Nhiửu quan ngại mục tiêu XK 4 tháng cuối năm

Xuất khẩu 8 tháng đầu năm giảm mạnh

 Tại cuộc họp bà n vử biện pháp đẩy mạnh XK 4 tháng cuối năm với đại diện các Bộ, ngà nh, Ngân hà ng Nhà  nước và  doanh nghiệp ngà y 27/8 tại Hà  Nội, Báo cáo vử tình hình xuất khẩu 8 tháng đầu năm 2009 của Bộ Công thương cho thấy tổng kim ngạch xuất khẩu (XK) chỉ đạt gần 37,3 tỷ USD, giảm 14,2% so với cùng kử³ năm 2008, trong đó hầu hết các mặt hà ng xuất khẩu chủ lực đửu giảm mạnh.  

Trên thực tế, từ tháng 6/2009, tình hình XK có những dấu hiệu lạc quan vử triển vọng tăng giá, tăng lượng hà ng XK và  nhiửu cơ hội mở rộng thị trường. Theo Bộ Công Thương, giá nhiửu mặt hà ng đã tăng mạnh so với đầu năm, như dầu thô tăng 40 - 50%, gạo tăng 20%, cà  phê 20%, hạt tiêu 10 - 15%... dự báo giá dầu thô đến cuối năm sẽ còn tăng và  sẽ kéo theo nhiửu mặt hà ng khác tăng giá, nhưng nhìn chung giá cả hà ng hoá xuất khẩu 8 tháng đầu năm nay vẫn còn ở mức thấp so với cùng kử³ năm 2008.

Giảm mạnh nhất là  nhóm nhiên liệu, khoáng sản, kim ngạch XK 8 tháng chỉ đạt 5,57 tỷ USD, giảm 42,3% so với cùng kử³ năm 2008 (mặt hà ng nà y chiếm gần 15% tỷ trọng kim ngạch XK). Аáng chú ý là  lượng dầu thô XK tăng 8% vử lượng nhưng lại giảm tới 53% vử giá nên tính chung XK dầu thô giảm 48%.

Tiếp đến là  nhóm hà ng nông sản, thủy sản, kim ngạch XK ước đạt 8,25 tỷ USD, giảm 9,4% so với cùng kử³ năm 2008 (chiếm 22% tỷ trọng kim ngạch XK). Trong nhóm nà y, lượng XK của các mặt hà ng chủ lực như gạo, nhân điửu, cà  phê, hạt tiêu.. đửu tăng mạnh (gạo tăng 43%, hạt tiêu tăng gần 47%) nhưng do giá sụt giảm nên kim ngạch không bằng cùng kử³ năm trước.

8 tháng đầu năm nhiửu ngà nh hà ng, kim ngạch xuất khẩu giảm mạnh (Ảnh minh hoạ)

Bên cạnh đó, nhiửu sản phẩm công nghiệp có tốc độ tăng trưởng vẫn ở mức thấp so với cùng kử³ năm 2008, chủ yếu là  sản phẩm của các ngà nh dệt may, da già y, đồ gỗ, sản phẩm chất dẻo, điện từ và  linh kiện... Nhóm hà ng công nghiệp chế biến trong 8 tháng đầu năm 2009 đạt 23,4 tỷ USD, giảm 4,3% so với cùng kử³ năm 2008.

Theo Bộ Công thương, nguyên nhân chính khiến XK giảm mạnh chủ yếu do một số thị trường lớn bị thu hẹp. Thị trường nhập khẩu lớn nhất là  Hoa Kử³ giảm 5,8%; thị trường EU chỉ đạt kim ngạch 5,4 tỷ USD, trong đó: Anh giảm trên 20%, Pháp: 22,6%, Аức: 10,4%...

Châu à - thị trường XK lớn nhất của Việt Nam - cũng giảm tới 34,8%. XK và o thị trường châu à giảm mạnh do nhiửu hà ng hóa của các nước đẩy mạnh kích cầu tiêu dùng nội địa khiến hà ng hóa của Việt Nam gặp khó khăn trong việc thâm nhập thị trường. Bên cạnh đó, dầu thô, than đá, cao su... của Việt Nam xuất sang thị trường châu à chiếm tỷ trọng lớn nhưng vì giá giảm mạnh nên kim ngạch XK sang thị trường nà y cũng giảm theo.

Thứ trưởng Nguyễn Thà nh Biên đã chia sẻ: Аối với những mặt hà ng chịu tác động từ suy giảm kinh tế dẫn đến giảm giá thì sự tác động của Việt Nam có phần hạn chế. Tuy nhiên, với những mặt hà ng chủ lực mà  Việt Nam có khả năng chi phối thị trường thì cần có những chính sách điửu tiết linh hoạt và  hiệu quả hơn. Ví dụ đối với các mặt hà ng: hạt tiêu, cà  phê, điửu, gạo... thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ phối hợp với Bộ Nông nghiệp và  Phát triển nông thôn, Bộ Tà i chính, Ngân hà ng Nhà  nước cùng tháo gỡ khó khăn.

Nhiệm vụ bất khả thi ?

Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Thà nh Biên cho biết, để đạt được kim ngạch xuất khẩu bằng năm 2008 thì 4 tháng cuối năm 2009, bình quân mỗi tháng phải đạt 5,7 - 5,8 tỷ USD. Trong đó, nhóm hà ng nông sản, thuỷ sản trong 4 tháng cuối năm, kim ngạch xuất khẩu dự kiến đạt 4,16 tủ USD. Nhóm nguyên liệu và  khoáng sản dự kiến đạt 3,13 tỷ USD trong 4 tháng cuối năm; và  nhóm hà ng công nghiệp chế biến sự kiến đạt 15,5 tỷ USD.

Аể đạt được kim ngạch XK bằng năm 2008 thì 4 tháng cuối năm 2009, bình quân mỗi tháng phải đạt 5,7-5,8 tỷ USD (Ảnh minh hoạ)

Tuy nhiên, Thứ trưởng Biên trước đó cũng bà y tử quan ngại: Những tháng gần đây, mức suy giảm kim ngạch xuất khẩu gia tăng. 7 tháng, mức suy giảm là  12,8% nhưng 8 tháng, tỷ lệ nà y đã tăng lên 14,2%.

Một điửu đáng chú ý là  những mặt hà ng suy giảm kim ngạch nhiửu nhất là  những mặt hà ng Việt Nam đứng thứ nhất, thứ nhì vử sản lượng xuất khẩu trên thế giới. Lẽ ra, với vị trí nà y, Việt Nam phải nắm vị trí chi phối giá cả thế giới nhưng thực tế thì ngược lại. Аây là  vấn đử hết sức khó khăn, đòi hửi cần rà  soát lại khả năng XK của từng nhóm hà ng, từng mặt hà ng cụ thể để tìm ra lợi thế tăng trưởng XK.

Аiển hình, từ tháng 5 đến nay, giá cà  phê liên tục giảm. à”ng Lương Văn Tự, Chủ tịch Hiệp hội Cà  phê, Cao cao cho biết: Giá cà  phê Việt Nam đang thấp nhất trong vòng 3 năm qua. Các tổ chức đầu cơ thì hoạt động ngà y cà ng mạnh, họ ép giá các doanh nghiệp Việt Nam. Chính vì vậy, mặt hà ng  xuất khẩu chủ lực nà y của Việt Nam hiện đứng thứ 2 vử sản lượng nhưng đứng thứ tư vử giá trị.

à”ng Lê Văn Аạo, Phó Chủ tịch Hiệp hội dệt may Việt Nam (Vinatas) cũng cho hay để xuất khẩu dệt may đạt mục tiêu 9,5 tỷ USD trong năm 2009 thì 4 tháng cuối năm phải phấn đấu XK 3,6 tỷ USD nữa. Аiửu nà y là  rất khó thực hiện bởi xuất khẩu của dệt may trong 8 tháng đầu năm chưa đạt yêu cầu.

Vì vậy, trong 4 tháng cuối năm mặc dù nhiửu DN lớn có nhiửu đơn hà ng ổn định theo quy luật, kim ngạch XK dệt may thường giảm dần trong những tháng cuối năm - tháng giao hà ng mùa hè, hà ng hóa có giá trị thấp hơn đơn hà ng mùa đông. Vì thế, nếu có cố gắng hết mình thì kim ngạch dệt may cũng chỉ đạt 9,1- 9,2 tỷ USD trong năm nay.

à”ng Huử³nh Minh Huệ, Tổng Thư ký Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết: Trong 8 tháng, xuất khẩu gạo đạt hơn 4,5 triệu tấn, tăng 46 % cùng kử³ so năm 2008, kim ngạch đạt khoảng 1,9 tỷ USD. Tuy nhiên, xuất khẩu thì nhiửu nhưng hiệu quả thấp. Theo ông Huệ, đồng bằng Sông Cử­u Long đang bắt đầu thu hoạch vụ hè thu, được đánh giá là  được mùa. Gạo vụ hè thu thường có chất lượng không cao trong khi thị trường gạo những tháng cuối năm vẫn hạn chế.

Thời điểm nà y, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo rất lo ngại vử giá cả. Hiện giá lúa bình quân vụ hè thu là  3.800 đồng/kg, giảm 200 - 300 đồng/kg so với trước đó. Giá gạo Việt Nam đang ở mức thấp nhất thế giới. Theo tính toán, giá gạo Việt Nam hiện thấp hơn trên 100 USD/tấn so với gạo Thái Lan thay vì mức chênh lệch rất nhử trước đó.

Giá gạo Việt Nam đang ở mức thấp nhất trên thế giới (Ảnh minh hoạ)

Trong khi mục tiêu XK năm 2009 là  6 triệu tấn gạo, thậm chí có thể hơn, nhưng nếu các DN không giữ giá XK, để giá xuống thấp nữa e rằng khó thực hiện mục tiêu vử giá trị. Vì thế, theo ông Huệ, mục tiêu chính là  giữ giá XK chứ không phải chạy theo số lượng XK.

Mặc dù cũng có nhiửu người dự đoán, từ nay đến cuối năm, giá cả các mặt hà ng nà y có thể tăng, nhưng không thể đột biến, vì những khu vực có thể phục hồi là  khu vực có quy mô kinh tế không lớn như Hà n Quốc, Singgapore, Trong khi đó, nửn kinh tế lớn nhất thế giới là  Mử¹ phải đến cuối năm nay hy vọng mới bắt đầu đi lên... Vì vậy, muốn giá trị xuất khẩu đạt được như yêu cầu giống như một nhiệm vụ bất khả thi.