Một nét đặc trưng trong kiến trúc là ng cổ Bát Trà ng là tường ốp rỗng ruột được xây từ phế phẩm, thứ phẩm trong quá trình là m gốm và ngõ nhử. Hà ng trăm ngõ nhử của là ng nghử Bát Trà ng đã tồn tại hơn 600 năm nay, ngõ nhử nhất chỉ rộng... 0,8m.
Bi hà i... ngõ nhử
Bà Tâm, một người dân Bát Tràng, cho biết: Ở những nơi khác, xe hơi đỗ tận cửa nhà , còn chúng tôi ở đây xe máy còn khó đi và o nói chi đến xe hơi. Nhưng sống lâu rồi cũng quen, kiến trúc là ng cũng là di sản cần được bảo tồn mà . Từ việc lớn cho tới việc nhử, từ cưới xin cho tới ma chay người dân sống trong những ngõ nhử đửu cảm thấy rất bất tiện. Bất tiện nhất là nếu có ma chay thì xe tang không thể và o trong ngõ mà người nhà phải khiêng quan tà i từ trong ngõ ra.
Ngõ nhử lại quanh co, có nơi chỉ rộng gần 1m nên việc khiêng quan tà i rất khó khăn. Cũng không ít lần, có những nhà phải đục tường rà o, đẽo bớt các góc cua thì mới khiêng được quan tà i ra.
Ngõ nhử chỉ vừa cho một chiếc xe máy đi qua. |
Đám cưới ở đây cũng khác thường. à”ng Mai, xóm 4, Bát Trà ng (Gia Lâm), cho biết: Ở đây đám cưới là cô dâu chú rể cứ hà ng một mà đi, chứ là m gì có chuyện sánh vai bên nhau, vừa đi vừa chụp ảnh. Đó là còn chưa kể đến việc giao thông bằng xe máy thì phải bấm còi inh ửi từ xa để người đi trong ngõ biết trước mà tránh. Vì vậy, trong ngõ cũng thường xuyên xảy ra ách tắc giữa các phương tiện ngược chiửu.
Tuy nhiên, ai sống ở đây cũng hiểu hoà n cảnh giao thông trong ngõ nhử nên ách tắc dễ được giải tửa. Mọi nguyên vật liệu được mua vử để là m gốm cũng đửu được vận chuyển bằng sức người vô cùng vất vả. Hầu hết những hộ gia đình là m gốm trong là ng đửu phải thuê từ 2 - 3 nhân công trở lên để chủ yếu phục vụ cho việc vận chuyển hà ng hóa và nguyên vật liệu.
Niửm tự hà o của ngôi làng cổ
Mặc dù khó khăn, bất tiện là vậy nhưng bằng tình yêu là ng nghử và những giá trị truyửn thống, những người dân Bát Trà ng chấp nhận thích nghi và chung sống với sự chật hẹp, gò bó trong những ngõ nhử.
Họ tạo ra những quy ước riêng khi tham gia giao thông trong ngõ như dùng còi, hoặc nói lớn cho những người tham gia khác biết trước. Họ chế ra những chiếc xe đẩy hà ng loại nhử đi trong ngõ để bớt vất vả trong khâu vận chuyển.
Du khách đến với Bát Trà ng cũng rất thích những nét kiến trúc cổ kính còn lưu giữ. à”ng Thắng, ở Thái Bình đến thăm là ng cổ, chia sẻ: Bọn trẻ thì thích đến đây để nặn gốm, là m gốm còn chúng tôi giá rồi chỉ thích thăm thú, ngắm cảnh. Đặc biệt là thích được thấy những cái xưa xưa, thân quen với thế hệ của chúng tôi cho dù chỉ là đường là ng ngõ xóm.
Là ng cổ Bát Trà ng cần được phát huy và bảo tồn để giữ gìn những giá trị truyửn thống cho các thế hệ sau nà y. Và để là m được điửu đó thì cần có sự đóng góp rất lớn của con người là ng gốm. Rời là ng cổ ra vử còn nghe văng vẳng câu hát đầy tự hà o và hãnh diện của những con người nơi đây: Ngõ nhử, phố nhử, nhà tôi ở đó....