“Báo chí Cách mạng Việt Nam phát huy truyền thống vẻ vang, tự tin, vững bước trong kỷ nguyên mới”

Tròn một thế kỷ, Báo chí Cách mạng Việt Nam đã viết nên truyền thống vẻ vang, đóng góp to lớn vào sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Đảng và dân tộc. Ngày nay, khi Thủ đô và đất nước đang tiến vào kỷ nguyên mới với những khát vọng lớn lao, Báo chí Cách mạng Việt Nam luôn xứng đáng là lực lượng xung kích, đang và sẽ tiếp tục cống hiến, viết nên những trang sử mới tự hào, nỗ lực góp sức vì một đất nước Việt Nam phát triển, thịnh vượng, hùng cường.

1. Trên hành trình vĩ đại tìm đường cứu nước, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã sớm nhận ra sức mạnh và vai trò to lớn của báo chí trong đấu tranh cách mạng. Ban đầu, Người tập viết báo, trở thành nhà báo, rồi tham gia thành lập tờ “Le Paria” (Người cùng khổ) tại Pháp, trực tiếp làm chủ nhiệm kiêm chủ bút.

Khi trở về Trung Quốc chuẩn bị cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc cùng một số đồng chí thành lập tờ báo cách mạng đầu tiên của Việt Nam mang tên “Thanh Niên” - cơ quan tuyên truyền của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên - do Người làm chủ bút, kiêm viết báo. Số báo đầu tiên xuất bản ngày 21-6-1925, đánh dấu mốc son lịch sử “Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam” đến nay đã tròn 100 năm.

Dưới sự chỉ đạo, dìu dắt của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Chủ tịch Hồ Chí Minh - Báo Thanh Niên và lớp lớp thế hệ các nhà báo vô sản đầu tiên đã kiên cường vượt qua mọi khó khăn, thử thách, tích cực tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lê-nin vào Việt Nam, tạo bước khởi đầu rất quan trọng về mặt tư tưởng và tổ chức, chuẩn bị cho sự ra đời của Ðảng Cộng sản Việt Nam (ngày 3 tháng 2 năm 1930). Báo Thanh Niên là vũ khí đấu tranh sắc bén, là tiếng nói của Đảng, cầu nối tin cậy giữa Đảng với quần chúng nhân dân. Mỗi trang báo, mỗi bài viết thấm đẫm tinh thần yêu nước, ý chí, quyết tâm giành độc lập dân tộc, góp phần tập hợp lực lượng, sức mạnh quần chúng, đoàn kết đấu tranh dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, làm nên Cách mạng Tháng Tám vĩ đại, giành chính quyền về tay Nhân dân, lập nên Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam luôn gắn với sự nghiệp đấu tranh, bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước. Trong các cuộc kháng chiến vĩ đại, giành và giữ độc lập dân tộc, cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, báo chí đã góp phần hiệu triệu sức người, sức của, cổ vũ toàn dân tộc đứng lên đánh đuổi kẻ thù. Các thế hệ nhà báo, phóng viên không ngại gian khổ, hy sinh, trực tiếp có mặt ở tuyến đầu khói lửa, nếm mật nằm gai, phản ánh kịp thời khí thế chiến đấu, cổ vũ quân và dân ta đoàn kết đánh giặc. Nhiều nhà báo đã ngã xuống nơi chiến trường khốc liệt, máu của họ hòa vào trang sử vàng của báo chí cách mạng và dân tộc Việt Nam, trở thành biểu tượng sáng ngời của lòng dũng cảm, lý tưởng và niềm tin cách mạng.

Trong giai đoạn đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế, đặc biệt những năm gần đây, các cơ quan báo chí trong cả nước đã có những bước phát triển vượt bậc, toàn diện và ấn tượng. Từ số lượng, loại hình đến chất lượng nội dung, hình thức thể hiện, báo chí không ngừng đổi mới, đa dạng hóa, bắt nhịp với xu thế phát triển của thời đại.

Cùng với đó, đội ngũ những người làm báo tiếp tục thực hiện xuất sắc trách nhiệm, vai trò đưa đường lối cách mạng trong giai đoạn mới đến với các tầng lớp Nhân dân; phản ánh thực tiễn phong phú, sáng tạo của từng địa phương, từng ngành, phát hiện và đề xuất những giải pháp khắc phục khó khăn, mâu thuẫn nảy sinh trong đời sống kinh tế - xã hội, góp phần “giải tỏa” kịp thời những bức xúc trong xã hội; cổ vũ, động viên và nhân rộng những nhân tố tích cực, điển hình tiên tiến trong các phong trào thi đua yêu nước.

Báo chí vừa là vũ khí sắc bén trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đấu tranh, phản bác luận điệu xuyên tạc, sai trái của các thế lực thù địch; vừa là diễn đàn quan trọng phản ánh tâm tư, nguyện vọng, tiếng nói của Nhân dân đến với Đảng, Nhà nước, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần xây dựng môi trường truyền thông lành mạnh, tạo đồng thuận xã hội, củng cố niềm tin của Nhân dân với Đảng, Nhà nước.

Hòa trong dòng chảy chung ấy, báo chí Thủ đô Hà Nội đã có từ rất sớm và ngày càng phát triển lớn mạnh. Ngày 14-10-1954, bốn ngày sau khi Thủ đô được giải phóng, một trạm truyền thanh cố định được lắp đặt tại Nhà Thông tin - Triển lãm Thủy Tạ đã đặt nền móng cho sự ra đời của Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội sau này. Ngày 24-10-1957, tờ Thủ đô Hà Nội (tiền thân của báo Hànộimới) phát hành số đầu tiên. Báo Hànộimới, tờ báo chủ lực, cơ quan của Thành ủy Hà Nội, tiếng nói của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thủ đô cũng chính là tờ báo vinh dự được Bác Hồ hai lần đặt tên. Ngày 1-1-1999, Báo Kinh tế & Đô thị, cơ quan ngôn luận của UBND thành phố Hà Nội, chính thức phát hành, trở thành kênh truyền thông uy tín, phản ánh sát thực đời sống đô thị và kinh tế Thủ đô...

Báo chí Hà Nội là lực lượng tiên phong, xung kích trên mặt trận tư tưởng, văn hóa của Thủ đô với bề dày truyền thống văn hiến, anh hùng. Cùng với Báo Hànộimới, Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội, Báo Kinh tế & Đô thị, các cơ quan báo chí như: Lao động Thủ đô, Tuổi trẻ Thủ đô, Phụ nữ Thủ đô, An ninh Thủ đô, các ấn phẩm, kênh thông tin chuyên biệt như Tạp chí Người Hà Nội đã nỗ lực không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động. Báo chí Hà Nội với đặc điểm nổi bật là tính chính trị, sự nghiêm túc, chuẩn mực, luôn là kênh thông tin chính xác, tin cậy; là “vũ khí sắc bén” bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ; lan tỏa những giá trị nhân văn sâu sắc; cổ vũ, động viên, khơi dậy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và Nhân dân; góp phần quan trọng vào những thành tựu to lớn của Thủ đô và đất nước cả trong đấu tranh giành độc lập, tự do, thống nhất và công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế.

2. Đối với Đảng bộ, chính quyền thành phố Hà Nội, báo chí không chỉ là phương tiện phục vụ công tác chính trị, mà còn là người đồng hành tin cậy. Cùng với các cơ quan báo chí Hà Nội, các cơ quan báo chí Trung ương và cả nước luôn theo sát tình hình phát triển của Thủ đô, kịp thời lan tỏa thông tin về kết quả, những khó khăn, vướng mắc và cả những góp ý thẳng thắn, chân thành. Cấp ủy, chính quyền thành phố luôn coi báo chí là kênh thông tin quan trọng hàng đầu để phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành. Nhờ đó, Hà Nội đã kịp thời, chủ động phát huy điểm mạnh, khắc phục hạn chế; đạt được nhiều thành tựu to lớn, ngày càng xứng đáng với vị trí, vai trò là trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trái tim của cả nước, trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, khoa học và công nghệ, giáo dục và hội nhập quốc tế.

Từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025 đến nay, báo chí đã song hành cùng Thủ đô vượt qua mọi khó khăn, thử thách như đại dịch Covid-19 hay đợt mưa lũ kỷ lục do Cơn bão số 3 - Yagi gây ra, đạt được kết quả ấn tượng.

Hà Nội luôn giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, thực sự là điểm đến an ninh, an toàn hàng đầu thế giới. Kinh tế Thủ đô duy trì tăng trưởng ấn tượng. Năm 2024, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) tăng 6,52%; thu ngân sách nhà nước lần đầu tiên đạt 513 nghìn tỷ đồng, cao nhất cả nước, tăng gần 28,3% so với năm 2023. Quý I-2025, vượt qua những tác động tiêu cực của kinh tế toàn cầu, GRDP Hà Nội vẫn tăng 7,35% so với cùng kỳ, mức tăng cao nhất trong 5 năm gần đây. Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn 5 tháng đầu năm đạt 362,1 nghìn tỷ đồng, đạt 71,6% dự toán, tăng 54,4% so với cùng kỳ năm 2024...

Báo chí Hà Nội đã cổ vũ và hòa nhịp cùng thành phố không chỉ hoàn thành nhiệm vụ thường xuyên, mà còn chủ động xây dựng các chủ trương, quyết sách lớn, tiêu biểu như: Luật Thủ đô 2024, Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065. “Bộ ba” có ý nghĩa chiến lược này chính là cẩm nang hiện thực hóa khát vọng phát triển Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”. Hà Nội còn là đơn vị gương mẫu, đi đầu triển khai thực hiện cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo các nghị quyết, kết luận của Trung ương. Vừa qua, trong thời gian ngắn, cả hệ thống chính trị từ thành phố đến cơ sở đã tích cực triển khai, thống nhất sắp xếp từ 526 xã, phường, thị trấn còn 126 xã, phường mới, đảm bảo các tiêu chí, tiêu chuẩn, hướng dẫn của Trung ương và phù hợp với đặc thù của Thủ đô.

Cùng với đó, thành phố thực hiện hàng loạt dự án hạ tầng có ý nghĩa chiến lược, tạo động lực mới cho phát triển, tiêu biểu như: Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô, đưa vào vận hành 2 tuyến đường sắt đô thị (Cát Linh - Hà Đông, Nhổn - Cầu Giấy)... Trong quá trình giải quyết công việc, mỗi khi phát sinh những vấn đề khó khăn, thành phố luôn nhận được sự sẻ chia, đồng hành của báo chí. Bằng ngòi bút chính trực và nhân văn, báo chí đã góp phần thúc đẩy tháo gỡ các “điểm nghẽn”, khơi dậy tinh thần đoàn kết, sự hy sinh của cá nhân, cộng đồng vì lợi ích chung.

Vừa qua, thành phố đã khởi công dự án đầu tư xây dựng cầu Tứ Liên mở ra không gian phát triển rộng lớn về phía Bắc. Hiện nay, thành phố đang khẩn trương chuẩn bị các điều kiện cần thiết để sớm khởi công đầu tư xây dựng 6 cầu lớn khác như: Cầu Hồng Hà, cầu Mễ Sở (Vành đai 4); cầu Thượng Cát, Ngọc Hồi (Vành đai 3,5); cầu Trần Hưng Đạo và cầu Vân Phúc... Hà Nội cũng đã quyết liệt xử lý những vấn đề bức xúc, đang phấn đấu cải tạo, đưa sông Tô Lịch trở lại trong xanh vào dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025).

3. Năm 2025 và những năm sắp tới, Thủ đô Hà Nội đứng trước nhiều khó khăn, thử thách, với hàng loạt nhiệm vụ chính trị quan trọng, có ý nghĩa lịch sử. Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, chuẩn bị Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XVIII và đặc biệt là phấn đấu tăng trưởng kinh tế từ 8% trở lên trong năm 2025, đòi hỏi sự đồng lòng, quyết tâm cao độ của toàn Đảng bộ, hệ thống chính trị và Nhân dân.

Để làm được điều này, từng tháng, từng quý, mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương phải rà soát, đánh giá cụ thể từng chỉ tiêu, nhiệm vụ, kịp thời điều chỉnh để có biện pháp phù hợp khắc phục hạn chế, yếu kém, phát huy điểm mạnh để tăng tốc phát triển. Song song với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, các cấp, các ngành phải quan tâm thực hiện tốt nhiệm vụ an sinh xã hội, nhất là chăm lo cho các gia đình chính sách, người có công, đối tượng bảo trợ xã hội... bảo đảm đúng phương châm không để ai bị bỏ lại phía sau; tiếp tục phát huy dân chủ, thực hiện đúng tinh thần “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng”.

Đặc biệt, các cấp, các ngành thành phố phải tiên phong, gương mẫu, đi đầu triển khai thực hiện hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị của Bộ Chính trị, đặc biệt là “Bộ tứ trụ cột” để Việt Nam cất cánh gồm: Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59-NQ/TW ngày 24-1-2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30-4-2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4-5-2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Hà Nội còn là nơi diễn ra Lễ mít tinh, diễu binh, diễu hành quy mô lớn tại Quảng trường Ba Đình kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025). Đây là sự kiện chính trị trọng đại, đòi hỏi các cấp, các ngành từ thành phố tới cơ sở phải quan tâm theo sát nhiệm vụ để cùng đóng góp tổ chức thành công, tạo khí thế, tiếp thêm động lực phát triển cho Thủ đô và đất nước.

Trước yêu cầu, nhiệm vụ rất nặng nề, cùng với quyết tâm của toàn Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thủ đô, Thành ủy mong muốn và tin tưởng luôn luôn có sự đồng hành, chia sẻ của các cơ quan báo chí, của đội ngũ những người làm báo Hà Nội và cả nước, để mỗi bài báo, mỗi dòng tin đều mang tinh thần xây dựng, truyền cảm hứng và lan tỏa những giá trị nhân văn sâu sắc, vun đắp niềm tin, sự đồng thuận vì sự phát triển phồn vinh, thịnh vượng và hạnh phúc của Thủ đô và đất nước...

Báo chí cần chủ động định hướng dư luận, tạo sự đồng thuận trong Nhân dân về các chủ trương, chính sách lớn của thành phố, đặc biệt là trong quá trình sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã - một vấn đề cấp thiết, cần sự thấu hiểu, đồng thuận cao của cán bộ và Nhân dân. Với các sự kiện chính trị quan trọng như đại hội đảng bộ các cấp, báo chí cần thông tin kịp thời, khách quan, minh bạch về công tác chuẩn bị, diễn biến và kết quả của đại hội, giúp cán bộ, đảng viên và Nhân dân nắm bắt đầy đủ thông tin, tăng cường niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng. Báo chí cần sớm mở các chuyên trang, chuyên mục, diễn đàn để người dân bày tỏ tâm tư, nguyện vọng, đóng góp vào thành công của đại hội. Đồng thời, trong bối cảnh Hà Nội đang nỗ lực đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao, báo chí cần cổ vũ, động viên các phong trào thi đua yêu nước, tuyên dương những tấm gương làm kinh tế giỏi, những mô hình kinh tế hiệu quả, những sáng kiến đột phá, tạo động lực và niềm tin để doanh nghiệp bứt phá và phát triển.

Tháng 5/2025 vừa qua, thành phố đã khai trương đi vào vận hành Trung tâm báo chí Thủ đô tại số 17 Điện Biên Phủ, quận Ba Đình. Hy vọng rằng, sáng kiến tạo lập một thiết chế báo chí hiện đại, đa chức năng này sẽ thực sự là sợi dây liên hệ mật thiết giữa cấp ủy, chính quyền các cấp thành phố với báo chí; đồng thời là địa chỉ tin cậy, yêu thích của người làm báo Hà Nội và cả nước.

* * *

Ngày nay, trong kỷ nguyên số và cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, báo chí cả nước cũng như báo chí Thủ đô đang đứng trước những thách thức và cả cơ hội rất lớn.

Phát biểu tại lễ trao giải Búa Liềm Vàng lần thứ IX - năm 2024, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Kỷ nguyên mới đang mở ra tương lai xán lạn của dân tộc. Kỷ nguyên mới cũng đặt ra yêu cầu nhiệm vụ mới, cao hơn đối với báo chí cách mạng, đòi hỏi báo chí cũng phải phát triển tương xứng, vươn mình cùng dân tộc, xứng tầm nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại. Công chúng mong muốn có ngày càng nhiều hơn nữa những cây bút, những tác phẩm báo chí thực sự xuất sắc, tầm vóc, chuyển tải được những bước chuyển mình to lớn của Đảng, của dân tộc, có giá trị cao về chính trị, tư tưởng”. Đây không chỉ là lời nhắc nhở, mà còn là nhiệm vụ chính trị đặt ra đòi hỏi các cơ quan báo chí và người làm báo cả nước, trước hết là báo chí và người làm báo Thủ đô phải quan tâm thực hiện.

Để xây dựng nền báo chí Thủ đô đáp ứng yêu cầu sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn mới, tôi đề nghị các cơ quan báo chí Hà Nội sẵn sàng tâm thế và nỗ lực cao nhất để sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo sự chỉ đạo của Trung ương và thành phố. Nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của cán bộ, người làm báo; chủ động làm tốt công tác tư tưởng, bảo đảm quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy diễn ra ổn định, thành công về mọi mặt. Quá trình thực hiện cần bám sát Luật Báo chí, các hướng dẫn của Trung ương, quy định của Nhà nước và xu hướng phát triển của báo chí; chủ động đề xuất, tham mưu về mô hình tổ chức báo chí Thủ đô phù hợp, đáp ứng yêu cầu “Tinh - gọn -mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả”; đề xuất mô hình mới về kinh tế báo chí để bảo đảm sự phát triển ổn định, lâu dài, nâng cao đời sống người làm báo.

Mỗi cơ quan báo chí cần không ngừng đổi mới, lấy con người làm trung tâm, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ và bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp, các kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ, nhất là phải đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ và chuyển đổi số; xây dựng các tòa soạn hội tụ, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) để nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng suất, đổi mới sáng tạo...

Đội ngũ người làm báo Thủ đô phải luôn vững vàng về tư tưởng chính trị, tâm huyết và trách nhiệm cao với nghề, đi đầu trong đổi mới sáng tạo; ngày càng chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại; làm chủ mặt trận tư tưởng, văn hóa; được bạn đọc Thủ đô và cả nước yêu mến, tin cậy. Thành ủy Hà Nội sẽ luôn đồng hành, hỗ trợ, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho báo chí đổi mới và phát triển.

Kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam là dịp để chúng ta thêm trân trọng những giá trị truyền thống, đồng thời nhận diện rõ những thách thức và định hướng phát triển trong tương lai. Với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và nỗ lực không ngừng của đội ngũ những người làm báo, chúng ta tin rằng, báo chí cách mạng Việt Nam nói chung và báo chí Thủ đô sẽ tiếp tục là ngọn cờ xung kích, tiên phong trên mặt trận tư tưởng văn hóa, góp phần xứng đáng vào thành công của cuộc cách mạng mới, đưa Thủ đô và đất nước phát triển phồn vinh, thịnh vượng, hùng cường trong kỷ nguyên mới./.