Khu vực trung tâm Đồng Văn xưa thuộc tổng Đông Quan, châu Nguyên Bình, phủ Tường Yên, tỉnh Tuyên Quang. Đây là nơi quy tụ của các dân tộc Tà y, Mông, Hoa, Kinh, Lô Lô... Năm 1887, người Pháp cai trị Hà Giang và lập ra bốn khu vực tại Đồng Văn. Thời điểm đó cũng là lúc phố cổ Đồng Văn ra đời, mang phong cách kiến trúc cổ Việt Nam - Trung Quốc rất độc đáo.
Với những nét kiến trúc cổ xưa, còn được giữ nguyên vẹn, Phố cổ Đồng Văn là niửm tự hà o của người dân nơi đây. Tới Đồng Văn - nơi địa đầu tổ quốc, dễ cho ta cái cảm giác heo hút miửn biên ải. Với những dãy núi đá tai mèo, phía trước là núi đá, hai bên là núi đá và đằng sau cũng là núi đá! Đá cao ngút trời.
Thị trấn Đồng Văn, là một quần thể kiến trúc phố và chợ cổ đã hơn trăm năm tuổi nằm ở trung tâm thị trấn, lọt thửm giữa bốn bử vách núi sừng sững như tấm bình phong khổng lồ che mưa chắn bão. Phố cổ Đồng Văn cổ kính, thâm trầm, có hình vòng cung kéo dà i hà ng cây số tít tắp vử phía chân núi.
Giữa cái không gian núi đá khắc nghiệt là thế, nhưng con người đã kiến tạo ra một quần thế phố cổ với những nét kiến trúc đặc sắc. Nó giống như một nét chấm phá của người hoạ sĩ tà i hoa trên bức tranh muôn trùng vử đá.
Cư dân phố cổ sống bằng nghử là m nương rẫy và buôn bán vặt. Hiện nay, phố cổ còn khoảng 40 ngôi nhà trên dưới 100 năm tuổi. Trong đó cổ nhất là hai ngôi nhà của dòng họ Lương, có niên đại tới 300 năm.
Gọi là phố nhưng đến nơi đây, bạn sẽ tìm được sự yên tĩnh, trong là nh hiếm thấy. Và o các đêm 13,14 và 15 âm lịch hà ng tháng - huyện Đồng Văn đửu tổ chức đêm hội phố cổ - Đêm phố cổ Đồng Văn cũng rực rỡ, huyửn ảo với những chiếc đèn lồng.
