Phố Bùi Thị Xuân, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.

08/06/2017 15:43

Phố Bùi Thị Xuân dài 830m, rộng 8m. Từ phố Nguyễn Du (số nhà 43) đến phố Thái Phiên (số nhà 6D) cắt ngang các phố Trần Nhân Tông, Tuệ Tĩnh, Tô Hiến Thành, Đoàn Trần Nghiệp.

Đây nguyên là đất các làng Thuần Mỹ, Đông Hạ và Phúc Lâm Tiểu, đều thuộc tổng Tả Nghiêm (sau đổi thành tổng Kim Liên), huyện Thọ Xương cũ. Tới giữa thế kỷ XIX, thôn Thuần Mỹ hợp với thôn Hồi Thuần thành thôn Hồi Mỹ. Thôn Đông Hạ đổi ra là Đông Tân. Đình Hồi Mỹ nay là số nhà 9 Bùi Thị Xuân. Đình Đông Tân nay là số nàh 87 Triệu Việt Vương.

Thời Pháp thuộc là đường số 80 (Voie N080) năm 1919 đặt tên là phố Đuy-vi-nhô (Rue Duvigneau). Năm 1945 đổi thành phố Minh Khai, năm 1949 đổi thành phố Huyền Trân Công Chúa. Từ tháng 6/1964 đổi tên phố Bùi Thị Xuân cho đoạn từ Nguyễn Du đến phố Đoàn Trần Nghiệp dài 730m, đến tháng 6/2005 điều chỉnh kéo dài thêm 100m nữa cho đoạn từ phố Bùi Thị Xuân (số nhà 181) cắt qua phố Đoàn Trần Nghiệp đến phố Thái Phiên (số nhà 6D).

Nay thuộc phường Bùi Thị Xuân, quận Hai Bà Trưng.

Bùi Thị Xuân (?-1802) nữ tướng thời Tây Sơn. Bà quê ở thôn Phú Xuân, nay là xã Bình Phú, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định. Bà cùng chồng là Trần Quang Diệu coi việc quân. Năm 1801, Nguyễn Ánh đánh úp Phú Xuân (kinh đô đời Tây Sơn, nay là thành phố Huế). Vua Quang Toản chạy ra Bắc. Tới mùa xuân năm sau, ông tổ chức phản công. Bùi Thị Xuân cũng đem theo năm nghìn quân chặn giặc. Trong trận tấn công lũy Trấn Ninh (ở địa phận tỉnh Quảng Bình), quận Tây Sơn bị tổn thất nặng, Quang Toản rút quân nhưng Bùi Thị Xuân vẫn quyết đánh. Chỉ đến khi được tin thủy quân Tây Sơn đã bị phá, bà mới chịu rút lui.

Trong thời gian này, Trần Quang Diệu đang trấn giữ phủ Quy Nhơn bị cô lập, phải theo đường núi phía Tây mà chạy ra Bắc. Ngày 7/6 Âm lịch (1802), ông tới Nghệ An thì sa vào tay quân Nguyễn Ánh. Ông bị giải vào Phú Xuân, bị xử tử cùng ngày với vua Quang Toản (ngày 7/11). Bùi Thị Xuân cũng bị giặc bắt.

Một giáo sĩ phương Tây là Bi-xa-se (Bissachère) đã chứng kiến những giờ phút cuối đời của Bùi Thị Xuân đã mô tả: “Con gái bà, độ 15 tuổi, bị vứt cho voi giày… đến lượt bà cũng bị xử theo nhục hình này. Nhưng trong tư thế hiên ngang bà tiến thẳng trước voi khiến con vật này phải đứng sững như sợ oai vũ của bà”. Ngoài ra một người khác được chứng kiến là giáo sĩ E-i-ô ghi lại rằng “Vị nữ tướng đó đã chết với một thái độ can đảm quá phi thường”.

(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Khúc ca tình mẫu tử khi đối thoại với thời gian
    Bài thơ “Mẹ” của Đỗ Trung Lai thuộc đề tài quen thuộc nhưng luôn mang sức gợi lớn: đề tài người mẹ. Bài thơ được chọn vào sách giáo khoa Ngữ văn 7 (tập 1, bộ Cánh diều). Xuyên suốt bài thơ là bóng dáng vất vả, tảo tần của người mẹ gắn liền với tình cảm thiêng liêng, sâu đậm mà người con dành cho mẹ. Bằng nét bút tinh tế và nghệ thuật biểu đạt đầy sáng tạo, bài thơ tựa như một khúc ru trầm, nhẹ nhàng mà da diết, chạm đến từng góc khuất trong tâm hồn người đọc.
  • Hà Nội thông qua Nghị quyết quản lý công trình kiến trúc có giá trị và công trình, hạng mục công trình hạ tầng văn hóa, thể thao
    Tại Kỳ họp 19 (kỳ họp chuyên đề) ngày 19/11 của HĐND Thành phố Hà Nội, UBND Thành phố đã trình Dự thảo quy định việc nhượng quyền khai thác, quản lý công trình kiến trúc có giá trị và công trình, hạng mục công trình hạ tầng văn hóa, thể thao thuộc phạm vi quản lý của thành phố (thực hiện điểm a, b khoản 4 Điều 41 Luật Thủ đô). HĐND Thành phố đã xem xét và thông qua Nghị quyết về nội dung này.
  • Cô giáo Lan và những bài học không chỉ đến từ kiến thức
    Trong cuộc sống của mỗi chúng ta, có những khoảnh khắc và những con người đặc biệt mà ta không thể nào quên. Đối với tôi, một trong những người để lại ấn tượng sâu sắc nhất là cô Lan - giáo viên trường Tiểu học Liên Bảo (Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc).
  • Hà Nội phê duyệt đề án vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng năng lượng xanh
    UBND TP Hà Nội vừa có Quyết định số 6004/QD-UBND về việc, phê duyệt “Đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn Thành phố”.
  • Trường THCS Xuân La: Viết tiếp trang sử vàng truyền thống
    Hòa chung không khí hân hoan của cả nước chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam, ngày 20/11, Trường THCS Xuân La (Tây Hồ, Hà Nội) long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 42 năm ngày Nhà giáo Việt Nam và tuyên dương tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác giảng dạy năm học 2024.
Đừng bỏ lỡ
Phố Bùi Thị Xuân, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO