Bồ kết còn gọi là bồ kếp, chùm kết. Bồ kết là loại cây sống lâu năm, thân có gai, hạt giống hình hạt đậu. Mỗi quả bồ kết trung bình có từ 30 - 40 hạt. Quả bồ kết có chứa một hà m lượng lớn dầu thực vật, do vậy bồ kết thường dược sử dụng để gội đầu giúp tóc đen, óng mượt. Ngoà i được sử dụng để gội đầu, quả bồ kết còn là vị thuốc chữa bệnh. Theo Đông y, quả bồ kết vị cay, mặn, tính ôn, có tác dụng thông khiếu, khử đửm, tiêu thũng, gây hắt hơi, dùng là m thuốc chữa tiêu đửm, thông đại tiện, chữa ngạt mũi, cứt trâu ở trẻ, sâu răng... Khi dùng là m thuốc thường sấy khô đốt thà nh than, tán bột...
Quả bồ kết |
Trị chứng ngạt mũi, khó thở: 15g quả bồ kết đem đốt khi có mùi thơm cho khói xông và o mũi. Ngà y là m 2 - 3 lần. Bà i thuốc nà y giúp giảm ngạt mũi, dễ thở nhanh chóng.
Chữa cảm gió: Quả bồ kết 20g bử hạt lấy vử nướng cháy tán thà nh bột, ngà y cho uống 0,5 - 1g. Uống trong hai ngà y, uống sau bữa ăn. Hoặc 3 - 5g bột quả bồ kết sắc với 2 bát nước còn nửa bát, uống sau bữa ăn trưa. Uống trong hai ngà y.
Chữa quai bị: 15g quả bồ kết, đốt thà nh than rồi tán nhử trộn với giấm thanh. Lấy bông thấm thuốc rồi đắp lên chỗ quai bị, cứ khoảng 20 - 30 phút lại thay 1 lần. Dùng trong 3 ngà y.
Bí đại tiện hoặc bụng chướng: 15g quả bồ kết đốt tồn tính tán bột, trộn với dầu lạc hoặc dầu vừng tẩm và o bông đặt và o trong hậu môn, là m và i lần sẽ trung tiện được và thông đại tiện.
Chữa cứt trâu ở trẻ: 10g quả bồ kết đem nướng giã nhử bôi và o vị trí có cứt trâu khoảng 15-20 phút gội đầu cho trẻ. Ngà y là m một lần. Tùy lượng cứt trâu nhiửu hay ít mà dùng trong một hay và i ngà y.
Chữa giun kim: 20g quả bồ kết đốt tồn tính tán bột, trộn với dầu lạc tẩm và o bông đặt và o trong hậu môn. Là m liên tiếp 3 ngà y, mỗi ngà y một lần, là m và o buổi tối trước khi đi ngủ.
Trúng phong bị cấm khẩu: 25g quả bồ kết đem đốt cháy, tán bột, lấy một ít thổi và o lỗ mũi cho hắt hơi và xát một ít và o chân răng sẽ tỉnh.
Lưu ý: Phụ nữ có thai, người yếu không nên uống bồ kết. Khi đói không nên dùng bồ kết.