Tại sao không thể thuần hóa hổ hay tê giác?

Cũng từ đây, không ít người thắc mắc tại sao lại là  những con vật đó mà  không phải tê giác, hổ hay ngựa vằn...?

Theo nhà  sinh vật học tiến hóa và  địa lý học Jared Diamond, có 6 tiêu chí mà  một loà i vật phải đáp ứng để được thuần hóa.

Аầu tiên, đó phải là  những con vật không kén cá chọn canh trong vấn đử ăn uống, tức là  nguồn thức ăn chúng sử­ dụng phải dễ tìm trong môi trường sống xung quanh. Ví dụ, động vật ăn cử như bò và  cừu có thể tìm kiếm thức ăn từ các đồng cử hay từ phần ngũ cốc dư thừa của con người. Аộng vật ăn thịt như chó và  mèo có thể tận dụng nguồn thực phẩm mà  con người bử đi hoặc thậm chí là  cả sâu bọ.

Lionel Walter Rothschild (1868-1937) với những con ngựa vằn nổi tiếng một thời. Việc thuần hóa thà nh công ngựa vằn là  điửu tương đối hiếm. (Ảnh: Public Domain)

Thứ hai, tốc độ phát triển của chúng phải ở mức nhanh chóng. Chúng ta không thể lãng phí quá nhiửu thời gian cho việc nuôi dườ¡ng và  chăm sóc cho tới khi chúng đủ lớn để đưa và o sử­ dụng. Аây cũng chính là  lý do ngăn cản việc thuần hóa voi trên diện rộng vì phải mất 15 năm chúng mới đạt đến kích thước trưởng thà nh.

Thứ ba, chúng là  loà i có khả năng sinh sản trong điửu kiện nuôi nhốt. Một số động vật chẳng hạn như linh dương không thể đáp ứng điửu kiện trên. Và  vì vậy, mặc dù người Ai Cập cổ đại đánh giá cao loà i báo gêpa nhưng chúng không bao giử là  đối tượng để họ áp dụng các biện pháp thuần hoá.

Thứ tư, đây là  những loà i có tính khí được đánh giá ở mức độ tương đối là nh khi sống trong môi trường tự nhiên. Bò và  cừu là  2 con vật như vậy. Trong khi đó, trâu rừng châu Phi và  bò rừng châu Mử¹ thì ngược lại, vô cùng hung bạo và  nguy hiểm. Tuy nhiên, một số nhà  sinh vật học tiến hóa không đử cao tiêu chuẩn nà y bởi vì họ cho rằng nhiửu loà i đã được thuần thà nh công có nguồn gốc từ loà i rất hung dữ, chẳng hạn như chó nhà  có tổ tiên là  chó sói.

Thứ năm, con vật được thuần sẽ là  con vật không quá hoảng sợ và  vội vã bử chạy khi bị giật mình. Tiêu chí nà y đã loại trừ hươu hay linh dương “ hai trong số các loà i có bước nhảy cao cho phép chúng thoát khửi những cái hà ng rà o khá dễ dà ng. Ngược lại, khi hoảng sợ, loà i cừu có xu hướng xích lại gần nhau. Аiửu nà y đồng nghĩa với việc người ta có thể dồn được cả bầy cừu lại khi cần thiết.

Cuối cùng, trừ loà i mèo ra, tất cả các động vật thuần hóa đửu phải phù hợp với tập quán sống thà nh đà n có con đứng đầu. Аiửu nà y cho phép chúng ta dễ dà ng trở thà nh "người lãnh đạo" của chúng.