Ngoài vai trò là người thầy phát hiện và mài giũa tài năng diễn xuất của ngôi sao Lê Công Tuấn Anh, nghệ sĩ Mai Trần còn là một ngôi sao sân khấu giữa thập niên 1980 kéo dài đến quá nữa thập niên 1990. Hiện tại anh vẫn là gương mặt ấn tượng mạnh trong lòng công chúng qua các vai phản diện, hay số phận bi kịch.
Thế nhưng cuộc đời anh còn sóng gió và buồn hơn cả một vở bi kịch. Anh đã từng rất nghèo, rồi rất giàu nhưng giờ đây, ở tuổi 65, anh sống trong tình cảnh khó khăn. Mai Trần đã và đang ở tận cùng của sự bấp bênh khi đúng ngày mồng 3 Tết Kỷ Hợi 2019 anh đột quỵ trong tình trạng vỡ mạch máu bán cầu não trái.
Sống như không còn có ngày mai
Từ thời trẻ, Mai Trần đã tham gia hoạt động nghệ thuật sôi nổi. Nhờ tài năng diễn xuất, biên kịch và đạo diễn nên Mai Trần luôn được trọng dụng. Lẽ ra điều đó sẽ giúp cho hành trình nghệ thuật của Mai Trần hanh thông nhưng quan niệm sống của anh khiến cuộc đời anh chênh vênh như gió.
Mai Trần là người hòa đồng, vui vẻ, không thích tranh cãi gay gắt nhưng rất tự trọng và sĩ diện. Ai làm việc cùng anh mà không hiểu tính này, lỡ lời làm anh buồn, anh sẽ lẳng lặng bỏ cuộc chơi.
Bằng chứng tế nhị nhất là thời kỳ Mai Trần hoạt động ở đoàn kịch Kim Cương. Dù đang có vị trí quan trọng ở đoàn nhưng anh đột nhiên nghỉ về nhà bán bánh mì.
Nhớ nghề anh quay về cộng tác cho một đoàn nghệ thuật tổng hợp ở miền Tây Nam Bộ vào thời điểm vấn đề lý lịch còn suy xét rất gắt.
Anh dựng cho đoàn liên tiếp nhiều vở hay, lãnh đạo đoàn rất nể phục sức sáng tạo của anh trong vai trò biên kịch và đạo diễn nhưng khi người ta bàn tán anh có thân thế không tốt, để không làm mọi người khó xử, anh tự động bỏ đoàn trở về Sài Gòn trong tình trạng thất nghiệp và đi bán bánh bao tại đường Phạm Viết Chánh.
Lẽ ra từng sống trong khó khăn và thiếu thốn, Mai Trần sẽ rất căn cơ. Thế nhưng những ai đã từng thân với Mai Trần sẽ nhận thấy anh sống bằng cảm xúc, không chắt chiu tính toán căn bản cho ngày mai.
Qua cái cảnh buôn bán vất vả mưu sinh, anh lại được Tổ nghề gọi về. Anh đắt show đạo diễn, biên kịch, diễn viên đến mức sắm được căn nhà 4,5 tầng khang trang.
Trong lúc tiền bạc rủng rỉnh, anh sống rất hào phóng. Căn nhà anh ở luôn là chỗ tụ hội bạn bè tứ phương. Thường xuyên tiệc tùng đàn hát. Những bạn học cùng thời trường nghệ thuật khó khăn anh nhiệt tình giúp đỡ tiền bạc. Ai nhớ trả thì trả, nếu quên anh không nhắc.
Cách sống quá mức nghệ sĩ ấy là nguyên do chính khiến Mai Trần không giữ được tiền của mình tạo ra. Hết tiền anh bán nhà. Đến khi anh nghèo, lòng hiếu khách và sự ham bạn vẫn như thế. Có khi bạn bạn ghé chơi nhà, anh cũng tiếp đón ân cần dù có lúc trong túi không còn đồng nào.
Không quan tâm đến sức khỏe
Mai Trần không to cao nhưng thể chất anh khỏe mạnh. Từ nhỏ anh được học Vovinam – Việt Võ Đạo nên càng sung sức. Anh từng thi đấu thành công và được chọn là huấn luyện viên môn võ dân tộc này. Tài năng võ thuật của Mai Trần được ngôi sao điện ảnh Nguyễn Chánh Tín xác nhận, bởi hai người đã từng "tỉ thí" với nhau... ngoài đường.
Nguyễn Chánh Tín là con trai một võ sư nổi danh, vì vậy, ông được rèn luyện võ thuật từ nhỏ. Ông có bàn tay cứng và rất khỏe nên ai từng trúng đòn của ông sẽ đau âm ỉ nhiều ngày. Ông đặc biệt có tài phóng đũa bách phát bách trúng.
Một lần Nguyễn Chánh Tín và Mai Trần ngồi đàm đạo bên một quán vỉa hè. Câu chuyện xoay quanh đề tài võ thuật. Đột nhiên Mai Trần mời Nguyễn Chánh Tín ra đấu võ.
Nguyễn Chánh Tín thấy Mai Trần thấp bé nhẹ cân hơn mình nên không chịu đấu. Mai Trần quyết liệt yêu cầu, thế là hai người thử tài cao thấp trong một trận sòng phẳng ngay vỉa hè.
Khán giả bu lại xem đông nghẹt và vỗ tay cổ vũ rần rần. Nguyễn Chánh Tín ra đòn mạnh và sắt, còn Mai Trần tránh né nhanh lẹ. Trận đấu kết thúc bất phân thắng bại. Nguyễn Chánh Tín khen Mai Trần nhỏ mà chắc.
Chính vì ỷ lại mình khỏe mà Mai Trần chưa từng quan tâm đến sức khỏe của bản thân. Anh làm việc thâu đêm suốt sáng và bù khú với bạn bè trong niềm vui bất tận.
Cho đến hôm mồng 3 Tết Kỷ Hợi 2019, sau khi ngồi tiếp bạn, anh vào nhà nói chuyện với bà xã, bỗng dưng đầu anh đau nhói, giọng nói bị biến dạng. Bà xã anh lập tức đưa anh vào bệnh viện Thủ Đức cấp cứu.
Mai Trần kể: "Mạch máu lớn bên bán cầu não trái của tôi bị vỡ. Hơn 60 năm tồn tại trên đời, đây là lần đầu tiên tôi ngã bệnh. Khi vào viện, tôi được sơ cấp cứu lập tức.
Vì trong nhà không còn nhiều tiền, tôi không muốn ở trong viện lâu nên khi đã thấy đã khỏe, tôi đòi về. Sau khi kiểm tra lại não bộ, bác sĩ báo tình trạng của tôi nguy hiểm, nếu không tĩnh dưỡng sẽ bị liệt nửa người".
Không biết ngày mai sẽ ra sao
Mai Trần chia tay người vợ đầu tiên vào khoảng 1990. Nỗi buồn trong sự đổ vỡ hôn nhân cũng là một trong những nguyên nhân khiến anh sống không cần biết ngày mai.
Anh đúng nghĩa là một nghệ sĩ độc thân lãng tử. Ngày anh gặp được người vợ hiện tại, anh đã là một người tay trắng. Chị dù trẻ hơn anh hơn 20 tuổi nhưng yêu anh hết mực.
Gia đình bên vợ nghệ sĩ Mai Trần khá giả nhưng mỗi người phải có trách nhiệm với chính cuộc đời riêng của mình. Nếu có hỗ trợ và giúp đỡ thì cũng chỉ ở một mức độ cho phép.
Mỗi ngày, chị quần quật làm việc từ sáng đến chiều tối để nuôi hai con ăn học. Con trai lớn Mai Xuân Thiên đang học đạo diễn, con gái nhỏ đang học phổ thông cơ sở.
Hiện tại, Mai Trần vẫn còn đóng phim và viết kịch bản đều đặn nhưng thu nhập của anh cũng rất bấp bênh, nhất là trong thời kỳ phim truyền hình và cả kịch sân khấu thiếu vắng khán giả như hiện nay. Thế nên anh và chị vẫn phải ở nhà thuê. Nói chính xác đó là căn nhà cấp 4 của bên nhà vợ cho mượn để ở.
Giờ đây, ở tuổi 65 anh ngã bệnh. Tình cảnh khó khăn càng thêm nan giải. Khi được hỏi có kế hoạch gì cho cuộc đời mình và gia đình, Mai Trần im lặng và nhìn về phía xa, ánh mắt anh rất buồn. Sự im lặng đó dường như là câu trả lời của anh, không biết ngày mai sẽ ra sao...
.jpg "Những lưu dấu văn hóa về Hà Nội qua ngôn từ văn chương")
