Đó là khẳng định của đại diện Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch khi chia sẻ cách nhìn nhận của mình vử những thách thức mà ngà nh du lịch tỉnh nhà đang gặp phải.
Theo bà Hoà ng Thị Chiển: Hoà Bình là cái nôi văn hoá của người Việt cổ, nơi quy tụ 177 di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh, trong đó có 53 di tích đã được xếp hạng cấp tỉnh và cấp Quốc gia. Ngoà i ra, Hoà Bình còn có hơn 50 bản, là ng du lịch “ văn hoá, đửu là những nơi được đánh giá cao vử tiửm năng phát triển du lịch cộng đồng... Bấy lâu nay, sự phong phú và đặc sắc của các giá trị văn hoá tuy chưa tạo ra sức hút nổi bật cho du lịch Hoà Bình nhưng luôn được xác định là yếu tố quan trọng, dồi dà o để ngà nh du lịch tỉnh nhà khai thác. Đây cũng là định hướng xác đáng đã được nhấn mạnh trong Nghị quyết số 11/NQ-TU vử phát triển du lịch tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2007 “ 2010, định hướng đến năm 2015: Cần gắn phát triển du lịch với việc giữ gìn, bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc và đặc thù văn hóa địa phương.
Đánh giá tiửm năng của du lịch Hoà Bình với thế mạnh nổi bật là các sản phẩm văn hoá dân tộc, ông Nguyễn Phú Đức, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam cho biết: Và i năm trở lại đây, ngà nh du lịch Hoà Bình luôn giữ được mức tăng trưởng khá ổn định. Sản phẩm du lịch phong phú hơn, chất lượng dịch vụ được đầu tư nâng cấp, một số khu, tuyến, điểm du lịch mới đi và o hoạt động, khai thác khá hiệu quả các giá trị văn hoá cổ truyửn nên đã tạo sức hút nhất định đối với du khách muôn phương. Gần đây, Hoà Bình lại ra mắt Hiệp hội Du lịch tỉnh - một động thái tích cực mở ra nhiửu cơ hội mới cho ngà nh du lịch tỉnh nhà . Tôi cho rằng đó là sự phát triển rất đáng khích lệ.
Và i năm trở lại đây, cái tên Hoà Bình đã trở nên quen thuộc đối với nhiửu du khách, gắn liửn theo đó là ấn tượng khó quên vử một vùng đất tươi đẹp, hiửn hoà và già u bản sắc văn hoá dân tộc. Đến với địa danh Bốn Mường đã từng được tôn vinh trong lịch sử, những du khách đam mê khám phá các giá trị cổ truyửn hẳn sẽ khó cườ¡ng lại sức hút độc đáo của các lễ hội văn hoá đậm đà bản sắc, như: Lễ hội Khai hạ Mường Bi (Tân Lạc), lễ hội Chùa Tiên (Lạc Thuỷ), lễ hội Chùa Hang (Yên Thuỷ), rồi lễ Mừng cơm mới của đồng bà o dân tộc Mường, lễ hội Chá Chiêng của đồng bà o dân tộc Thái...
Tỉnh đã tích cực thực hiện công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hoá vật thể, bằng chứng là đã có hà ng chục di tích văn hoá “ tín ngườ¡ng được trùng tu, tôn tạo; công tác bảo tồn, bảo tà ng cũng được coi trọng với nhiửu hình thức; tích cực đầu tư cho công tác sưu tầm các di vật, cổ vật trên địa bà n; giá trị của văn hoá cồng chiêng Mường đã bắt đầu được quan tâm khai thác thà nh các sản phẩm du lịch độc đáo. Đặc biệt, dấu tích của nửn văn hoá Hoà Bình - cái nôi văn hoá của người Việt cổ - giử đây vẫn im đậm trong các quần thể di tích có giá trị khảo cổ cao, ví dụ như Hang Chổ (Lương Sơn), hang Ma (Tân Lạc), hang Giỗ (Lạc Sơn) và mới đây nhất là những phát hiện kử³ thú gây xôn xao dư luận vử một lối mòn cổ có niên đại khoảng 21 “ 22 nghìn năm tại hang xóm Trại (xã Tân Lập, huyện Lạc Sơn, tức Mường Vang xưa)... Những dấu ấn đậm đặc của nửn văn hoá Hoà Bình nhất định sẽ hớp hồn du khách. Điửu đáng nói là giử đây, dấu ấn đó đã trở thà nh các giá trị văn hoá phi vật thể được ánh xạ lấp lánh trong đời sống thường nhật thông qua các phong tục, tập quán tốt đẹp của người bản xứ, để rồi hứa hẹn sẽ trở thà nh giá trị cốt lõi tạo nên sức hút độc đáo cho du lịch Hoà Bình.
Tuy nhiên, bà y tử sự tiếc nuối khi ngà nh du lịch tỉnh nhà chưa khai thác đúng tầm các giá trị văn hoá để có sự phát triển mạnh mẽ hơn, ông Ngô Trọng Thược - Trưởng phòng Nghiệp vụ du lịch, Sở VH,TT&DL Hoà Bình “ thẳng thắn bộc bạch: Hoà Bình có cả một quần thể di tích danh lam thắng cảnh và di sản văn hoá dân tộc phong phú. Nhưng đáng tiếc là ngà nh du lịch chưa khai thác hiệu quả để có thể trở thà nh các sản phẩm du lịch đặc thù. Do đó chưa tạo ra sức hút đặc biệt đối với du khách, chưa tạo được điểm nhấn văn hoá thực sự nổi bật trong bức tranh du lịch Hoà Bình. Thực tế nà y đòi hửi ngà nh du lịch phải xây dựng chương trình hà nh động phù hợp hơn mới có thể quảng bá rộng rãi những giá trị độc đáo của nửn văn hóa cổ truyửn.
Gắn văn hóa với phát triển du lịch, ngà nh chức năng có cơ sở để tin rằng Hòa Bình sẽ thực sự trở thà nh điểm đến thú vị thu hút bước chân của du khách muôn phương.