Tại một số địa phương ở ngoại thà nh Hà Nội như huyện Đan Phượng, Sơn Tây, lãi suất đơn cao nhất cho các khoản vay ngắn hạn đã lên tới 10.000 đồng một triệu mỗi ngà y, tương đương với 30% một tháng và 360% một năm. Nhưng phổ biến hơn cả vẫn là mức 5.000-6.000 đồng một triệu một ngà y, tương đương với khoảng trên dưới 200% một năm (khoảng gần 20% một tháng), gần gấp đôi so với hồi giữa năm.
Cuối năm ngoái, lãi suất chỉ 0,15% một ngà y, tương ứng 4,5% một tháng, 54% một năm. Nhưng vì có nhiửu người vay mà không trả, nên các chủ cho vay đửu tăng lãi suất lên cao. Ngoà i Hạ Mỗ, các xã khác thuộc huyện Đan Phượng như Thượng Mỗ, Đan Phượng, Hồng Hà ... cũng có nhiửu đối tượng cho vay nặng lãi. Cá biệt, tại xã Yên Thường, huyện Gia Lâm, những ngà y gần đây có hiện tượng cho vay với lãi suất 30-40% một tháng (360-480% một năm) mà thủ tục khá đơn giản: Chỉ cần chứng minh nhân dân và có địa chỉ nhà , đất.
Khó tiếp cận vốn ngân hà ng là một trong những nguyên nhân khiến người dân tìm đến tín dụng đen. Ảnh minh họa: Hoà ng Hà . |
Anh Quang ở xã Hạ Mỗ (Đan Phượng, Hà Nội) là đầu mối cho vay kể, cuối năm, nhu cầu trả nợ cùng với các hoạt động vay mượn, tệ nạn cử bạc tăng cao khiến cho lãi suất nhanh chóng đội lên.
Ngoà i ra, các ngân hà ng ở đây đang hạn chế cho vay trong khi nhu cầu vử tiửn của người dân vẫn ngà y cà ng lớn cũng là nhân tố đẩy lãi suất lên cao. Trong khi đó, giá đất ở ngoại thà nh đang lên, nhưng người vay nóng để mua đất cũng không quá băn khoăn vử khả năng trả nợ. "Nếu không có tiửn mặt, họ sẵn sà ng bán đất để trả lãi, hoặc để cho 'trùm' đến siết nợ bằng đất cát, nhà cửa nên hiện tượng vay mượn diễn ra trà n lan", anh Quang cho biết.
Việc các "trùm" cho vay huy động lẫn nhau cũng khiến cho độ vênh lãi suất ngà y cà ng lớn. Có những món tiửn lúc đầu lãi chỉ khoảng 3.000 đồng một triệu một ngà y, nhưng qua tay 2-3 người khác, mức lãi bị đội lên 5.000-7.000 đồng, thậm chí cả 10.000 đồng. Thêm và o đó, một số trường hợp vay xong không có khả năng chi trả, nên người có tiửn cũng đẩy lãi suất lên cao để lọc ra những khách hà ng thật sự cần tiửn.
Đối tượng của tín dụng đen ở vùng ngoại ô, nông thôn thường chia là m 2 nhóm, hoặc những người cần tiửn ngay để đầu tư, là m ăn nhưng không có nguồn vay, hoặc những con nợ, con bạc muốn vay để trả nợ, đánh bạc. Với nhóm khách hà ng thứ nhất, nguyên nhân khiến họ tìm đến vay tín dụng đen với lãi suất "cắt cổ" là do không tiếp cận được các nguồn vốn khác, trong đó có ngân hà ng.
Với nhóm đối tượng thứ hai, họ có thể đi vay với lãi suất cao để chi trả các khoản nợ nần, cử bạc... phát sinh trước đó, hoặc dùng tiửn để đánh bạc. Nếu cho nhóm nà y vay, người có tiửn sẽ gặp rủi ro cao, nên thường các "trùm" áp dụng lãi suất thấp nhất cũng đã 5.000 đồng một triệu một ngà y (15% một tháng, 180% một năm), cao có khi gấp đôi: 30% một tháng, 360% một năm để kìm chân khách.
Lãnh đạo một ngân hà ng thương mại tại Hà Nội bà y tử, khách hà ng ưu tiên của đơn vị nà y trước đây thường là những người kinh doanh bất động sản. Nếu cho vay cá nhân cũng phải là người có thu nhập, tà i sản cầm cố đủ để chi trả các khoản vay đúng hạn và đủ kiên nhẫn chử thủ tục của ngân hà ng vì hoạt động thẩm định tà i sản mất thời gian. Ngoà i ra, yếu tố quan trọng nhất là người đi vay phải chứng minh được mục đích sử dụng nguồn vốn. "Ngân hà ng cũng là m kinh doanh, nên phải nhìn thấy khách hà ng tiửm năng của mình chứ không cho vay trà n lan được, ông nói.
Phó giám đốc Ngân hà ng Nhà nước chi nhánh Hà Nội, ông Trần Quốc Hùng cho biết, hoạt động vay nợ diễn ra giữa các cá nhân với nhau, không qua tổ chức nà o nên rất khó để xử lý, trừ phi những đối tượng nà y có đơn trình báo đến cơ quan chức năng.
Mặt khác, những vấn đử giữa người đi vay và cho vay thuộc tranh chấp dân sự, nên cũng khó để cơ quan thanh tra ngân hà ng có thể có chế tà i can thiệp vì nó diễn ra hà ng ngà y trên thị trường. Còn nếu xét đây là quan hệ pháp luật, thì cơ quan quản lý không phải là thanh tra ngân hà ng. à”ng Hùng cũng đưa ra lời khuyên với những người đi vay, nên tìm đến ngân hà ng vì tại đây, hoạt động tín dụng đảm bảo vử pháp lý.
Vử việc người dân khó tiếp cận vốn vay, ông Hùng cho biết, trong bối cảnh nà y, các ngân hà ng cũng có thể kén khách hà ng hơn, song không vì thế mà mọi cửa đối với người dân đửu bị "bịt". "Nếu chứng minh được mục đích sử dụng và minh bạch hồ sơ, người dân vẫn có thể tiếp cận được vốn ngân hà ng", ông Hùng nói.