Vẫn là Em bé Hà Nội
Khi được đạo diễn- NSND Hải Ninh chọn và o vai diễn Ngọc Hà trong bộ phim Em bé Hà Nội, lúc ấy Lan Hương mới 10 tuổi, bản thân chị không bao giử có thể tưởng tượng được, đến 40 năm sau, khi đã 50 tuổi, khi đã trở thà nh bà ngoại, chị vẫn được khán giả yêu mến gọi tên là Em bé Hà Nội.
Kể từ vai Ngọc Hà , NSND Lan Hương đã có 40 năm gắn bó với nghử diễn, 40 năm đóng phim và vật vã với sân khấu, nhưng khán giả khi nhắc tên Lan Hương vẫn chỉ nhớ một Em bé Hà Nội trong veo giữa Hà Nội hoang tà n. Có người nói, Lan Hương đã bị chết vai ở chính vai diễn đầu tiên, khi 10 tuổi, đó là vai Em bé Hà Nội. Chia sẻ trước ý kiến nà y, NSND Lan Hương có nói: Đã là diễn viên, ai cũng muốn có những vai diễn theo mình đến suốt đời. Ai cũng muốn được khán giả gọi tên bằng vai diễn. Nếu được như vậy, tôi thấy đó là một may mắn.
NSND Lan Hương hiện tại
Theo lời kể của NSND Lan Hương, vai diễn Ngọc Hà đến với chị như số phận. Đạo diễn Hải Ninh biết Lan Hương từ khi Em bé Hà Nội chỉ 3-4 tuổi. Nhiửu năm trôi qua, khi bấm máy bộ phim Em bé Hà Nội, đạo diễn Hải Ninh cất công tìm kiếm nhiửu diễn viên, thử đi thử lại nhiửu lần với nhiửu em bé, cuối cùng, đạo diễn nhớ ra cô bé Lan Hương đã gặp từ và i năm trước, cô bé có đôi mắt trong veo- vừa mạnh mẽ vừa nhẫn nại, đôi mắt khiến ông không thể quên, và đó sẽ là đôi mắt của Ngọc Hà .
Bộ phim Em bé Hà Nội bấm máy mùa hè năm 1973, nửa năm sau trận Điện Biên Phủ trên không, nửa năm sau khi B52 của Mử¹ oanh tạc phố phường Hà Nội. Phim xoay quanh câu chuyện của em bé Ngọc Hà , sau một trận ném bom ác liệt mùa đông năm 1972, Ngọc Hà thất lạc gia đình, cô bé đi tìm bố mẹ, em gái giữa khung cảnh đổ nát, hoang tà n của Hà Nội. Câu chuyện đã khiến hà ng triệu trái tim khán giả nghẹn ngà o trong suốt 40 năm qua. Em bé Hà Nội được đánh giá là bộ phim tái hiện thà nh công nhất, xúc động nhất hình ảnh thủ đô Hà Nội sau cuộc chiến 12 ngà y đêm lịch sử.
Đã diễn bằng tất cả sự sợ hãi
10 tuổi, NSND Lan Hương và o vai Ngọc Hà
Nhớ lại những quay phim Em bé Hà Nội, sau 40 năm, NSND Lan Hương vẫn giữ vẹn nguyên cảm xúc. Tháng 12/1972, khi Mử¹ đưa B52 ném bom Hà Nội, khi ấy tôi 9 tuổi sống cùng ông bà ngoại ở phố Hoà ng Hoa Thám. Tôi không biết ký ức vử những ngà y ấy trong trí nhớ của những đứa trẻ 9 tuổi khác như thế nà o, nhưng trong ký ức của tôi đó là nỗi sợ hãi kinh hoà ng. Tôi còn nhớ đêm đầu tiên Mử¹ ném bom, rất bất ngử, cả nhà tôi chỉ kịp nhìn thấy mưa bom, chớp giật ầm ầm, sau đó là tiếng la hét, tiếng khóc, tiếng gà o vang lên từ khắp các phố. Gia đình tôi cuống cuồng lao ra hầm trú ẩn cá nhân. Sáng sớm hôm sau, gia đình tôi sơ tán vử Bình Đà , Hà Đông. Thà nh phố hoang tà n, đổ nát. Khắp nơi là tiếng khóc than. Là nỗi kinh hoà ng.
NSND Lan Hương vẫn còn nhớ rất rõ, Gia đình bà ngoại tôi có 9 người con, chết mất 7 người, chỉ còn lại mẹ tôi và một người bác ruột. Lúc đó, mẹ tôi đi học nước ngoà i. Ở nhà , ông bà ngoại tôi quyết tâm, gia đình đi đâu cũng phải có nhau, nếu chết cùng chết. Chúng tôi muốn ở gần quê, nên mang tiếng là đi sơ tán, nhưng gia đình chỉ vử Bình Đà , ngay sát gần Hà Nội. Nơi chúng tôi ở ngay gần nơi bộ đội đóng quân. Tôi không giống những đứa trẻ khác, có thể quên ngay tiếng bom đêm qua và tụ tập chơi dây, chơi chuyửn ngay được. Tôi ngồi nghe những câu chuyện của người lớn. à”ng ngoại tôi ngà y nà o cũng nghe đà i, bám sát tin thời sự. Ngà y nà o, B52 Mử¹ tạm ngừng ném bom, tất cả chúng tôi đửu thở phà o nhẹ nhõm..
Từ những ký ức kinh hoà ng chân thực vử trận ném bom mùa đông năm 1972, khi được chọn và o vai Ngọc Hà phim Em bé Hà Nội, NSND Lan Hương đã diễn bằng tất cả cảm xúc thật, tình cảm thật. Chính nhử những cảm xúc thật, Lan Hương đã có một vai diễn xuất sắc khi mới 10 tuổi.
Cảnh trong phim
Tôi nhớ khi và o vai Ngọc Hà , bác Hải Ninh nói với tôi, cháu hãy tưởng tượng và nhớ lại sự sợ hãi khi nghe tiếng B52 ném bom và o thà nh phố và diễn tả lại sự sợ hãi ấy. Tôi đã khóc thật và sợ thật. Chỉ cần nhớ lại đã thấy sợ kinh hoà ng- NSND Lan Hương nhớ lại.
Bộ phim Em bé Hà Nội được bấm máy mùa hè năm 1973 và hoà n thà nh và o cuối năm 1974. Khi ấy, sau hơn nửa năm vụ ném bom Điện Biên Phủ trên không, nhưng khung cảnh Hà Nội vẫn hoang tà n, xơ xác. Trên những phố như Khâm Thiên, cảnh tượng đổ nát, như trận bom chỉ mới vừa dội qua. Năm 1973, quân lực, dân lực dồn cả cho chiến trường miửn Nam. Công tác khôi phục đổ nát sau cuộc ném bom diễn ra rất chậm chạp. Bởi vậy, bối cảnh Hà Nội đổ nát trong phim rất chân thực. Đoà n là m phim gần như không phải tác động nhiửu tới bối cảnh. Ở những nơi đất đá mọc rêu, các họa sử¹ phụ trách bối cảnh chỉ cần đẽo gọt lại, để vết đổ vỡ nhìn mới hơn, như thế bom vừa dội xuống.
Cũng chính vì Hà Nội vẫn hoang tà n, đổ nát, nên cả đoà n là m phim, từ đạo diễn đến diễn viên đửu rất xúc động trong quá trình quay phim.
Nửa năm sau cuộc ném bom, Hà Nội vẫn hoang tà n..
Có một cảnh phim Em bé Hà Nội đã vận và o cuộc đời Lan Hương
Đến bây giử, khi 40 năm đã trôi qua, nhìn lại vai diễn của mình, NSND Lan Hương chiêm nghiệm Có những điửu đạo diễn nói, tôi nắm bắt ngay được, và diễn ngay được. Nhưng cũng có những chi tiết, mình chỉ diễn thế thôi, chứ không hiểu hết được ý nghĩa của nó. Và có những cảnh, đã vận và o đời tôi sau nà y. Ví dụ như cảnh, em bé Ngọc Hà đứng trước cửa hà ng thực phẩm và nói với cô cửa hà ng, cô đừng gạch tên mẹ cháu, em cháu. Nhiửu người khen cảnh ấy tôi diễn tốt. Nhưng thực sự, tôi chỉ diễn theo lời bác Hải Ninh thôi, tôi chẳng hiểu gì. Tôi còn quá nhử để hiểu hết. Tôi không ngử, câu chuyện ấy đã vận và o cuộc đời tôi sau nà y...
...Khi con gái tôi 5 tuổi, vợ chồng tôi ly thân (cuộc hôn nhân đầu tiên-PV), con gái ra nước ngoà i sống với bố, vì cuộc sống của tôi khi ấy quá nghèo khổ, vất vả. Thời gian đó, chuyện hộ khẩu quản lý rất chặt. Tôi đã phải nỗ lực, cố gắng rất nhiửu để tên con gái tôi vẫn có trong hộ khẩu gia đình đến tận bây giử. Chỉ là cái tên trong cuốn sổ hộ khẩu, nhưng tôi có cảm giác, khi tên con gái còn ở đó, nghĩa là cháu chỉ đi công tác xa đâu đó thôi, và cháu sắp vử. Lúc ấy ngồi xem lại Em bé Hà Nội- tôi mới thấm thía cảnh Ngọc Hà khóc và nói với cô cửa hà ng thực phẩm, cô đừng gạch tên mẹ cháu, em cháu. Gạch tên có nghĩa mẹ đã chết, em đã chết. Còn tên ở đó nghĩa là mẹ và em chỉ đi đâu đó, lạc đâu đó thôi, và sẽ sớm trở vử- NSND Lan Hương xúc động kể.
Chính những câu chuyện cuộc đời đã khiến vai diễn Em bé Hà Nội vượt qua 40 năm thời gian để lắng đọng kỷ niệm, để chắt chiu cảm xúc, để mãi mãi là một dấu ấn đẹp trong cuộc đời của NSND Lan Hương.