Sự thực lịch sử là hơn nửa thế kỉ sau khi Vương triửu Lý định đô tại Thăng Long, Thủ đô của đất nước Đại Việt đã phải đứng trước nguy cơ tấn công của quân xâm lược Tống. Các năm 1022, 1058 do những xích mích, xung đột ở vùng biên giới Đông-Bắc do Nhà Tống gây ra, Nhà Lý đã cho quân sang đánh đòn cảnh cáo tại Cảng Khâm. Năm 1075, trước sự tập trung binh lương lớn của quân Tống ở các cảng biển, địa phương gần biên giới, ráo riết chuẩn bị cuộc tiến công lớn bằng hai đường bộ và thủy và o nước ta, Lý Thường Kiệt đã thực hiện kế sách Tiên phát chế nhân, Ngồi yên đợi giặc không bằng ra trước để chặn thế mạnh của giặc, cho quân Đại Việt đánh chiếm các cảng Khâm và Liêm; rồi vây diệt thà nh Ung Châu. Chiến dịch tiến công của Lý Thường Kiệt sang đất địch thà nh công, bà n đạp Nam chinh của quân Tống đã bị công phá, nhưng dã tâm xâm lược Đại Việt của Nhà Tống không suy giảm. Năm 1077, đại quân Tống do Quách Quử³ chỉ huy theo đường bộ với sự hỗ trợ của cánh quân thủy của Dương Tùng Tiên theo đường biển tiến và o nước ta. Quân bộ giặc bị chặn đứng trước phòng tuyến Sông Cầu, quân đường biển bị quân thủy ta do Lý Kế Nguyên chỉ huy chặn ở Mũi Ngọc, Trà Cổ, hai cánh quân địch không phối hợp được với nhau. Đó là thời điểm bà i thơ Nam quốc sơn hà ... bất hủ của Lý Thường Kiệt vang lên. Chủ động đánh giặc từ xa, ngăn và diệt giặc từ sông Cầu, Thăng Long thời Lý được bảo vệ nguyên vẹn.
Trong thời Trần, quyết tâm chặn giặc từ xa cũng được triửu đình thể hiện rõ. Cả ba lần quân Mông-Nguyên xâm lược nước ta, cả ba lần Nhà Trần đửu để chúng đặt chân lên đất Thăng Long. Nhưng và o được tòa thà nh trống, không nhân lực, vật lực, quân giặc không thể biến Thăng Long thà nh bà n đạp tiến công tiêu diệt quân đội và triửu đình Nhà Trần, cà ng không thể biến Thăng Long là m lị sở thống trị non sông Đại Việt. Thăng Long phi chiến địa còn có ý nghĩa ở phương diện nà y. Để rồi, trong khi để cho giặc trú tạm trong thà nh Thăng Long (như sau nà y năm 1788-1789 Quang Trung cũng cho quân Thanh trú tạm trong một chiếc bẫy chiến lược), đấy là lúc đầy tự tin, Trần Thủ Độ khảng khái và quyết đoán: Nếu bệ hạ muốn hà ng, hãy chém đầu tôi trước đã.
Thế kỉ 15, vì họ Hồ chính sự phiửn hà ... mà đất nước rơi và o ách đô hộ của giặc Minh; sự nghiệp cứu nước của Lam Sơn-Lê Lợi-Nguyễn Trãi cũng có mục tiêu giải phóng Thăng Long (lúc nà y mang tên Đông Quan). Song lượng thế giặc trong thà nh Đông Quan rất mạnh, quân Lam Sơn sau khi đánh trận tiêu diệt lớn ở Tốt Động-Chúc Động chỉ tiến hà nh bao vây thà nh. Vả lại trong thà nh lúc nà y còn nhiửu dân, không thể biến Thăng Long thà nh chiến địa bởi hao tổn xương máu binh lính, nhân dân. Lê Lợi-Nguyễn Trãi một mặt thực hiện bao vây Đông Quan bằng quân đội và cả bằng những bức thư tâm công tiến công Vương Thông và quân Minh bằng đạo lí hòa bình, nhân nghĩa Việt Nam, một mặt tiến quân đánh chặn đạo quân Minh tiếp viện ở Lạng Sơn. Sau chiến dịch Chi Lăng-Xương Giang đại thắng, quân Minh ở Đông Quan phải bước và o Hội thử Đông Quan để được an thân rút vử nước.
Với vị trí là kinh đô hoặc ngay cả khi không phải là kinh đô nhưng với vị trí đặc biệt của thủ phủ cả miửn Bắc, thời nà o Thăng Long cũng là mục tiêu chủ chốt của các đạo quân xâm lược hòng chiếm ưu thế chính trị-quân sự-kinh tế để thôn tính toà n cõi, áp đặt sự thống trị toà n diện. Đây cũng là điửu tất yếu thường thấy trong lịch sử thế giới. Thăng Long bị giặc đánh chiếm nhưng thời nà o người Thăng Long cũng chủ động đứng ở tuyến đầu cùng binh sĩ triửu đình, dân binh các địa phương đánh giặc. Trong cuộc kháng chiến chống quân Mãn Thanh, chính nhân dân các vùng Đầm Mực, Ngọc Hồi đã giúp quân của Nguyễn Huệ công phá và bao vây, tiêu diệt quân giặc, người dân nội thà nh Thăng Long cũng có sáng kiến là m con rồng lửa đốt trại giặc Thanh. Để rồi quân giặc bị bất ngử, hoảng loạn mà chịu chết ở Đống Đa hay đạp lên nhau mà chạy, đứt cả cầu phao sông Hồng, xác trôi theo dòng nước xiết. Để rồi đoà n quân chiến thắng của Quang Trung Nguyễn Huệ tiến và o thà nh giữa rừng người dân chà o đón.
Đầy đường già trẻ cùng nhau nói
Thăng Long nay lại thuộc vử ta
Tiếp nối truyửn thống Thăng Long, Đông Đô, thà nh phố Hà Nội đã nêu một tấm gương đánh giặc kiên cường với hình ảnh tiêu biểu của Hoà ng Diệu năm 1882 treo mình tử chiến giữ thà nh. Đặc biệt từ khi nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa ra đời, ngọn lửa yêu nước Tổ quốc hay là chết, Thà hi sinh tất cả chứ nhất định không chịu là m nô lệ đã bùng cháy mạnh mẽ trong mọi thế hệ người con Hà Nội. 60 ngà y đêm, những chiến sĩ Thủ đô Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh đã là một biểu tượng cao đẹp mở đầu cho cuộc kháng chiến lâu dà i và anh dũng của toà n dân tộc để đánh thắng các đế quốc xâm lược Pháp, Mử¹. Hà Nội bị quân Pháp chiếm đóng nhưng người Hà Nội tiến công ngay trong lòng địch mà những trận đánh sân bay Bạch Mai, Gia Lâm đã là những trận phối hợp tuyệt vời với Chiến dịch Điện Biên Phủ.
Thời đánh giặc Mử¹ xâm lược, Hà Nội hậu phương-Thủ đô thiêng liêng Mỗi người là m việc bằng hai, Hà Nội Tất cả cho tiửn tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mử¹ xâm lược, Hà Nội Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước. Hà Nội vì cả nước, cả nước vì Hà Nội. Hà Nội trực tiếp đương đầu với giặc nhà trời Mử¹, phải thà nh chiến địa chịu sự tà n phá tà n bạo của những trận bom từ cuộc chiến tranh tối tân của đế quốc số 1 thế giới nhưng Hà Nội đã đứng vững để là m nên một Điện Biên Phủ trên không, thiêu rụi pháo đà i bay B.52-một trận quyết chiến chiến lược thời hiện đại. Hà Nội chiến địa và chiến thắng anh hùng đã là m cho vùng đất, vùng trời Thăng Long xưa cà ng trở nên linh thiêng, cà ng là m cho khát vọng hòa bình, xây dựng Thủ đô và toà n bộ non sông đất nước trở nên cháy bửng, thiêng liêng.
.jpg "Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2026: Nhiều không gian sáng tạo mới được khai mở")
