Đình làng Tư Can

Phạm Bá Dực| 13/07/2018 06:28

Tư Can xưa thuộc huyện Phù Lưu thời Trần - Hồ (thế kỷ XIII). Đến năm 1402 - 1428 đổi thành huyện Phù Vân thuộc phủ Thường Tín, trấn Nam Sơn. Niên hiệu Quang Thiệu (1516 - 1522) đổi thành Phú Nguyên. Do kiêng tên húy vua Mạc Phúc Nguyên nên đổi thành Phú Xuyên từ giữa thế kỷ XVI cho đến nay. Nay Tư Can thuộc xã Châu Can, huyện Phú Xuyên, TP. Hà Nội. Đình thờ Hùng Trấn Dực Bảo Trung Hưng Đông Bảng tôn thần làm Thành hoàng làng. Đình đã được xếp hạng Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia ngày 17/7/2008.

Đông Bảng họ Trương là con của Lạc Hầu tướng Trương Công Khoa. Ông kết duyên với bà Phạm Thị Hòa, đã 30 tuổi mà chưa có con trai nối dõi. Hai ông bà vốn hay làm điều nhân đức, làm phúc cứu giúp những cảnh đời khốn khó khắp nơi… Tháng Giêng năm Bính Tuất, bà Phạm Thị Hòa đến chùa trên núi Yên Tử dâng lễ cầu Phật, và các nơi linh thiêng. Năm sau bà lại đến lễ ở chùa Thầy. Bỗng nhiên lúc đó trời mây u ám, nước sôi réo ầm ầm như sấm động. Giao long, ba ba, thuồng luồng, cá sấu nổi lên ùn ùn trên mặt nước làm  nổi  lên các lớp sóng dâng trào. Có một con giao long dài quấn quanh mình bà ba vòng, toàn thân bà sực nức mùi nước thơm. Bà Phạm Thị Hòa bàng hoàng sợ hãi. Một lát sau trời quang mây tạnh. Trở về nhà, bà thuật lại sự việc với chồng. Lạc Hầu tướng biết là điềm trời báo, liền lập đàn bái yết trời đất và thần linh suốt ba ngày. Đêm đến ông nằm mộng thấy một người mặc áo vàng, tay cầm cờ trắng, lưng mang áo giáp, miệng cười tỏa sáng hào quang, bảo ông rằng: Trời đã sai hoàng tử đầu thai làm con hai người, sau này lớn lên sẽ đánh giặc bảo vệ đất nước. Nói xong thì biến mất. Lạc Hầu cũng tỉnh dậy. Sau đó vợ ông mang thai được một năm. Ngày 12 tháng 5 năm Kỷ Sửu bà sinh hạ được một con trai, diện mạo phi thường, dáng vẻ cao quý. Khi còn nhỏ chỉ ở trong nhà học chữ đọc sách, không đợi người khác chỉ bảo, có tài chơi đàn thổi sáo, tinh thông âm luật, phẩm chất hơn người. Đến khi trưởng thành, là một chàng trai thông minh, văn võ song toàn, nổi tiếng trong vùng.

Đình làng Tư Can
Đình làng Tư Can
Thời đó, dưới triều vua Hùng, giặc Ân kéo đến xâm lược, hùng binh có tới mấy vạn, vũ khí rợp trời. Nhà vua rất lo lắng liền lập đàn, trai giới làm lễ cầu đảo, quần thần đều có mặt. Sau ba ngày, mưa to gió lớn, bỗng thấy một ông già thân cao 7 tấc, râu, tóc bạc phơ. Ông ngồi giữa đường cười nói, nhảy múa. Mọi người thấy lạ, liền tâu vua. Vua đích thân đón ông vào đàn hỏi: Nay có giặc đến xâm lược, việc thắng bại ra sao, xin được nghe chỉ giáo. Ông lão trầm ngâm một lúc rồi lấy quẻ ra xem và nói rằng: Nếu nhà vua tìm được người tài thì sẽ dẹp tan được giặc. Nói xong ông biến mất. Vua biết đấy là lời dạy của Lạc Long Quân, lập tức sai người đi tìm kiếm khắp thiên hạ. Đến làng Phù Đổng, trấn Vũ Ninh, có một phú gia tuổi đã 79, vợ 59 tuổi sinh hạ được người con trai, ông bà dưỡng dục đã 3 năm, đặt tên là Thiết Xung Thần Vương. Nằm trên giường nghe tiếng sứ giả, cậu bé ngồi dậy đòi mẹ mời sứ giả vào và nói: Sứ giả về tâu vua rèn cho ta một con ngựa sắt, một chiếc búa sắt, một áo giáp sắt dài 3 thước mang đến đây, nhà vua chớ có lo. Sứ giả về tâu vua. Nhà vua rất mừng, lệnh cho đem 500 cân sắt để luyện thành ngựa sắt, búa, áo giáp sắt. Nhà vua cũng phong cậu bé làm Đại vương Tiết Chế, đem 10 vạn hùng binh đi dẹp giặc. Ngựa, búa, giáp sắt đưa lên làng Phù Đổng. Cậu bé nhận các vật và nói: Nhất định vận nước sẽ lâu dài, giặc Ân sẽ đại bại. Một ngày ra giúp nước, thiên cổ sẽ rạng danh.

 Nói xong cậu nhảy lên ngựa sắt thét vang như sấm: Ta là thiên tướng thần vương. Ngựa phi như bay vượt qua vùng núi Vũ Ninh, đánh với Thạch Linh thần tướng ở bên núi. Giặc Ân thua to phải bỏ chạy. Phù Đổng vương bắt được Thạch Linh, đem chém đầu. Sau đó lên thẳng núi Sóc Trang Vệ Linh thuộc huyện Kim Hoa, cởi bỏ áo Vạn hoa, cưỡi ngựa bay lên trời hóa. Dấu chân ngựa của Phù Đổng ngày nay vẫn còn.

Giặc Ân vẫn chưa hết, Đông Bảng Đại vương đem quân đi truy lùng. Đến trấn Sơn Nam Thượng quét sạch bọn giặc. Đại vương đem quân về triều báo tin thắng trận. Nhà vua rất mừng, phong cho Đông Bảng Vương vượt ba cấp. Từ đó đất nước thái bình, quốc gia hưng thịnh. Nhà Ân trải qua 27 đời vua, hơn 640 năm không dám đem quân xâm lược nước ta nữa. 

Đến thời vua Hùng Chiêu Vương, Đông Bảng Đại Vương đã 73 tuổi, Ngài cảm thấy mệt mỏi. Ngài hóa vào ngày 12/11 hưởng thọ 73 tuổi. Vua Hùng vô cùng thương tiếc bề tôi hiền, trung quân ái quốc. Ngày 12 tháng Giêng năm sau, các quan họp trong triều, vua cử quan Lễ Bộ viết sắc phong thần và cấp ấp Thang Mộc để dân thờ phụng. Bộ Lễ cấp sắc phong và ban tiền dựng miếu thờ. Quan Bộ Lễ qua trấn Sơn Nam mời các lão khu Tư Can, trang Đan Nhiễm đến nhận một đạo sắc về thờ phụng. Phụ lão trong khu bàn bạc để chọn chỗ có thế đất quý để dựng miếu thờ Đại vương. Miếu theo hướng Tây Bắc – Đông Nam hoặc Tây – Đông đều đẹp. Trước miếu có ấn đường án ngữ, hai dòng nước hợp lại bao quanh. Phía sau là thần rồng bao gối lên mặt nước. Dòng nước uốn lượn quanh co, cảnh trí đẹp, đất ở đây rất phát, đa đinh khỏe mạnh, cường tráng, tuấn tú hào hùng, anh hoa phát tiết ra ngoài. Triều đình trao cho dân làng ở đây phụng thờ Đại vương trang trọng, vạn năm ngưỡng mộ công đức của Ngài.

Đình Tư Can được xây dựng trên một thế đất đẹp chính giữa làng. Đình trông hướng Tây Bắc. Đình làng hình chữ đinh với đại bái phía trước, dài 16m090, rộng 9m092. Hậu cung dài 7m35, rộng 6m20, phía sau kết cấu hình chuôi vồ, xung quanh xây tường gạch, đại bái trông ra một ao rộng.

Mặt tiền là nghi môn với 2 trụ chính đắp đồ sộ, đắp nổi tứ phượng chầu, cách điệu hoa dành bên trên. Phía dưới là các ô lồng đèn được đắp nổi tích tứ linh, tứ quý rất sinh động. Thân trụ đắp nổi các câu đối chữ Hán ca ngợi công đức của Thành hoàng làng, như:

Chính quản quân lĩnh đại phá cường Ân cung kính quyển,
Nguyên trấn hùng uy, an dân, định quốc, hiển linh ở cửa này. 

Đình Tư Can là nơi thờ Hùng Trấn Dực Bảo Trung Hưng Đông Bảng tôn thần làm Thành hoàng làng, là nơi diễn ra các lễ hội của dân làng đồng thời cũng là nơi hội họp của nhân dân trong làng. 
(0) Bình luận
  • Niềm tự hào của xứ Mường huyện Ba Vì trong xây dựng nông thôn mới
    Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh vừa ban hành Quyết định công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao đợt 1 năm 2024, trong đó có xã Minh Quang (huyện Ba Vì) – địa phương miền núi có tới hơn 40% là đồng bào dân tộc Mường.
  • Tăng cường xây dựng người Ba Đình văn minh, thanh lịch, nghiêm túc, nghĩa tình
    Quận ủy Ba Đình đã tổ chức Hội nghị học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh chuyên đề năm 2024 về “Phát huy giá trị văn hóa truyền thống”; triển khai Kế hoạch của Ban Thường vụ Quận uỷ về triển khai thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TU ngày 19/2/2024 của Thành uỷ Hà Nội “Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng về xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh”; phát động cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ 4.
  • Phát huy vai trò của Phụ nữ Thủ đô trong xây dựng nếp sống văn minh, thanh lịch
    Tiếp tục triển khai hiệu quả 02 bộ Quy tắc ứng xử của Thành phố là một trong những nội dung trọng tâm được đề cập đến trong Chỉ thị số 30-CT/TU ngày 19/2/2024 của Thành uỷ Hà Nội “Tăng cường sự chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng về xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh”.
  • Tạo sự thống nhất, đồng thuận trong xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh
    UBND thành phố Hà Nội vừa có Kế hoạch tổ chức thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TU ngày 19/2/2024 của Ban Thường vụ Thành ủy về “Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng về xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh đến năm 2025”.
  • Quận Tây Hồ: Nâng cao vai trò nêu gương trong thực hiện Chỉ thị 30-CT/TU
    Vừa qua, Quận uỷ Tây Hồ đã tổ chức Hội nghị quán triệt, triển khai thực hiện Chỉ thị 30-CT/TU ngày 19/2/2024 của Ban Thường vụ Thành uỷ "Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh".
  • Chú trọng xuất bản các tác phẩm văn học, nghệ thuật chất lượng về xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh
    Theo Chỉ thị 30 – CT/TU, ngày 19/2/2024 của Thành ủy Hà Nội, việc xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh là quá trình lâu dài, đòi hỏi phải kiên trì, bền bỉ tiến hành thường xuyên. Trong đó yêu cầu Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Hà Nội tăng cường vai trò định hướng các hội chuyên ngành, các chi hội; động viên văn nghệ sĩ, nhà báo tích cực tham gia, sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật, các tác phẩm báo chí có giá trị về tư tưởng nghệ thuật, góp phần nâng cao trình độ thẩm mỹ, cảm thụ văn hóa của Nhân dân, hình thành nhân cách chuẩn mực, nhất là giới trẻ, lan tỏa giá trị thanh lịch, văn minh của người Hà Nội trong thời kỳ mới.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Tọa đàm những vấn đề về kịch bản sân khấu hiện nay
    Với mong muốn tìm ra những nguyên nhân và giải pháp về vấn đề kịch bản sân khấu hiện nay, sáng 22/11, Hội Sân khấu Hà Nội tổ chức tọa đàm “Những vấn đề về kịch bản sân khấu” với sự tham gia của đông đảo hội viên trong hội.
  • [Podcast] Thu Hà Nội – Mùa của tình yêu và nỗi nhớ
    Bốn mùa, xuân, hạ, thu, đông của Hà Nội, mỗi mùa đều mang trong mình nét đẹp riêng bới hương, bởi sắc của mỗi mùa. Nhưng có lẽ, mùa thu vẫn là một mùa thật đặc biệt của Người Hà Nội. Mỗi độ thu về như gói gọn cả một Hà Nội cổ kính, trầm mặc, một Hà Nội thơ mộng và trữ tình. Chính bởi vẻ đẹp đó mà mùa thu đã trở thành nỗi nhớ cho những ai đã từng gắn bó với Hà Nội mà nay phải chia xa, là niềm ước ao một lần được “chạm vào” của nhiều du khách.
  • Khám phá Tây Bắc tại triển lãm "Tây Park - Ngàn"
    Triển lãm thị giác "Tây Park - Ngàn" được thực hiện dựa trên quá trình 10 năm đi và trải nghiệm tại Tây Bắc (Việt Nam) kết hợp sáng tạo nhiếp ảnh của Nguyễn Thanh Tuấn.
  • Các xã, phường mới của Hà Nội sau khi sáp nhập
    Sau khi sắp xếp lại, Hà Nội có 526 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 160 phường, 345 xã và 21 thị trấn.
  • Chợ Bến Thành được xếp hạng là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp thành phố
    Chợ Bến Thành là một trong những địa danh tiêu biểu của TP HCM, lịch sử hình thành chợ gắn liền với đô thị Sài Gòn - Chợ Lớn.
Đừng bỏ lỡ
Đình làng Tư Can
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO