Theo Ban Tổ chức, giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn năm nay không có giải cao nhất, tương ứng với danh hiệu “Hiệp sĩ Dế Mèn” nhưng đã tìm ra 5 giải đồng hạng – “Khát vọng Dế Mèn” trên 3 lĩnh vực: Văn học (gồm cả truyện tranh), mỹ thuật và phim.
Cụ thể, 5 giải “Khát vọng Dế Mèn” thuộc về: Tiểu thuyết “Đi trốn” của nhà văn Bình Ca; phim hoạt hình “Khúc gỗ mục” của Công ty cổ phần Hãng phim Hoạt hình Việt Nam; chùm tranh về thiên nhiên và cuộc sống của hoạ sĩ nhí Xèo Chu (tên thật Phó Vạn An, sinh năm 2007); truyện tranh” Ly & Chũn - Tết là nhất, nhất là Tết!” của Mèo Mốc (Đặng Quang Dũng); bộ truyện “Khác biệt mới tuyệt làm sao” của Nguyễn Hoàng Vũ và các hoạ sĩ.
Về lý do chưa tìm ra “Hiệp sĩ Dễ Mèn”, nhà thơ Trần Đăng Khoa - Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng giám khảo chia sẻ: “Trong năm cũng có một số tác giả “cây đa cây đề” ra sách mới, nhưng rất tiếc là trong đó không có những sáng tác mới như tiêu chí của giải đề ra, và do đó đành lỗi hẹn. Chúng tôi luôn kiên trì với tiêu chí là tác giả được vinh danh “hiệp sĩ” thì bất kể đã có bề dày sáng tác trong quá khứ ra sao, vẫn phải có tác phẩm xuất sắc được sáng tác trong năm trao giải. Có như vậy sự vinh danh mới khuyến khích được các tác giả kỳ cựu đầu tư cho những sáng tác mới, nhằm nâng tầm cho nền nghệ thuật thiếu nhi của nước nhà”.
Theo Ban Tổ chức, một mùa giải Dế Mèn đã khép lại, dù không có giải “Hiệp sĩ”, nhưng những tác phẩm giành giải “Khát vọng Dế mèn” là những dấu ấn rất đậm nét trong bức tranh nghệ thuật thiếu nhi trong năm qua. Nếu như “Đi trốn” chân thật, vạm vỡ, đậm chất hoài niệm thì bộ sách tranh “Khác biệt mới tuyệt làm sao” lại dí dỏm, hiện đại và “bắt trend” cực kỳ tài tình. Hai cuốn sách là một sự bổ sung hoàn chỉnh cho nhau trong mảng sách văn học của mùa giải năm nay. Còn truyện tranh “Ly & Chũn – Tết là nhất, nhất là Tết” lại ghi nhận một bước tiến mới của chàng trai 9X Mèo Mốc (Đặng Quang Dũng) trong hành trình 8 năm bước vào con đường xuất bản sách giấy với 10 cuốn/bộ truyện tranh hầu hết đều thuộc dạng best seller. Vẫn là những hình vẽ đơn giản, đôi chỗ có phần phóng đại; đường nét dày, đậm, rắn rỏi; màu sắc trung tính; tập trung khắc họa nhân vật hơn là bối cảnh khung truyện, nhưng “Ly & Chũn – Tết là nhất, nhất là Tết” đã hướng tới những kiến thức văn hóa và những thông điệp nhân văn trong lối ứng xử giữa người với người. Ghi nhận Mèo Mốc tại giải Dế Mèn là ghi nhận một “hiện tượng truyện tranh” đã có đủ độ chín, sức bền và sức bật.
Nếu như năm ngoái, tại Dế Mèn có “họa sĩ nhí” Nguyễn Đới Chung Anh (10 tuổi) được vinh danh, thì năm nay cũng có một họa sĩ nhí là Xèo Chu (sinh năm 2007) với chùm tranh vẽ về thiên nhiên và cuộc sống xung quanh, thể hiện cái nhìn trong trẻo, thuần khiết đến mức “vô nhiễm” của cậu bé 13 tuổi khi đó. Nhưng nhìn vào đó ta cũng thấy được cả sự an nhiên, tự tại trong tâm hồn em giữa những ngày nghỉ dịch. “Khi Covid-19 xảy ra, phải nghỉ học, giãn cách xã hội, nhà ai ở nhà nấy, con rất sợ dịch ập đến, nên cứ đi quanh nhà, thấy gì vẽ nấy. Nhưng cuối cùng thì hoa thu hút con nhiều nhất, vì nó nhiều loại, màu sắc đẹp, vẽ hoài không chán, càng vẽ càng thấy hoa đẹp” - Xèo Chu kể.
Năm nay, lần đầu tiên đã có một phim hoạt hình được ghi nhân, đó là Khúc gỗ mục. Đó là một câu chuyện phim giản dị mà để lại ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Nó cho thấy phim hoạt hình “made in Việt Nam” không hề kém cạnh so với thế giới, kể cả về mặt kỹ thuật.
