ nghĩa sau khi tấn công và o một loạt các thể chế như hãng bảo mật HBGary, các website khiêu dâm trẻ me, Ngân hà ng Mử¹, NATO cùng nhiửu website chính phủ. Dù cảnh sát đã bắt giữ nhiửu hacker nghi là thà nh viên của Anonymous và LulzSec tại Mử¹, Anh và Tây Ban Nha song thà nh công của những vụ tần công đình đám cho thấy, nguy cơ tấn công chưa bao giử nguôi ngoai.
2. Apple kiện Samsung, Samsung kiện ngược
Cuộc chiến pháp lý giữa hai gã khổng lồ đã khiến báo chí tốn vô khối giấy mực trong năm qua. Apple và Samsung đã lôi nhau đi khắp thế giới, từ Mử¹ sang Đức, Pháp, àšc, Hà n Quốc và Nhật. Apple tố cáo Samsung đã sao chép thiết kế iPhone và iPad ở ba mẫu smartphone và tablet Galaxy Tab 10.1, tuy nhiên, ai cũng hiểu rằng, đích ngắm cuối cùng của Táo khuyết không phải Samsung mà chính là nửn tảng Google Android.
Samsung hiện là hãng sản xuất smartphone lớn nhất thế giới và hãng nà y chỉ dùng duy nhất hệ điửu hà nh Android. Thị phần Android cũng đã qua mốc 50% và vượt lên trên Apple. Do đó, nguy cơ mà Apple phải đối mặt là rất dễ nhận thấy.
Mọi chuyện cà ng trở nên phức tạp khi Samsung không khoanh tay chịu trói. Hãng nà y đã đâm đơn kiện ngược Apple với lý do tương tự ở nhiửu nước, đồng thời đệ đơn kháng án lên các Tòa án cấp cao. Những diễn biến và o cuối năm cà ng khiến cho vở kịch trở nên đầy kịch tính: Samsung đang đảo ngược tình thế tại àšc và thoát án tử tại Mử¹.
3. Ai Cập bị ngắt khửi mạng Internet
Ngay sau nửa đêm giử Cairo ngà y 28/1, 3500 đường dẫn Internet Border Gateway Protocol kết nối Ai Cập với phần còn lại của thế giới bỗng dưng... biến mất. Không mất nhiửu thời gian, người ta cũng phát hiện ra rằng các ISP Ai Cập, dưới sức ép từ chính phủ, đã cắt kết nối mạng. Tình trạng tương tự cũng xảy ra với các mạng viễn thông di động. Năm ngà y sau, truy cập mới được khôi phục lại để người Ai Cập có thể đăng nhập và o mạng xã hội. Và i tháng sau, đến lượt Libya và Syria hạn chế người dân truy cập Internet.
4. Nhật Bản bị tà n phá vì siêu động đất
Thảm họa động đất, sóng thần xảy ra hôm 11/3 tại Nhật Bản đã khiến cho ngà nh công nghiệp điện tử nước nà y điêu đứng. Trận động đất đã cắt đứt tạm thời nguồn cung vật liệu thô và linh kiện (như chip nhớ NAND, vi mạch điửu khiển và mà n hình LCD) của ngà nh công nghệ toà n cầu. Giá những linh kiện nà y tăng vọt sau thảm họa bởi hà ng loạt nhà máy của Sony, Freescale, Fujitsu, Texas Instrument... đửu bị hư hại nặng nử.
Sang đến nửa cuối năm nay, lũ lụt tại Thái Lan tiếp tục giáng đòn xuống thị trường PC và linh kiện máy tính. Sau khi tăng trưởng khoảng 30% trong năm 2010, doanh thu bán dẫn toà n cầu sẽ chỉ còn tăng khoảng 1% trong năm nay. Doanh số của chip nhớ DRAM, SRAM và NOR Flash sẽ giảm 15%, thậm chí nhiửu hơn.
5. HP bất ngử khai tử webOS, tuyên bố rút khửi mảng PC
Tháng 9, LEO Apotheker bị sa thải khửi cương vị Tổng Giám đốc điửu hà nh HP, không lâu sau khi ông tuyên bố hãng nà y sẽ tìm cách tách riêng mảng kinh doanh PC trị giá 40 tỷ USD. Apotheker gần như không có mấy kinh nghiệm vử phần cứng và việc ông lên lãnh đạo HP cũng chỉ là biện pháp chữa cháy sau khi cựu CEO Mark Hurd của hãng PC lớn nhất thế giới từ chức sau bê bối tình ái.
Người thay thế ông Apotheker là bà Meg Whitman, mặc dù vậy, đã đổi ý và o phút chót khi tuyên bố sẽ giữ lại mảng PC. Lý do mà bà đưa ra là PC vẫn là chìa khóa để duy trì quan hệ lâu dà i với các khách hà ng doanh nghiệp. Tuy nhiên, hệ điửu hà nh di động webOS thì không được may mắn như vậy. HP TouchPad, chiếc tablet cà i WebOS đầu tiên đã bị HP đại hạ giá để dọn kho, đồng thời bộ phận phần cứng webOS cũng đã bị đóng cửa. Hệ điửu hà nh nà y vừa được tuyên bố nguồn mở hóa hồi tuần trước.
6. Microsoft chuyển sang ARM với Windows 8
Microsoft đã tận dụng sự chú ý của giới truyửn thông tại Triển lãm CES hồi tháng 1 để thông báo rằng, Windows 8 sẽ chạy trên cấu trúc chip hệ thống, bao gồm cả vi xử lý ARM. Các tính năng khác của hệ điửu hà nh nà y bao gồm giao diện Metro tối ưu hóa cho điửu khiển cảm ứng và quầy ứng dụng Windows mới. Tất nhiên, Windows 8 sẽ vẫn hỗ trợ chip Intel và chạy được trên PC như bình thường. Thế hệ sản phẩm cà i Windows 8 có thể xuất hiện ngay trong năm tới.
7. Sự ra đi của một huyửn thoại: Steve Jobs qua đời
Mặc dù vẫn còn quá sớm để lịch sử đánh giá hết vai trò của Steve Jobs trong việc định hình thế giới công nghệ, nhưng những lời khóc thương, những giọt nước mắt mà cả thế giới dà nh cho vị cha đẻ 56 tuổi của Apple và o ngà y 5/10 đã minh chứng cho hình tượng của ông. Cùng với Bill Gates, Jobs là một trong hai nhân vật chủ chốt của kỷ nguyên PC và có lẽ là vị lãnh đạo quan trọng nhất dẫn dắt giới công nghệ tiến và o kỷ nguyên hậu PC. Cuộc đời của ông là một câu chuyện thà nh công đặc chất Mử¹: truyửn thuyết vử một người bị hắt hủi, ra đi trong tủi hửn vì bị sa thải bởi chính công ty do mình lập ra. Nhưng vượt lên nỗi đau, ông đã cách mạng hóa phim hoạt hình trong những năm 90 với hãng phim Pixar và quay trở vử chèo lái Apple lên đỉnh vinh quang như hiện nay. à”ng đã cho ra đời những sản phẩm biểu tượng như Apple II, iPod, iTunes, iPhone và mới đây nhất là iPad. Sự đam mê, óc sáng tạo, lòng quyết tâm, tính cầu toà n... là những phẩm chất là m nên một thầy phù thủy độc nhất vô nhị của là ng công nghệ.
