Chúng tôi xin đăng tải nguyên văn bức tâm thư:
Kính gửi à”ng Nguyễn Xuân Phúc “ Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.Hội đồng gia tộc dòng họ Lê Văn bao gồm: Chi cả họ Lê Văn (xã Quảng Hải, huyện Quảng Xương); Chi 2 (xã Hoằng Trạch, huyện Hoằng Hóa; xã Đông Nam, huyện Đông Sơn); Chi 3 (xã Hoằng Tiến, huyện Hoằng Hóa); Chi 4 (xã Quảng Bình, huyện Quảng Xương) xin được khẩn thiết khiếu nại đến à”ng một việc sau đây:
I. Đử€N THửœ HOà€NG GIàP LàŠ NHà‚N TẾ Và€ VIử†C GIẢI QUYẾT Ở TửˆNH THANH Hà“A
1. Tộc họ Lê Văn chúng tôi có cụ tổ là Hoà ng giáp (Tiến sĩ) Lê Nhân Tế, quê ở là ng Đại Nhuệ (nay là xã Hoằng Thắng, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa) đỗ Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Cảnh Thống thứ 5 (1502), khi mới 23 tuổi; là m quan đến chức Đông các hiệu thư (hà m chánh lục phẩm); tên ông được khắc ở bia Văn miếu Quốc Tử Giám Hà Nội. à”ng là một trong 48 vị đại khoa của 700 năm đất học Hoằng Hóa thời phong kiến.
Bức tâm thư dòng họ Lê Văn gửi lên Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc
Cách đây hơn 200 năm, do mưu sinh cuộc sống chi cả họ Lê Văn (trực hệ) với cụ Lê Nhân Tế đã chuyển cư đến vùng đất ven biển, nay thuộc là ng Yên Nam, xã Quảng Hải, huyện Quảng Xương. Khi đi dòng họ chúng tôi mang theo cả bà n thử, bát hương, gia phả của họ tộc, đã lập nhà thử tộc họ để thử cúng tổ tiên và cụ Lê Nhân Tế. Vì có công lao đối với nhân dân và đất nước nên cụ còn được phối thử ở nghè là ng Yên Nam. Đến cuối năm 1999, đầu năm 2000, để tôn vinh cụ, các chi họ đã thống nhất tách nơi thử tự cụ Lê Nhân Tế thà nh một đửn thử riêng; cách nhà thử họ khoảng chừng hơn 100m. Đây cũng là ngôi đửn thử duy nhất thử cụ ở tỉnh Thanh Hóa cũng như cả nước.
2. Để phát huy truyửn thống hiếu học của quê hương cũng như tri ân công đức của cụ Lê Nhân Tế, ngà y 31/1/2013 Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ký quyết định số 414/QĐ-UBND xếp hạng đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế là di tích lịch sử cấp Tỉnh.
Năm 2014, nhà thử họ Viên Đình ở là ng Yên Nam (cùng địa điểm với đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế) đử nghị xếp hạng cấp Tỉnh nhưng vì nhân vật của dòng họ không có nhiửu công lao, nên nhà thử họ Viên Đình không được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thông qua để đử nghị Chủ tịch UBND tỉnh ra quyết định xếp hạng. Xuất phát từ vấn đử nà y, ông Viên Đình Xương và một số người trong dòng họ Viên Đình đã viết đơn kiện gửi tất cả các cơ quan chức năng trong tỉnh tố cáo đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế là đửn thử giả. Bên cạnh dòng họ Viên Đình còn có một số cán bộ của Ngà nh Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa có ý đồ cá nhân, đã tiếp sức nên vụ việc đã trở nên vô cùng phức tạp từ tỉnh đến huyện và là ng xã nơi dòng tộc chúng tôi sinh sống trong thời gian gần hai năm rườ¡i trở lại đây.
3. Để trả lời đơn khiếu kiện của dòng họ Viên Đình, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa đã cho kiểm tra lại trình tự, thủ tục, hồ sơ xếp hạng di tích và đã có công văn số 173/SVHTTDL-DSVH ngà y 25/1/2014 gửi ông Viên Đình Xương và dòng họ Viên Đình, đã khằng định Đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế được xếp hạng là di tích lịch sử văn hóa cấp Tỉnh, đảm bảo các tiêu chí quy định của Luật Di sản Văn hóa (à”ng Phạm Duy Phương - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch ký). Cùng nội dung nà y, tại công văn số 183/SVHTTDL-DSVH, ngà y 27/1/2014, ông Nguyễn Văn Tuấn - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch ký báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh tiếp tục khẳng định Đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế được xếp hạng là di tích LSVH cấp Tỉnh - đảm bảo các tiêu chí quy định của Luật Di sản Văn hóa.
4. Sau đó dòng họ Viên Đình tiếp tục khiếu kiện, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa đã thà nh lập Đoà n Thanh tra vụ việc. Ngà y 5/6/2014, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa lại kết luận Thanh tra số 947/KL-SVHTTDL với nội dung "Đử nghị UBND tỉnh thu hồi, hủy bử Quyết định xếp hạng di tích LSVH đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế, xã Quảng Hải, huyện Quảng Xương, do hồ sơ di tích không đảm bảo tính pháp lý, chưa có cơ sở khoa học; đồng thời đưa Đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế và o danh mục di tích để kiểm kê bảo vệ.
5. Từ việc không nhất quán nêu trên của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã giao cho Thanh tra tỉnh thanh tra vụ việc. Tại kết luận thanh tra số 393/BC-TTr ngà y 15/4/2015 vử việc báo cáo kết quả thanh tra trình tự, thủ tục lập hồ sơ đử nghị xếp hạng di tích lịch cấp tỉnh Đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế đã khẳng định:
"UBND tỉnh bà n hà nh Quyết định số 414/QĐ-UBND ngà y 31/1/2013 vử việc xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp Tỉnh Đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế là có căn cứ và đúng quy định của Pháp luật.
- Khiếu nại của một số công dân thôn 8, xã Quảng Hải, huyện Quảng Xương vử việc đử nghị hủy Quyết định số 414/QĐ-UBND ngà y 31/1/2013 vử việc xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp Tỉnh Đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế là không có cơ sở".
II. à KIẾN CỦA CàC CÆ QUAN CHUYàŠN Mà”N Vử€ Hử’ SÆ DI TàCH Đử€N THửœ HOà€NG GIàP LàŠ NHà‚N TẾ:
1. Các ý kiến thẩm định tư liệu lịch sử.
-Viện Nghiên cứu Hán Nôm đã có Biên bản họp Hội đồng thẩm định ngà y 11/4/2014, thẩm định gia phả, thần tích, sắc phong liên quan đến dòng họ Lê và nhân vật Lê Nhân Tế.
-Viện Sử học Việt Nam có Công văn số 64/VSH-LSĐP ngà y 30/5/2014 vử việc thẩm định tư liệu lịch sử Đửn thử Lê Nhân Tế và kết luận "Viện Sử học khẳng định: Các chi họ Lê Văn ở Quảng Hải (Quảng Xương); chi họ Lê ở Hoằng Trạch, Hoằng Tiến (Hoằng Hóa); chi họ Lê Đình ở Thọ Xuân... đửu có mối quan hệ huyết thống từ lâu đời và đửu có nguồn gốc tự dòng họ Lê của Hoà ng giáp Lê Nhân Tế ở xã Đại Nhuệ (Hoằng Thắng). Trong các chi họ kể trên, chi Lê Văn ở Quảng Hải là chi trưởng, chi Hoằng Trạch là chi hai và chi Hoằng Tiến là chi ba; chi Lê Đình (Thọ Xuân) được tách ra từ chi Hoằng Trạch.
Việc dòng họ Lê và chi họ Lê Văn ở là ng Yên Nam, xã Quảng Hải, huyện Quảng Xương tôn vinh lập đửn thử riêng Hoà ng giáp Lê Nhân Tế cũng như việc UBND tỉnh Thanh Hóa ra Quyết định công nhận đửn thử Lê Nhân Tế là di tích lịch sử văn hóa cấp Tỉnh đã thể hiện cao nhất sự tri ân của các thế hệ con cháu đối với tiửn nhân."
2. Các ý kiến thẩm định hồ sơ di tích:
- Viện Sử học Việt Nam có Công văn số 138/VSH ngà y 20/10/2014, thẩm định Lý lịch di tích, trong đó kết luận: Đây là một bản lý lịch được xây dựng công phu, nghiêm túc, thể hiện đúng theo quy định của Luật di sản văn hóa và Thông tư số 09/2011/TT-BVHTTDL ngà y 14/7/2011 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Nội dung Lý lịch di tích đạt chất lượng khoa học. Nhận xét, đánh giá vử nhân vật, mối quan hệ huyết thống của các chi họ Lê (hậu duệ Hoà ng giáp Lê Nhân Tế) đửu mang tính khách quan, trung thực và có cơ sở khoa học.
-Hội Khoa học lịch sử Việt Nam có Công văn số 77/HSH ngà y 21/10/2014 khẳng định: đánh giá tốt nội dung hồ sơ di tích, hồ sơ có đủ cơ sở để đưa và o quy trình thủ tục công nhận di tích lịch sử, có chất lượng khoa học và pháp lý theo đúng tinh thần của Luật di sản văn hóa.
-Hội Khoa học Lịch sử Thanh Hóa có Công văn số 22/HKHLSTH ngà y 22/10/2014, thẩm định Tập lý lịch di tích đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế đã được sửa chữa, bổ sung một cách đầy đủ, chi tiết theo yêu cầu đặt ra; Với tất cả những lý giải và tư liệu đã sử dụng, bổ sung, tập lý lịch thực sự là một tập lý lịch có chất lượng khoa học và pháp lý theo đúng tinh thần của Luật Di sản Văn hóa.
-Ban Nghiên cứu và Biên soạn Lịch sử Thanh Hóa có công văn số 52/NCLS-THngà y 22/10/2014, nhận xét Lý lịch di tích đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế đảm bảo tính khoa học cần có của một số hồ sơ từng xét. Hồ sơ đã phân tích rõ mối quan hệ lịch sử giữa dòng họ Lê từ Hoằng Thắng (Hoằng Hóa) sang Quảng Hải (Quảng Xương), đặc biệt sự thử cúng của dòng họ Lê Văn ở Quảng Hải vử cụ Lê Nhân Tế là phù hợp, có sức thuyết phục; đây là lý lịch đảm bảo tính khoa học.
III. à KIẾN CỦA Bử˜ VĐ‚N Hà“A THử‚ THAO Và€ DU LửŠCH Vử€ VIử†C XẾP HẠNG Đử€N THửœ LàŠ NHà‚N TẾ
1. Ngà y 30/8/2014, Cục Di sản văn hóa đã cử cán bộ tham gia Hội nghị liên ngà nh do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa tổ chức. à kiến của Cục Di sản văn hóa được ghi lại trong Biên bản: Quy trình xếp hạng di tích của Sở VHTTDL tỉnh Thanh Hóa là chặt chẽ, đúng quy định.
2. Ngà y 08/10/2015 Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có Công văn số 4160/BVHTTDL-TTr do Chánh Thanh tra Vũ Xuân Thà nh ký, nêu: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thấy rằng công trình Đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế được xây dựng trên địa điểm ở khu đất xã Quảng Hải, huyện Quảng Xương hiện nay:
- Không phải là nơi Hoà ng giáp Lê Nhân Tế sinh ra và lớn lên;
- Không phải là nơi mất hoặc an táng Hoà ng giáp Lê Nhân Tế;
- Không phải là nơi Hoà ng giáp Lê Nhân Tế đã từng là m việc hoặc là nơi diễn ra các sự kiện quan trọng gắn với cuộc đời hoạt động của ông.
Vì vậy, đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế ở xã Quảng Hải, huyện Quảng Xương (được UBND tỉnh Thanh Hóa xếp hạng cấp Tỉnh tại Quyết định số 414/QĐ-UBND ngà y 31/01/2013) không phải là địa danh lịch sử gắn với thân thế và sự nghiệp của Hoà ng giáp Lê Nhân Tế.
3. Ngà y 5/4/2016, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có công văn số 1145/BVHTTDL-TTr do Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên ký nêu:Các di tích lưu niệm danh nhân đửu gắn với nguyên tắc có mối liên hệ trực tiếp đến danh nhân lịch sử như: Đửn thử và Nhà thử tại quê hương, nơi đặt phần mộ, nơi đóng quân, là m việc, nơi mất.... Vì vậy, Đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế được con cháu xây dựng tại địa điểm xã Quảng Hải, huyện Quảng Xương năm 1999 “ 2000 là nơi con cháu di cư đến không liên quan trực tiếp đến nhân vật.Từ căn cứ nà y Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã Đử nghị UBND tỉnh Thanh Hóa thu hồi Quyết định xếp hạng di tích lịch sử văn hóa đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế, xã Quảng Hải, huyện Quảng Xương.
Thực tế tại quê gốc của Hoà ng giáp Lê Nhân Tế ở là ng Đại Nhuệ (nay là xã Hoằng Thắng, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa), đã hơn 200 năm nay không còn con cháu sinh sống; không còn đất để lập đửn thử ông và cũng không có ai ở đây để hương khói, thử phụng. Các chi của họ Lê Văn đã di cư đến các miửn đất khác nhau của tỉnh Thanh Hóa để sinh sống như Chi cả ở xã Quảng Hải, huyện Quảng Xương; Chi 2 ở xã Hoằng Trạch, huyện Hoằng Hóa; xã Đông Nam, huyện Đông Sơn; Chi 3 ở xã Hoằng Tiến, huyện Hoằng Hóa; Chi 4 ở xã Quảng Bình, huyện Quảng Xương. Theo truyửn thống của người Việt Nam con cháu ở đâu thì thử phụng tổ tiên ở đó; và o những ngà y tết, ngà y giỗ, tất cả con cháu các chi trong toà n tỉnh đửu vử xã Quảng Hải, huyện Quảng Xương để cúng tế. Mặt khác, Luật Di sản Văn hóa cũng không quy định các di tích lưu niệm danh nhân phải "gắn vớinguyên tắc có mối liên hệ trực tiếp đến danh nhân lịch sử như: Đửn thử và Nhà thử tại quê hương, nơi đặt phần mộ, nơi đóng quân, là m việc, nơi mất... Ví dụ như Tiến sĩ Nguyễn Phục quê ở tỉnh Hải Dương, nhưng ở tỉnh Thanh Hóa có 59 nơi thử; Tô Hiến Thà nh quê ở Hà Tây cũ, có 72 nơi thử ở tỉnh Thanh Hóa, trong số đó có nhiửu di tích đã được xếp hạng cấp Tỉnh và cấp Quốc gia; Nhân vật lịch sử Lê Lai, Lê Lâm, Lê Niệm quê ở là ng Dựng Tú, huyện Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Hóa nhưng lại được thử ở xã Hoằng Hải, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa cũng đã được xếp hạng là di tích cấp Quốc gia;... Ngoà i ra, còn có hà ng trăm di tích giống như vậy ở trên địa bà n tỉnh.
Như vậy, hai Công văn nêu trên của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch do Chánh Thanh tra Vũ Xuân Thà nh ký thay Bộ Trưởng và bà Đặng Thị Bích Liên ký thay Bộ trưởng, trả lời tỉnh Thanh Hóa vử việc xếp hạng di tích đửn thử Hoà ng giáp Lê Nhân Tế đã không căn cứ và o quy định của Luật Di sản Văn hóa (điửu 28 và điửu 29) và các Nghị định hướng dẫn thi hà nh. Dòng họ chúng tôi thiết nghĩ: Việc là m nà y của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phủ nhận tính đúng đắn của Pháp luật; phủ nhận thực tế lịch sử; phủ nhận những ý kiến thẩm định, nhận xét hồ sơ di tích của các tổ chức khoa học từ Trung ương đến địa phương; đã gây mất niửm tin của nhân dân đối với cơ quan công quyửn; phủ nhận đời sống tâm linh thiêng liêng của dòng tộc; xúc phạm nghiêm trọng đến thanh danh của người đã khuất; tạo nên nỗi bất bình của toà n thể con cháu trong dòng tộc và vi phạm nghiêm trọng đến đạo đức truyửn thống của người Việt Nam là uống nước nhớ nguồn và tri ân những người có công với nhân dân, đất nước.
Với những lý do nêu trên, dòng họ Lê Văn chúng tôi khẩn thiết kính đử nghị Thủ tướng cho xem xét lại vụ việc và rất mong được giải quyết đúng đắn trên cơ sở bình đẳng, khách quan, dân chủ theo quy định của Pháp luật. Đấy là mong ước nhử để ở nơi suối và ng cụ Lê Nhân Tế được yên lòng và cũng là cứu lấy danh dự của dòng tộc chúng tôi.
Một lần nữa dòng tộc chúng tôi kính chúc Thủ tướng mạnh khửe để lãnh đạo đất nước phát triển phồn vinh, dân già u, nước mạnh và trân trọng đử nghị.