Đây cũng là lần đầu tiên phía Việt Nam tham gia kể từ khi trúng cử (lần thứ hai sau 10 năm) vào Ủy ban liên chính phủ của Công ước 2003, nhiệm kỳ 2022 - 2027 do Đại hội đồng các quốc gia thành viên công ước bầu ra.
Theo Ủy ban liên chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể, hồ sơ đề cử di sản văn hóa phi vật thể "Nghệ thuật làm gốm của người Chăm ở Việt Nam" đáp ứng những tiêu chí để đăng ký vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp:
Di sản này liên quan đến nghề thủ công truyền thống làm gốm Chăm bằng tay và sử dụng các công cụ đơn giản, được thực hành chủ yếu bởi phụ nữ Chăm. Sự thực hành và trao truyền kỹ năng, bí quyết, nghệ thuật tạo hình gắn việc nâng cao vai trò của phụ nữ Chăm trong xã hội hiện đại; là nơi lưu giữ nghệ thuật diễn xướng dân gian, phong tục tập quán, tín ngưỡng, lễ hội; đặc biệt là nghi lễ liên quan đến vị Tổ nghề gốm Chăm (Po Klaong Can).
Di sản thu hút sự trao đổi và tương tác giữa những người thực hành nghề, các sinh hoạt xã hội và nâng cao vai trò của người phụ nữ Chăm trong xã hội hiện đại. Di sản gắn liền với nghệ thuật trình diễn dân gian, phong tục tập quán, tín ngưỡng, lễ hội, trong đó có các nghi lễ liên quan đến ông tổ nghề làm gốm của người Chăm. Nghề làm gốm của người Chăm góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa Chăm ở Đông Nam Á.
Tuy nhiên hiện nay, số lượng nghệ nhân, người thực hành và người học nghề tại các làng gốm còn ít. Dù có nhiều nỗ lực bảo vệ, di sản vẫn có nguy cơ mai một bởi nhiều mối đe dọa khác nhau như sự đô thị hóa ảnh hưởng đến không gian của các làng nghề thủ công truyền thống, vùng đất làm gốm chưa được quy hoạch và chi phí mua nguyên liệu cao, nghệ nhân lành nghề cao tuổi đang lần lượt qua đời và rất ít thế hệ trẻ tiếp nối nghề…
Nghệ thuật làm gốm của người Chăm là di sản văn hóa phi vật thể thứ 15 của Việt Nam được ghi danh vào các Danh sách của UNESCO.
Bà Lê Thị Thu Hiền - Cục trưởng Di sản Văn hóa - cho biết sẽ thực hiện các biện pháp bảo vệ các giá trị nghề làm gốm của người Chăm. Trong hồ sơ đề cử nêu chi tiết kế hoạch được thực hiện trong bốn năm, từ 2023 đến 2026. Trong đó, đề cập đến việc đào tạo, tư liệu hóa, giải quyết các vấn đề liên quan nguồn nguyên liệu và tạo sinh kế bền vững cho những người hành nghề.
Việc UNESCO ghi danh Nghệ thuật làm gốm của người Chăm vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp khẳng định bản sắc văn hóa phong phú của các dân tộc Việt Nam, đề cao vai trò của phụ nữ trong xã hội hiện đại và tôn trọng sự đa dạng trong biểu đạt văn hóa theo đúng mục tiêu và tôn chỉ của các công ước của UNESCO mà Việt Nam là thành viên.
.png "Chủ tịch Hồ Chí Minh qua góc nhìn của nghệ thuật tạo hình")
.jpeg "Hội hát Chèo tàu được ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia")
