Người Eskimo sống ở vùng Bắc cực hầu như không mắc bệnh đái tháo đường, tỷ lệ mắc bệnh mạch và nh cũng rất thấp. Nhật Bản là quốc gia có tỷ lệ mắc bệnh và tử vong do tim mạch thấp nhất thế giới.
Qua nhiửu năm nghiên cứu thăm dò, nhà khoa học khám phá nguyên nhân chủ yếu do người Eskimo và người Nhật ăn cá nhiửu. Tại sao ăn cá sẽ giảm tỷ lệ mắc bệnh mạch và nh? Nhà khoa học khám phá dầu cá, đặc biệt là trong cá biển, có chứa nhiửu chuỗi acid béo không bão hòa n-3. Acid béo không bão hòa có tác dụng giảm mỡ máu thấy rõ, trong đó EPA (eicosapentacenoic acid) và DHA (docosahexenoic acid) là m giảm acid béo trung tính, kết hợp với cholesterol máu, mang đi những cholesterol từ lòng mạch, theo đó là m giảm kết tập tiểu cầu, giảm độ quánh máu, giảm tổng lượng cholesterol, bà i trừ chất béo tích tụ trong lòng mạch, sơ thông các sợi máu, bảo vệ mạch máu và tăng lưu lượng máu, từ đó phòng ngừa được bệnh tim mạch... như bệnh mạch và nh.
Trong mỡ cá có chứa acid béo có tác dụng ức chế với tế bà o ung thư. Điửu tra cho thấy, phụ nữ vùng duyên hải Nhật Bản có tỷ lệ mắc bệnh ung thư tuyến vú thấp hơn so với thà nh thị.
Giáo sư Mark Croft thuộc phòng nghiên cứu hóa học dinh dườ¡ng não Anh quốc trải qua nghiên cứu khám phá rằng, DHA chứa trong dầu cá có ích cho đại não. Và o năm 1972, ông đử xuất một giả thuyết chấn động thế giới rằng thiếu DHA sẽ gây rối loạn cho phát triển não. Vử sau, các nhà khoa học Nhật, Anh, Mử¹, Pháp, à và Thụy Sĩ đã tiến hà nh nhiửu thử nghiệm khoa học để chứng minh giả thuyết nà y. Trải qua nghiên cứu gần 20 năm, học giả các nước sau cùng đã chứng minh được giả thuyết nà y của giáo sư Croft là đúng.
Nói thế, DHA là gì? Ngoà i cá, các thức ăn khác phải chăng có chứa DHA, EPA?
EPA, DHA là một loại acid béo mật độ cao, có tác dụng rất quan trọng đối với tế bà o đại não, đặc biệt là sự phát triển của dẫn truyửn và phản xạ thần kinh. Để chứng minh tác dụng của DHA, các nhà khoa học Nhật Bản thiết kế mê cung, thử nghiệm để chuột tìm ra nguồn nước: một nhóm chuột nuôi bằng thức ăn có chứa 5% dầu cá sadin (có chứa DHA), một nhóm chuột khác nuôi bằng thức ăn chứa dầu cọ (không chứa DHA). Hai nhóm chuột qua một thời gian nuôi dườ¡ng, trước khi tiến hà nh thử nghiệm 24 giử ngưng dùng nước. Sau đó cho chuột đi và o mê cung, tại cổng ra có nguồn nước. Chuột khát muốn uống nước, tìm kiếm mùi vị của nước bằng khứu giác, nhưng lạc và o mê cung, không dễ tìm ra nước uống. Kết quả là nhóm chuột được nuôi bằng thức ăn có chứa dầu cá sadin đã tìm ra nguồn nước rất nhanh chóng; chuột được nuôi bằng thức ăn chứa dầu cọ rốt cuộc không tìm ra nguồn nước để uống. Kết quả thử nghiệm đã chứng minh rằng DHA đối với sự tìm tòi, phán đoán, sức tập trung và khứu giác đửu có ảnh hưởng quan trọng.
Đối với trẻ dưới 3 tuổi, đại não đang trong giai đoạn phát triển, cố nhiên cần hấp thu nhiửu DHA. Cho dù trẻ ở độ tuổi trung học, đại não đã phát triển, cũng cần hấp thu nhiửu DHA thì mới giúp phản xạ thần kinh đại não không ngừng phát triển. Do vậy, các chuyên gia kiến nghị giai đoạn nà y nên tận dụng thực đơn với cá là chính. Giáo sư Croft từng chỉ rõ: DHA chỉ tồn tại trong cá và các loại nghêu sò. Cho nên, thường xuyên ăn cá mới có thể hấp thu trực tiếp DHA một cách hiệu quả.
Ngoà i ra, cá chứa nhiửu protein (15 - 20%), hơn nữa tỷ lệ tận dụng cao, dễ tiêu hóa so với các loại thịt gà , vịt, trâu (bò), heo. Cấu tạo amino acid của đạm cá rất phù hợp với nhu cầu cơ thể, là loại đạm tốt với tỷ lệ tận dụng cao. Ngoà i việc chứa nhiửu đạm ra, cá có hà m lượng chất khoáng là 0,8 - 1,2%, là một thực phẩm già u canxi, sắt... và một lượng đồng nhất định cùng các nguyên tố vi lượng khác. Cá biển lại là thức ăn già u iod, trong gan cá chứa nhiửu loại vitamin, nhất là vitamin A, D, B2 cà ng phong phú, rất quan trọng đối với người cao tuổi.