Giấc mộng đổi đời nhử và ng sa khoáng Bắc Tây Nguyên Bà i 1: Dòng sông và ng Đăk Mử¹

Bên dòng sông và ng Đăk Mử¹

Trong vai nhóm người đam mê cây cảnh, nhóm phóng viên chúng tôi từng bước tiếp cận những điểm khai thác và ng sa khoáng nối tiếp nhau mọc dọc suốt chiửu dà i sông Đăk Mử¹...

Ngay tại khúc sông ngang địa phận thôn Đăk Đoăk, nơi tập trung hà ng loạt máy xúc đủ nhãn hiệu, Kobe đà o, máy bơm nước mã lực lớn... thay phiên nhau gầm rú vang một góc trời. Nhóm đãi và ng gần 20 thanh thiếu niên đang tập trung đà o cát dưới dòng sông lên và ra sức sà ng, lọc...

Một số thanh niên đầu trọc, cởi trần, xăm trổ đầy mình chui và o các lán trại được dựng cẩu thả, xập xệ bằng bạt xanh vừa rách rưới vừa cũ mèm nằm vắt võng quanh bãi. Sự xuất hiện bất ngử của chúng tôi đã thu hút nhiửu ánh mắt tò mò, xoi mói của dân đãi và ng.

Nhóm thiếu niên đãi và ng sa khoáng thủ công ngay giữa lòng sông Đăk Mử¹, đoạn qua địa phận thôn Pêng Sal Pêng.

Tiếng máy bơm bỗng ngưng bặt. Một người đà n ông khoảng 35-36 tuổi, gương mặt bặm trợn tiến lại gần nhóm PV hửi như quát tháo: Bọn mà y đến đây là m gì? Biến đi, để chỗ cho chúng tao là m việc!.

Mặc dù đã cố gắng thanh minh cho mục đích đi tìm cây cảnh nhưng người đà n ông nói như ra lệnh: Ở đây không có cây cảnh, cây kiếc gì cả. Đi chỗ khác chơi!... đồng thời buông thêm lời gợi ý: Bọn mà y muốn tìm cây thì lên Ngọc Hồi mà tìm, lang thang nơi đây ăn đấm đấy!.

Nhận thấy không thể quanh co được nữa, chúng tôi quay ngược lên dọc bử sông theo hướng Tây Bắc sang địa phận thôn Pêng Sal Pêng, xã Đăk Pêk. Cuốc bộ chưa đầy 20 phút, trước mắt chúng tôi hiển hiện một bãi và ng mới rộng gần 50m2 quy tụ hà ng chục thiếu niên nhử tuổi đang cặm cụi xúc đãi bằng máng thủ công trên bãi đất ven sông đang bị đà o xới nham nhở.

Bất chấp câu hửi của người lạ, những cậu thanh niên đãi và ng vẫn miệt mà i với công việc của mình.

Nhóm thanh thiếu niên đãi và ng nà y vẫn nói chuyện với nhau, cũng chửi thử, quát tháo lẫn nhau nhưng tuyệt nhiên không trả lời bất kử³ câu hửi nà o của chúng tôi “ những người lạ.

Một cậu bé chừng 13 tuổi đưa tay quệt mồ hôi xua đi cơn mệt nhọc nhưng khi chúng tôi bắt chuyện, cậu chỉ lắc đầu lặng thinh.

Cách đó không xa, trên dãy lán trại dọc theo dòng Đăk Mử¹, một tốp thanh niên đang ngồi sát phạt bằng bộ bà i Tây nhưng mắt vẫn bám chặt nhất cử nhất động của những người lạ vừa đến...

Công nghiệp hoá đãi và ng, tiếng máy xé tan mà n đêm

Suốt thời gian qua, hà ng chục bãi và ng trái phép hoạt động rầm rộ và ngà y công khai dọc theo dòng sông Đăk Mử¹. Từ chủ bãi và ng cho đến những người đà o đãi và ng thuê cũng ngà y cà ng ngang nhiên hơn dù khu vực các bãi nối tiếp nhau nằm cách trung tâm xã Đăk Pét và UBND huyện Đăk Glei chỉ và i km.

Từ nhiửu năm qua, hà ng chục bãi khai thác và ng sa khoáng dọc theo dòng sông Đăk Mử¹ được các chủ bãi tăng cường máy móc đủ kiểu. Hơn chục máy đà o Kobe, máy bơm nước dùng dầu diesel mã lực lớn nằm rải rác tại các bãi cùng hệ thống xà lan sắt, máng đãi và ng chuyên dụng... ngổn ngang dọc bử sông.

Hệ luửµ từ hoạt động khai thác và ng trái phép đang từng bước bức tử dòng sông Đăk Mử¹. Nhiửu đoạn sông bị đất cát lấp đầy, phần nà o tác động xấu đến môi trường, đổi hướng dòng chảy kéo theo nhiửu diện tích cây trồng của người dân ven sông bị đà o xới xơ xác...

Nhằm chấn chỉnh tình trạng khai thác và ng trái phép, suốt thời gian qua, UBND huyện Đăk Glei, UBND xã Đăk Pét nhiửu lần tăng cường lực lượng Công an, dân quân tuần tra dọc dòng sông. Khi chính quyửn địa phương tăng cường tuần tra, hoạt động khai thác và ng trái phép dọc theo dòng sông Đăk Mử¹ trở vử khai thác thủ công và o ban ngà y và máy móc hoạt động hết công suất rầm rộ xé tan mà n đêm tại các thôn Đăk Đoăk, Pêng Sal Pêng, xã Đăk Pêk, huyện Đăk Glei...

Hơn chục máy đà o Kobe, máy bơm nước dùng dầu diesel mã lực lớn nằm rải rác tại các bãi cùng hệ thống xà lan sắt, máng đãi và ng chuyên dụng... ngổn ngang dọc bử sông.

Để được tận mắt chứng kiến không khí khai thác và ng trái phép dọc sông Đăk Mử¹ dưới sự giúp đỡ của dân quân tự vệ xã Đăk Pét, gần 9 giử đêm đêm, chúng tôi lần từng bước đến các bãi và ng quanh thôn Pêng Sal Pêng.

Từ ngay trung tâm xã, tiếng máy đà o, máy hút cát gầm rú vang lên từ phía dòng sông... Mặc dù đi bộ men theo con đường đất nhử dẫn xuống lòng sông nhưng chỉ đi được và i bước nhưng hình như có người phát hiện nên không còn nghe tiếng máy nổ nữa.

Văng váº³ng trong đêm tối chỉ còn tiếng nước chảy và tiếng người xì xầm, bà n tán. Lẫn trong không khí khô khốc, hầm hập bụi bặm, mùi dầu diesel khét lẹt như tra tấn... (còn tiếp)

Mộng Thường “ Nguyễn Thảo “ Văn Long