Quốc hội thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế đặc thù trên địa bàn Thủ đô
Sáng 11/12, với 431/435 đại biểu có mặt tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 91,12%) Quốc hội thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 12/12/2025 và được thực hiện trong 5 năm.

Nghị quyết quy định 5 nhóm dự án được thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư, quy hoạch, đô thị, kiến trúc, xây dựng, đất đai, tài chính gồm: Dự án đầu tư công theo quy định của Luật Đầu tư công, dự án PPP theo quy định của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, dự án đầu tư kinh doanh theo quy định của Luật Đầu tư cần triển khai ngay theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, Đảng ủy Chính phủ, Ban chấp hành Đảng bộ TP Hà Nội.
Ngoài ra, nhóm này còn có các dự án đáp ứng tiêu chí quan trọng quốc gia; dự án sử dụng ngân sách địa phương hay thuộc danh mục thu hút nhà đầu tư chiến lược cùng có tổng mức đầu tư từ 30.000 tỉ đồng trở lên.
Dự án cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị là dự án xây dựng lại nhà chung cư thuộc trường hợp phải phá dỡ; dự án cải tạo, chỉnh trang, tái thiết một ô phố đô thị hoặc nhiều ô phố đô thị.
Dự án đầu tư mới, cải tạo công trình để xử lý các điểm nghẽn, cấp bách về ùn tắc giao thông, úng ngập, ô nhiễm môi trường, trật tự đô thị.
Về thẩm quyền quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư, HĐND Thành phố quyết định chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư công, dự án đầu tư PPP không sử dụng vốn ngân sách trung ương gồm:
Dự án đầu tư công, dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (dự án đầu tư PPP), dự án đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư cần triển khai ngay theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, Đảng ủy Chính phủ, Ban Chấp hành Đảng bộ TP Hà Nội.
Dự án đầu tư công, dự án PPP đáp ứng tiêu chí dự án quan trọng quốc gia; dự án đầu tư công, dự án PPP sử dụng vốn ngân sách địa phương, nguồn vốn hợp pháp khác của địa phương trên địa bàn thành phố có quy mô tổng mức đầu tư từ 30.000 tỉ đồng trở lên.
Nghị quyết cũng quy định các cơ chế, chính sách đặc thù về lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu, chính sách về quy hoạch, kiến trúc, thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, cơ chế huy động vốn thực hiện dự án, biện pháp bảo đảm trật tự đô thị, trật tự, an toàn xã hội và biện pháp cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị.
Với thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, nghị quyết bổ sung trường hợp thu hồi đất ngoài các quy định tại Điều 79 Luật Đất đai, HĐND Thành phố quyết định danh mục dự án thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Một nội dung đáng chú ý của Nghị quyết là việc trao quyền cho UBND TP Hà Nội được quyết định biện pháp cưỡng chế trong các trường hợp đã có trên 75% chủ sở hữu nhà hoặc người sử dụng đất - tương ứng ít nhất 75% diện tích khu vực thực hiện dự án - đồng thuận với phương án quy hoạch, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
Tuy nhiên, liên quan đến quy định này, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đề nghị cần cân nhắc thận trọng và làm rõ mục tiêu chính sách. Cơ quan thẩm tra nhận định cơ chế cưỡng chế trong trường hợp nêu trên có tính chất phức tạp, có thể phát sinh xung đột với Hiến pháp về quyền sở hữu và quyền cư trú hợp pháp của công dân, bởi hoạt động cưỡng chế di dời mang tính chất quan hệ dân sự, kinh tế, không nằm trong phạm vi “lợi ích công” theo nghĩa Hiến định./.