Có hai cách đến Ladakh là hà ng không và đường bộ. Khoảng cách từ thủ đô Delhi đến Ladakh không xa, chỉ khoảng 700km, nhưng do địa hình hiểm trở, đường sá khó khăn nên vé máy bay rất đắt (gần 10.000 rupee, tức là hơn 200 USD). Nếu đi đường bộ thì tốn nhiửu thời gian và khá mệt mửi nhưng bù lại, đỡ tốn kém hơn.
Đường đến Ladakh
Một ngôi chùa Tây Tạng ở Leh.
Sau khi đến Manali, tôi phải thuê nhà trọ để ngủ một lát, đến 2g sáng phải thức dậy ra bến xe. Giá vé khoảng 1.200 rupee. Ngay khi bắt đầu cuộc hà nh trình, tôi nghe những người cùng ngồi trên xe nói với nhau là đến tối mới tới Ladakh. Tôi cảm thấy ngạc nhiên vì thầm nghĩ có 700 cây số là m gì mà phải mất chừng đó thời gian! Nhưng cũng chỉ để bụng thôi, vì đâu biết hửi ai.
Chiếc xe tám chỗ ngồi bắt đầu chuyển bánh. Xe cứ chạy, mặc ổ gà , ổ voi giăng giăng khắp chốn khiến hà nh khách trong xe muốn ngủ cũng chẳng được. Khi trời đã hửng sáng, đột nhiên xe ngừng lại. Bác tà i biết chút tiếng Anh thông báo ai là người nước ngoà i phải xuống xe trình passport để qua trạm kiểm soát. Có đến năm trạm gác như vậy trên suốt chuyến hà nh trình và điệp khúc xuống xe, trình passport cứ thế lặp lại.
Trên đường đi vượt qua những dòng thác.
Đường đi từ Manali đến Ladakh hầu như là đường đất, xung quanh toà n đồi núi nhấp nhô, có lúc qua những rặng núi kử cận vực sâu, lúc lại bon bon trên thảo nguyên. Tốc độ xe chỉ được 30km/g. Xe chạy đến trưa thì được nửa chặng đường, nên tà i xế cho khách nghỉ trưa, ăn uống. Tận lúc trời sụp tối Ladakh mới hiện ra trước mắt, nhưng phải mất thêm hai giử nữa xe mới đến được Leh - trung tâm thà nh phố. Tám giử tối, xe tiến và o bến, kết thúc một hà nh trình dà i.
Lúc ấy tôi mới hiểu vì sao phải đi từ 2g sáng và mỗi ngà y chỉ có một chuyến xe mà thôi. Từ thà nh phố Manali đến trạm gác thứ nhất mất khoảng năm giử xe chạy, mà trạm gác ấy chỉ mở cửa từ đúng 7 giử sáng. Thứ hai, hà nh trình toà n tuyến dà i 19 giử, nên khởi hà nh lúc 2g sáng thì mới kịp tới trung tâm Ladakh lúc 8 hoặc 9g tối. Xe không thể chạy ban đêm qua những thảo nguyên vắng bóng người hay vượt qua những rặng núi nguy hiểm.
Điểm đến
Một góc Leh.
Leh là một thà nh phố nhử, cỡ thị xã Hội An. Dịch vụ cho các loại hình du lịch như văn phòng du lịch, Internet, ngân hà ng, khách sạn không phong phú cho lắm. Khí hậu nơi đây tương tự Đà Lạt. Điểm đặc biệt so với các thà nh phố khác là ở đây chùa chiửn rất nhiửu. Các ngôi chùa theo kiến trúc Tây Tạng được xây dựng dọc theo các triửn núi trong thà nh phố. Những ngọn núi ở đây hầu như không có chút mà u xanh nà o của sự sống, quẩn quanh chỉ một mà u xám xịt. Khách du lịch nước ngoà i nhất là các nước phương Tây, và o mùa hè thường đến Ladakh để tham quan và học thiửn.
Tháp chuông lớn và nhà cửa theo kiến trúc Tây Tạng.
Thà nh phố được xây dựng đặc trưng theo kiểu thà nh thị Tây Tạng. Những ngôi nhà hay khách sạn cũng có kiểu xây dựng giống các ngôi chùa. Tại các ngã tư hay ngã ba đường, người ta xây các tháp chuông để khách bộ hà nh hay tín đồ Phật giáo cầu nguyện. Không như tháp chuông ở các ngôi chùa Việt Nam, chuông của Phật giáo Tây Tạng được người dân kéo đi một vòng tròn. Trên đỉnh chuông có gắn một cái chuông nhử bằng nắm tay nên khi bị kéo đi vòng tròn, một cây sắt sẽ gõ và o cái chuông ấy, phát ra tiếng kêu teng teng. Cứ mỗi vòng chuông lại kêu một tiếng.
Ngoà i những tháp chuông to, còn có một dãy các chuông nhử ở nơi tập trung đông người như chợ búa hay ngã ba, ngã tư.
Một tháp chuông khác tại ngã tư đường.
Vùng đất nà y trước đây rất ít người ở. Sau đó, người dân Tây Tạng lánh nạn đã chọn nơi đây là m chốn nương thân vì địa thế hiểm trở và cách xa các thà nh phố trung tâm khác của Ấn Độ. Vì là một vùng cao nguyên và xa xôi nên hầu như hà ng hóa ở đây đửu là tự cung tự cấp. Thiếu nước sạch và điện. Đường truyửn Internet sử dụng vệ tinh, nên một phút tốn khoảng 10.000 đồng Việt Nam nhưng rất chậm, lúc có lúc không.
Leh cũng có một số ngân hà ng, máy rút tiửn tự động và dịch vụ bán vé máy bay. Khá nhiửu nhà hà ng và khách sạn lớn nhử tập trung ở trung tâm thà nh phố và giá phòng tương đối rẻ. Hà ng quán bán đồ lưu niệm rất nhiửu, nhưng du khách nước ngoà i vẫn bị chém đẹp. Một cái vòng đeo tay nếu mua và o (đem từ Delhi lên) chỉ khoảng 100 rupee, nhưng bán ra cho người nước ngoà i tới hơn 1.000 rupee. Thường khoảng từ tháng 5 đến tháng 10, khách du lịch bắt đầu đến Ladakh tham quan, vì thế trong khoảng thời gian nà y, vật giá cũng tăng theo chóng mặt.
Ở Leh cũng có những tour đi tham quan trong ngà y. Nếu muốn, du khách có thể thuê xe đạp để chạy loanh quanh thà nh phố, một ngà y tốn khoảng 500 rupee. Tôi đã thuê một chiếc xe đạp leo núi, khi đi thì rất khửe vì đổ dốc, nhưng khi vử thì bị... ngộp vì toà n phải dắt xe lên dốc. Mệt là thế, nhưng nếu muốn thuê xe gắn máy để đi cũng không dễ, vì ở đây chỉ toà n cho thuê xe Lambretta!
Rất đơn sơ và trơ trọi.
Dã ngoại cùng khách Tây
Nếu có chút máu phiêu lưu, thì có lẽ tốt hơn là nên nhập đoà n cùng các nhóm khách Tây theo hà nh trình của họ. Trên các cột điện hay ở các văn phòng dịch vụ du lịch thường có dán các tử giấy mời nhập đoà n, nghĩa là một nhóm khách Tây nà o đó thuê xe đi chơi nhưng thiếu người (không đủ người cho một xe) nên dán thông báo mời nhập hội để tiết kiệm.
Buổi sáng sớm ngà y thứ ba, tôi đã chuẩn bị cho một cuộc hà nh trình cùng với các bạn Tây như vậy. Trên xe đã có sáu người, gồm bốn người Mử¹, hai người Pháp và chất đủ bảy chiếc xe đạp leo núi cùng phụ tùng kèm theo phòng ngừa bị hư nổ lốp giữa đường và mũ bảo hiểm. Chúng tôi đi Nubra, cách Leh khoảng 130km. Đây là một vùng thung lũng, có ngôi chùa tên Disket Gompa rất nổi tiếng, gồm một chùa chính cùng nhiửu chùa nhử khác cách đó không xa.
Ngôi chùa được dựng trên sườn núi.
Xe chở chúng tôi tới ngôi chùa chính, sau khi thăm chùa xong, chúng tôi đạp xe để đi tới những nơi khác nhau. Vùng thung lũng, đồi núi nhấp nhô nà y rất thích hợp cho dã ngoại bằng xe đạp. Thỉnh thoảng cả đoà n dừng lại để uống nước hay ngắm cảnh, tán dóc. Mỗi khi đến ngôi chùa nà o đó, chúng tôi dừng lại chụp hình, tranh thủ nghỉ ngơi. Dù có bản đồ để chắc chắn tới được điểm nà o đó mà không bị lạc, dọc đường chúng tôi vẫn thường dừng lại hửi thăm người dân, bởi nếu không rất dễ bị lạc đường, mà đã lạc thì sẽ rất mệt và mất thời gian.
Nếu du khách nà o mệt không đi nổi nữa thì có thể ở lại một ngôi chùa nà o đó ngắm cảnh rồi sẽ có người tới đón vử, vì nhà tổ chức tour không bử rơi khách. Đến chiửu tối, theo như quy ước trước khi đi, chúng tôi lại tập trung tại ngôi chùa đầu tiên và được xe chở vử Leh. Ai cũng đã mửi mệt, mồ hôi đầm đìa nhưng ai cũng cảm nhận được một chuyến đi thật vui, lý thú.
