Năm 2020, mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức nhưng với tinh thần nỗ lực cao theo phương châm “ngoại thành chi viện cho nội thành, nội thành cố gắng với mức cao nhất để hoàn thành nhiệm vụ được giao”, Hà Nội đã thực hiện thành công “mục tiêu kép” vừa phòng chống dịch Covid-19, vừa đảm bảo duy trì mức tăng trưởng kinh tế - xã hội. Nhiều công trình thuộc hệ thống hạ tầng giao thông quan trọng của TP đã hoàn thành đưa vào khai thác, sử dụng đã phát huy hiệu quả, cải thiện bộ mặt đô thị. Nhân dịp năm mới 2021, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Vương Đình Huệ đã có chia sẻ với Báo về những kết quả của TP xung quanh vấn đề này.

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Vương Đình Huệ.

Chống dịch là nhiệm vụ hàng đầu, thường xuyên

Biến cố Covid-19 có lẽ là điều khó quên đối với Hà Nội trong năm qua. Còn nhớ thời điểm khi xuất hiện ca bệnh đầu tiên ở Hà Nội, lãnh đạo TP đã chủ trì cuộc họp ngay trong đêm. Vì sao khi đó Hà Nội đưa ra quyết định này, thưa Bí thư?

Bí thư Thành ủy Vương Đình Huệ: Năm 2020 là một thách thức vô cùng lớn với Hà Nội. Với đại dịch Covid-19, chỉ cần sơ xuất nhỏ là toàn TP sẽ bị tê liệt. Vì vậy, chúng tôi luôn quán triệt phương châm “chống dịch như chống giặc”. Đến nay, Thành ủy vẫn xác định ưu tiên chống dịch lên trên hết, gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế.

Nhớ lại tối 6/3/2020 khi xuất hiện ca nhiễm Covid-19 đầu tiên ở Hà Nội (Bệnh nhân 17), trước nhiều ý kiến có cần phải họp ngay không nhưng chúng tôi quyết định phải họp ngay trong đêm. Rõ ràng là tình hình rất nguy cấp, vì ca bệnh ở ngay quận Ba Đình - trung tâm của TP. Nhờ sớm đưa ra quyết định phong toả khu phố Trúc Bạch, sớm trích xuất được danh sách hành khách đi cùng chuyến bay với ca bệnh thứ 17, Hà Nội sớm nắm tình hình và kiểm soát được dịch bệnh. Lúc đó, chỉ cần hành động chậm 1-2 tiếng thì không biết hậu quả sẽ thế nào.

Dịp Noel vừa qua, quốc tế nói “chỉ có Giáng sinh ở Việt Nam mới đông như thế, vì đã kiểm soát được Covid-19”, hay như dịp Tết Dương lịch 2021, Đại sứ EU ở Việt Nam đã nhận định “ở lại Việt Nam thời dịch là một may mắn xa xỉ”, là nhờ nỗ lực liên tục của cả hệ thống chính trị và Nhân dân cả nước để kiểm soát dịch bệnh. Với Hà Nội, chúng tôi luôn quán triệt không được phép lơ là việc kiểm soát dịch bệnh. Đây là nhiệm vụ hàng đầu và thường xuyên của TP.

Trong điều kiện dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp, gây những tác động không nhỏ đến nước ta, vậy thưa Bí thư, Hà Nội sẽ làm gì để vượt qua khó khăn, thách thức và thực hiện thành công mục tiêu, chỉ tiêu đã đặt ra?

Bí thư Thành ủy Vương Đình Huệ: Chúng ta hy vọng sớm có vác-xin phòng dịch Covid-19, nhưng khi chưa có đủ thì rủi ro đối với lĩnh vực này còn rất lớn. Vì vậy, nhiệm vụ phòng chống dịch Covid-19 và các dịch khác có thể xảy ra trong tương lai vẫn được TP xác định là trọng tâm. Với rủi ro như vậy, chắc chắn phải có cách làm khác thì mới đạt được mục tiêu tăng trưởng cho năm 2021 và giai đoạn 2020 - 2025. Bên cạnh những kết quả đã đạt được, Thành uỷ dự kiến sẽ ban hành một Nghị quyết riêng về phát triển du lịch trong bối cảnh mới. Tới đây sẽ rà soát lại để bổ sung, điều chỉnh chiến lược cho ngành du lịch và tái cơ cấu lại ngành này kể cả về môi trường, hạ tầng, doanh nghiệp, sản phẩm du lịch để có nguồn thu đa dạng, bền vững.

Thành phố sẽ bàn và ban hành nghị quyết về phát triển công nghiệp văn hóa vì Hà Nội được vinh danh là TP thiết kế sáng tạo. Yếu tố con người, yếu tố văn hóa Hà Nội cần được coi là một nguồn động lực nội sinh đột phá và quan trọng để phát triển nhanh, bền vững trong thời gian tới. Theo hướng đó, TP cần chú trọng đăng cai tổ chức những sự kiện văn hóa tầm cỡ khu vực, thế giới và mang tính thương hiệu riêng của Hà Nội. Trước mắt, năm 2021, Hà Nội được vinh dự đăng cai SEAGAME và PARAGAME. Ngoài ra, Hà Nội cũng sẽ có đề án riêng về chỉnh trang đô thị, hiện đại hóa, phát triển kinh tế đô thị, kinh tế ban đêm, mô hình kinh tế chia sẻ, ngành nghề dịch vụ cao cấp, tài chính, ngân hàng, logistics, bảo hiểm. Hà Nội đang mong muốn trở thành trung tâm hàng đầu của ASEAN về chuyển đổi số, an toàn an ninh thông tin mạng, trí tuệ nhân tạo; một trung tâm hàng đầu về thương mại.

Muốn triển khai các được các kế hoạch nêu trên, Đảng bộ TP đặc biệt coi trọng công tác xây dựng Đảng, chính quyền. Như đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và các đồng chí lãnh đạo chủ chốt đã nói “Hà Nội yêu cầu phải cao hơn các địa phương khác” nên lần này trong chủ đề Đại hội đã xác định “Gương mẫu xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; khơi dậy ý chí, phát huy truyền thống ngàn năm văn hiến, anh hùng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân; đẩy mạnh đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế; xây dựng Thủ đô ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại”. Đây sẽ thành một phương châm xử thế, chứ không chỉ là mục tiêu phấn đấu vì có gương mẫu mới trở thành một đảng bộ trong sạch, vững mạnh, gây dựng và củng cố niềm tin, sự đồng lòng, nhất trí trong Đảng, chính quyền và Nhân dân để xây dựng, phát triển Thủ đô.

Đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông bắt đầu vận hành thử toàn tuyến.

Kịp thời giải quyết các vấn đề dân sinh bức xúc

Nhiệm kỳ mới, Hà Nội có kế hoạch gì cụ thể giải quyết triệt để những vấn đề bức xúc về môi trường, đô thị hiện nay, thưa Bí thư?

Bí thư Thành ủy Vương Đình Huệ: Thành phố đã thống kê được 20 vấn đề dân sinh nổi cộm cần xử lý, trong đó có các vấn đề về ô nhiễm không khí, môi trường, ùn tắc giao thông, trật tự xây dựng, cảnh quan đô thị... Từ đầu năm đến nay, Hà Nội đã chủ động mời Ban cán sự Đảng của 10 Bộ, ngành làm việc, không chỉ để góp ý vào các kế hoạch, chiến lược phát triển của Thủ đô trong 5 năm, 10 năm tới mà còn để tranh thủ sự hỗ trợ và chung tay xử lý các vấn đề dân sinh bức xúc. Riêng với Dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông, Hà Nội đã cho thành lập tổ công tác chung làm nhiệm vụ đôn đốc tiến độ dự án. Thành phố cũng giao Sở GTVT tập dượt, kết nối xe bus công cộng với các tuyến đường sắt này. Hiện nay, dự án đang tiến hành chạy thử trước khi vận hành thương mại vào tháng này.

Nhiều người rất vui khi biết việc xử lý sai phạm nhà 8B Lê Trực treo lại trong 5 năm qua nhưng tới nay đã kết thúc. Trước rất nhiều áp lực, nhưng với chỉ đạo kiên quyết, các sở, ngành và quận Ba Đình đã hoàn thành việc xử lý sai phạm, trao trả mặt bằng cho chủ đầu tư và hai bên đã thống nhất các phương án xử lý, tạo điều kiện nhanh nhất cho người mua nhà đến ở trước Tết Tân Sửu, cải thiện bộ mặt đô thị, đáp ứng được các yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.

Với Khu liên hiệp xử lý rác thải Nam Sơn (trên địa bàn huyện Sóc Sơn), TP xác định mục tiêu phải giải quyết bền vững và lâu dài. Thiết lập cơ chế thanh tra, giám sát việc thu gom, vận chuyển rác thải từ các điểm tập kết tới các khu xử lý, không để rỉ nước rác, không để người dân phải chặn xe rác. Rà soát, thực hiện ký kết công khai, minh bạch các hợp đồng đấu thầu, thu gom rác từ năm 2021. Mới đây, tôi đã tới Nam Sơn và thấy môi trường được cải thiện rất nhiều. 

Đồng thời, TP và chủ đầu tư đang phấn đấu trong quý I/2021 lắp đặt 2 tổ máy đầu tiên của Nhà máy điện rác Nam Sơn và khoảng tháng 5/2021 vận hành toàn bộ nhà máy, dự kiến xử lý khoảng 4.000 tấn rác/ngày, phát ra được 75-100 MW điện. Trong buổi làm việc giữa Thành uỷ với Ban cán sự Đảng Bộ Công Thương, Bộ đã ưu tiên đưa các nhà máy điện rác mà Hà Nội đã đăng ký, trong đó có Nhà máy điện rác Nam Sơn bổ sung vào quy hoạch điện 8. Hiện nay còn một số nhà máy nữa ở Chương Mỹ, Phú Xuyên, Sơn Tây… Như vậy, mỗi ngày Hà Nội có thể xử lý khoảng hơn 6.000-7.000 tấn rác. Việc này vừa giải quyết căn bản được tình trạng đốt rác gây ô nhiễm, vừa hạn chế được chôn lấp rác, lại tạo ra năng lượng điện.

Ngoài những “bài toán khó” đó, khai thác cát sỏi trái phép trước đây cũng là vấn đề rất nhức nhối của Hà Nội. Nhưng trong kỳ họp HĐND cuối năm, TP đã chất vấn quyết liệt nội dung này sau đó xử lý nghiêm một loạt tàu khai thác cát trái phép nên đã tạo ra tính răn đe rất cao. Lâu nay nhiều người vẫn nói “Hà Nội không vội được đâu” nhưng Thủ tướng cũng đã nói rồi “Hà Nội không vội không xong”. Nhiều vấn đề của TP không xử lý nhanh và ngay tức khắc sẽ không đáp ứng yêu cầu phát triển của TP.

Trong văn kiện Đại hội lần thứ XVII Đảng bộ TP, Bí thư đã chỉ đạo đưa vào nội dung 5 định hướng lớn và nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó có một yêu cầu đó là: “Tạo cho được chuyển biến căn bản đối với các vấn đề dân sinh cấp bách”. Năm 2021, TP sẽ chỉ đạo như thế nào để thực hiện yêu cầu này thưa Bí thư?

Bí thư Thành ủy Vương Đình Huệ: Đúng vậy, TP đặt mục tiêu ngay trong năm 2021 phải tạo ra được những chuyển biến mà người dân nhìn thấy được. Ngoài những vấn đề nói trên, những việc phải làm được ngay là xây dựng thêm những công viên cây xanh, kể cả công viên “mini”. Thành phố đã chỉ đạo, tất cả đất xen kẹt, chỗ nào có thể bố trí làm công viên cây xanh được thì phải bố trí xây dựng ngay. Trong vòng 1-2 năm tới, TP sẽ chỉ đạo hoàn thành cải tạo tất cả các chợ dân sinh; tăng cường các biện pháp chống ùn tắc giao thông, cải thiện môi trường sống, giảm khói, bụi; tăng tỷ lệ người dân được dùng nước sạch sinh hoạt...

Với một TP đặc biệt, một đô thị đặc biệt như Hà Nội giữa nhu cầu phát triển lớn và khả năng, nguồn lực còn hạn chế như thế này thì nảy sinh các vấn đề phức tạp là đương nhiên và không thể giải quyết trong ngày một ngày hai được. Nhưng quan trọng là quyết tâm của TP thế nào, nếu thấy được quyết tâm của cấp ủy, chính quyền từ cấp thấp nhất đến cấp cao nhất trong giải quyết các vấn đề, người dân chắc chắn sẽ đồng tình ủng hộ. Thành quả phát triển mà người dân không thụ hưởng thì thành quả đó cũng không có ý nghĩa gì; trước khi làm việc lớn thì phải làm tốt những việc nhỏ, tạo cho được sự chuyển biến mà người dân có thể cảm nhận được, có như vậy người dân mới tin tưởng và đồng hành.

Từ khi nhận nhiệm vụ Bí thư Thành ủy Hà Nội, đồng chí rất quyết tâm thực hiện quy hoạch hai bên bờ sông Hồng để tạo động lực phát triển cho Hà Nội. Những khó khăn, vướng mắc của dự án sẽ được giải quyết như thế nào, thưa Bí thư?

Bí thư Thành ủy Vương Đình Huệ: Hà Nội đang triển khai Quyết định 1259/QĐ-TTg của Thủ tướng về quy hoạch chung Thủ đô đến 2030 tầm nhìn 2050. Đến nay, tỷ lệ phủ kín quy hoạch theo Quyết định đó mới đạt 86%. Bốn quy hoạch phân khu nội đô của Hoàn Kiếm, Ba Đình, Tây Hồ, Đống Đa được xây dựng từ 3 - 4 năm qua về cơ bản sẽ được giải quyết xong trong năm 2021. 

Quy hoạch phân khu sông Hồng vướng nhất về quy định đỉnh lũ, thoát lũ. Vấn đề này đặt ra rất lâu, Hà Nội cũng đã thuê các đơn vị thiết kế để làm. Theo quyết định của Thủ tướng, tốc độ thoát lũ trên sông Hồng qua Hà Nội phải là 20.000 mét khối/giây; đỉnh lũ là 13,5 mét. Với cao độ đó, xác suất 500 năm mới xảy ra một lần. Bây giờ có Thủy điện Lai Châu rồi khả năng các thông số còn thấp hơn nữa. Hà Nội vẫn theo thông số này, sẽ phối hợp với Bộ Xây dựng, Bộ NN&PTNT tiếp tục đẩy nhanh tốc độ xây dựng quy hoạch phân khu này, trình Thủ tướng xem xét thông qua. 

Có quy hoạch được phân khu sông Hồng thì mới giải quyết được dân sinh, sinh kế cho người dân vùng này. Dọc theo tuyến này có khoảng 1 triệu dân. Nếu giải quyết sớm được, Hà Nội cũng sẽ sớm huy động đầu tư công nghệ cao, phát triển nông nghiệp khu vực này, bởi khi chưa có quy hoạch, theo quy định đất đai ngoài bãi chỉ cho thuê thời hạn không quá 5 năm. Sau 5 năm phải đấu thầu lại, nhà đầu tư rất ngại chuyện đầu tư khoa học công nghệ vì lo ngại không trúng thầu lại. Bây giờ đất bãi rất nhiều mà chưa sử dụng được. Nếu làm được quy hoạch, diện mạo đô thị mới khang trang hiện đại được. Cùng với quy hoạch có 10 cây cầu bắc qua sông Hồng, lúc đó Hà Nội mới có dư địa phát triển. Nhưng trên nguyên tắc phải đảm bảo tuyệt đối an toàn về phòng chống lũ. Đó là nguyên tắc tối thượng. Không được phép để xảy ra rủi ro cho thành phố. Sắp tới đây, chúng tôi có thể thi ý tưởng về thiết kế quy hoạch, sau đó triển khai làm. Cộng với đó là quy hoạch sông Đuống. Rồi đặt ra vấn bảo tồn và phát triển. Chúng tôi cũng mong muốn nghiên cứu Cầu Long Biên trở thành cầu đi bộ thì sẽ tạo không gian văn hoá đặc sắc của Thủ đô.

Với các dự án đô thị vệ tinh, lộ trình thực hiện như thế nào, thưa Bí thư?

Bí thư Thành ủy Vương Đình Huệ: Hà Nội có 5 đô thị vệ tinh. Thủ tướng đã phê duyệt Quy hoạch chung đô thị Hòa Lạc với quy mô 600.000 dân. Tiếp nữa là các đô thị Xuân Mai, Sóc Sơn, Sơn Tây và thứ 5 là Phú Xuyên. Hà Nội đang tiếp tục xây dựng, triển khai quy hoạch phân khu cho các đô thị này. Về cơ bản là cần thúc đẩy nhưng không dàn hàng ngang. Nếu dàn hàng ngang cả 5 khu đô thị vệ tinh này thì rất khó khi còn 5 huyện chuẩn bị lên quận thì TP sẽ không đủ nguồn lực. Chúng tôi đang tập trung cho một số khu đô thị có dư địa như: Khu đô thị Hòa Lạc, Khu đô thị Sóc Sơn, Phú Xuyên để kết nối với khu vực phía Nam thành động lực phát triển.

 Kết cấu hạ tầng và quy hoạch đều triển khai đồng bộ nhưng tập trung nguồn lực cho một số khu đô thị vệ tinh đã có quy hoạch để tạo ra bứt phá. Nhất là khu đô thị Hòa Lạc có 3 nhân tố rất cơ bản là Khu công nghệ cao, Làng Văn hóa các dân tộc Việt Nam, Đại học quốc gia. Thủ tướng cũng phê duyệt quy hoạch Khu đô thị ở phía Bắc sông Hồng, gồm toàn bộ khu N6, chỗ Trung tâm triển lãm quốc tế, hai là TP thông minh trục Nhật Tân Nội Bài. Trong nhiệm kỳ, TP sẽ tập trung sức để thực hiện.

Với khí thế, quyết tâm và niềm tin của một mùa xuân mới, một nhiệm kỳ mới, tôi tin tưởng rằng, Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và Nhân dân Thủ đô sẽ tiếp tục đoàn kết, chung sức đồng lòng, vượt qua khó khăn, thách thức, nỗ lực thực hiện tốt các mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại hội XVIII của Đảng bộ Thành phố đã đề ra, xây dựng Thủ đô ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại.

Xin trân trọng cảm ơn Bí thư!